Tüketimin özel günler vasıtasıyla teşvik edildiği günümüz toplumlarında, alışveriş planlama gerektiren ve ciddiye alınması gereken bir aktivite haline gelmiştir. Küresel pazarda firmalar kimi zaman 'geleneksel' kimi zaman da "yeni" satış ve pazarlama stratejileri ile bu sürecin baş aktörleri olarak görülmektedir. Günler önce başlayan reklam faaliyetleri ile tüketicilerin markalı kampanyalara dahil olduğu, indirim kuponları ve kodları topladıkları, alışverişlerini planladıkları, bir gece önceden mağazaların önünde sıraya girerek bekledikleri, kısıtlı zamanda adeta yarışarak bir tüketme hazzı yaşadıkları gözlemlenmektedir. Amerika'da Şükran Günü'nden sonraki ilk Cuma yapılan, tüketimin en üst düzeye ulaştığı "Kara Cuma" tüketim günleri içinde en yaygın olanı ve en bilinenidir. Her sektörden firmanın çeşitli indirim oranlarıyla yer aldığı bu günde, mutlu tüketici profili modern insanın 'daha fazlasına sahip olma' arzusunun pekiştirilmesi ile mümkün olmaktadır. "Kara Cuma" zamanla Amerika sınırlarını aşarak, adeta küresel bir gelenek haline gelmiştir. Son yıllarda Türkiye'de de yaygınlaşan "Kara Cuma" geleneği, Müslümanlar için Cuma gününün kutsal kabul edilmesi nedeniyle küresel pazardaki söyleminin yerele uyarlanmasını gerektirmiş ve deneyimlenme biçimi bakımından Batıdaki örneklerinden farklılaşmıştır. "Kara Cuma" yerine; "Şahane Cuma", "Muhteşem Cuma", "Efsane Cuma" gibi adlandırmalar markaların bu döneme özel kendileri için seçtikleri söylemlerdir. Adeta bir festival havasında geçen indirim günleri, Bankalararası Kart Merkezi (BKM)'nin rekor düzeye ulaşan verileri ile de resmiyet kazanmıştır. Araştırmanın problemine kaynaklık eden soru; tüketimi teşvik eden günlerden biri olan "Kara Cuma" indirimleri, adlandırma biçimi nedeniyle tüketicilerin alışveriş harcamalarına etki etmekte midir? Araştırmanın amacı; globalden (küreselden) glokale (yerele) bu süreçte "Kara Cuma" adlandırmasına yönelik tüketici tutumunun nasıl olduğu, "Kara Cuma"ya yönelik kampanyaların ne düzeyde fark edildiği; tüketicileri "Kara Cuma"da yüksek tüketime yönelten motivasyonların neler olduğu ve son olarak "Kara Cuma"da yapılan harcamaların ne düzeyde dürtüsel olduğu sorularına yanıt aramaktadır. Bu doğrultuda çalışma nicel bir yaklaşım ile tasarlanmış olup, veri toplama tekniği olarak anket çalışmasından faydalanılmıştır.

Abstract:Modern consumers consume signs rather than the product itself. Consumed one is the life surrounded by images rather than the actual use value or benefit of the product. Consumption also gives us the reality of life. The thing that provides the commonality related to the signs in communication is participatory social life which allows people to gain similar life experiences. Evaluations about people, objects, feelings and thoughts within this social life may contain similar acceptances and may present social insights to us. A sign is a fairly simple thing that has a special meaning for a person or group of people. It is not a thing itself, nor a sense; they are both together.All communication works, especially advertisements that brands conduct in creation of meaning regarding consumption play a role. However, the interaction here is not one-sided; it is mutual. Insights about human, in other words, human truths are reflected in brand communications and the people who are exposed to these communications are influenced by their own reality. A large part of the signs built by the brands advertisements are related to gender, roles of men and women and their relationships. Individual integrates his/her gender identity which is gained through birth and the relationship form s/he establishes with the opposite sex with the features gained as a result of his/her social life. Thus, s/he makes interpretation related to sex and relationships they have as woman or man with common values and beliefs of society in which s/he is. It should be added that television and advertisement contribute to the learning of gender within social life. Examination of how woman and man's roles and their relationship forms are represented gives an idea about human and social realities about the subject. In order to understand and identify consumers, it is necessary to put forward the meaning in deep structure, to read advertisements and to describe signs. In semiotic analysis, researcher is concerned with the description of perceptions, not with the description of reality. In other words, while resolving texts and messages, a semiotician is concerned with the whole interpretations constituting contexts which are diversified with different expectations, experiences of the recipients, and their motives. However, to be able to analyse the reflections of social background also makes a contribution to the description of consumer.*

