Background: The use of computer assisted surgery, navigation (NAV) in shoulder arthroplasty is still under discussion, regarding the clinical outcome and prosthesis longevity, especially when combining these factors with cost, time and surgeon’s experience. Beside the NAV, there has been in use patient-specific instrumentation (PSI) as an additional tool for more precise glenoid implant position. Surgical NAV and PSI for glenoid implant positioning in anatomic and reverse total shoulder arthroplasty are in last years under observation and discussion. Objective: To critically review and evaluate the current literature regarding the use of computer navigation and PSI in shoulder arthroplasty. Methods: Critical review of the existing literature. Results: Cost-effectiveness, prosthesis longevity and revision arthroplasty rate have not yet been proven clinically. Moreover, heterogeneity is high in studies that include different positioning systems (NAV, PSI and standard instrumentation). Heterogeneity is due to differences in surgical technique, implants, surgeon’s expertise, radiographic image analysis technique. Conclusion: The use of navigation systems and PSI should be clinically proven in the shoulder arthroplasty. Independent experts’ opinion and independent high level studies lack at the moment. There will be still a lot of talk regarding this topic in future.

U radu su ispitivane mikrostrukturne i dielektrične karakteristike Er dopirane BaTiO3 keramike. Koncentracija korišćenog dopanata, Er2O3, u ispitivanim uzorcima kretala se od 0.01 do 1.0 at%. Korišćena je konvencionalna metoda za dobijanje modifikovane BaTiO3 keramike, sinterovanjem u čvrstoj fazi na temperaturama od 1320°, 1350°i 1380°C u trajanju od 4h. SEM analiza Er/BaTiO3 dopirane keramike pokazala je da je za uzorke dopirane manjom koncentracijom aditiva (0.01 i 0.1at%) karakteristična homogena mikrostruktura sa veličinom zrna od 10 do 25 μm. Za uzorke dopirane većom koncentracijom aditiva (0.5 i 1.0 at%) karakteristična veličina zrna kretala se od 7 do 15μm. Dielektrične karakteristike merene su u frekventnom intervalu od 20Hz do 1MHz na sobnoj temperaturi. Za uzorke dopirane sa 0.01at% Er i sinterovane na 1380°C dielektrična konstanta na sobnoj temperature je iznosila ɛr=947. Za uzorke dopirane istom koncentracijom Er sinterovane na temperaturi 1320°C utvrđena je niža vrednost dielektrične konstante (ɛr=551). Takođe sa povećanjem temperature sinterovanja dielektrična konstanta uzoraka se povećavala tako da je navjiša vrednost izmerena za uzorke sinterovane na 1380°C. Za sve ispitivane uzorke dopirane Er merena je i specifična električna otpornost i najveća vrednost specifične otopornosti dobijena je za uzorke sinterovane na temperaturi od 1320°C.