The problem of this study, which is based on understanding the interactions of children with the brands in digital games, is to understand children's recognition of the brands in digital games with the variables of the type of advertisement, in-game factors and screen time. In this qualitative study, a two-session focus group interview was conducted with the children and their mothers separately. Children are important for this study due to their age, because on the one hand, they go through the consumer socialization process, and on the other hand, since they do not have the ability to separate media content from commercial content, they are exposed to ads. As a result of the study, it is observed that parents were in conflict with their children regarding screen time management and they interfere with their children's screen time. However, a significant part of the parents is not aware of the ads in digital games and do not consider in-game advertising as a risk factor for their children. Additionally, it is seen that the high prevalence of unhealthy food advertisements in digital games causes children to make unreasonable demands and this is considered as a serious issue in a process they learn to be a consumer.

No abstract

Dijital medya ve akıllı teknolojiler neredeyse gündelik yaşamın kendisine dönüşecek kadar içselleştirilmiş olmasına rağmen, televizyon ona yöneltilen bütün eleştirilerle birlikte hâlâ en fazla tüketilen mecralar arasında yer almaktadır. Bu durum televizyonun dijital dönüşüme kolay ve hızlı şekilde uyum sağlaması ve yeni izleme deneyimlerini mümkün kılması sayesinde olmuştur. Bu izleme deneyimlerinin büyük ölçüde dijital ile yöndeşmesi, televizyon ve sosyal medya birlikteliğine dayanan sosyal televizyonu temel izleme pratiği haline getirerek izleme edimini hiç olmadığı kadar etkileşimli kılmıştır. Bu durumun araştırmacılara katkısı ise izleyicinin eş zamanlı ve müdahalesiz yöntemlerle araştırılmasını sağlamasıdır. Televizyon, izleme deneyiminin türünden bağımsız olarak neredeyse iş dışı zamana egemen olması, bireylerin dünyayı anlama ve anlamlandırma pratikleri üzerinde tartışmasız bir role sahiptir. Öyle ki, televizyon gerçekliği pek çok durumda gerçekliğin yerini alabilmekte; ‘gerçeklik’ televizyon üzerinden dolayımlanabilmektedir. Televizyonun ana akım anlatısının tek tip, cinsiyetçi ve saldırgan yönü ideolojik bir aygıt olarak hâkim değerlerin taşıyıcısı ve yeniden üreticisi konumunu pekiştirmektedir. Bu çalışma ile küresel popüler kültürün önemli televizyon metinleri arasında yer alan ve uyarlama türünün başarılı bir örneğini temsil eden ‘Sadakatsiz’ dizisi ve izleyicileri ile yürütülmüştür. Sadakatsiz’in sosyal televizyon izleyicilerinden elde edilen Twitter verileri Maxqda ile çekilmiş ve eş zamanlı olarak kendisini dizinin takipçisi olarak tanımlayan 14 katılımcı ile yüz yüze derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler neticesinde tweetlerin yüz yüze görüşmelerden farklılaşmadığı görülmüştür. Hâkim değerlerin dizi anlatısında sürdürüldüğü, katılımcıların söz konusu değerlerin kendi pozisyonlarına tehdit içerecek durumlarda dahi savunucusu ve yeniden üreticisi olduğu görülmüştür. Kadın katılımcılar arasında dahi alternatif kadınlık biçimlerinin kabul görmediği dikkate değerdir.