Research ArticleIn the study, it was aimed to determine the spatial and temporal distribution of hazelnut yields in Sakarya, Düzce, Samsun, Ordu, Giresun and Trabzon, which are in the top 6 in Turkey hazelnut production, for the period 1993-2019 and to analyze the relations of this distribution with temperature and precipitation. Firstly, the differences between the provinces and the years in the yield were determined. Then Pearson's correlation and lineer regression analysis was performed to reveal the relationships with temperature and precipitation. The highest yield is in Sakarya and Düzce, and the lowest is in Giresun. The yield on the working area reached its maximum level with 130.6 kg in 2008 and fell to the lowest level of 63.8 kg in 2016. The effect of total annual precipitation on yield is negative in provinces other than Sakarya. Monthly relations with precipitation are generally very poor. The effect of average annual temperatures on yield is statistically insignificant except for Giresun. Hazelnut yield increased as average, maximum and minimum temperatures increased in March and April.

Bu çalışmada Büyük Melen Çayı (Düzce) günlük akım değerleri ile günlük toplam yağışlar ve günlük yağış şiddeti arasındaki ilişkilerin analiz edilmesi amaçlanmıştır. Gerek İstanbul’un içme suyu ihtiyacını karşılamadaki önemi gerekse 2019 yılında olduğu gibi sel/taşkın felaketi oluşturma potansiyeli değerlendirdiğinde, Büyük Melen Çayı’nın akım değerlerindeki günlük değişimlerin analiz edilmesi yararlı görülmüştür. Çalışmada veri seti olarak Akçakoca günlük yağış verileri ve Uğurluköy akım gözlem istasyonu günlük akım verileri kullanılmıştır. Akım verilerindeki eksikler Beyler akım gözlem istasyonu verileri kullanılarak regresyon analizi ile tamamlanmıştır. Çalışmada yöntem olarak öncelikle günlük toplam yağışlarla günlük akım verileri arasındaki ilişkiler Pearson korelasyon analiziyle hesaplanmıştır. Daha sonra günlük toplam yağışlar hafif, normal, orta şiddette, şiddetli ve çok şiddetli yağış şeklinde sınıflandırılmış, her bir yağış şiddeti basamağı için günlük akım değerlerinin bir önceki günden sapma değerleri yüzde olarak belirlenmiştir. Dönem ortalaması için tüm aylarda günlük toplam yağışlarla akım değerleri arasında pozitif korelasyon söz konusudur. Korelasyon katsayıları 0,44 ile ocak, ekim ve aralıkta en yüksek iken en düşük korelasyon katsayısı 0,15 ile mayıstadır. Yağış şiddeti basamaklarına göre günlük toplam yağışların akım üzerinde hafif yağışlar için %5,8, normal yağışlar için %35,2, orta şiddette yağışlar için %66,8, şiddetli yağışlar için %168,1, çok şiddetli yağışların için ise %52,5 oranında pozitif etkisi görülüştür.

The study aims to determine the changes in annual tea yield in Turkey between 1975 and 2019 and analyse the yield relationship with temperature and precipitation conditions. Within the scope of the study, statistical relationships between monthly temperature and precipitation data and annual tea yield were examined. In addition, the annual changes and trends in the yearly tea yield were revealed. As a result of the study, a statistically significant positive relationship was determined between annual average, maximum and minimum temperatures and annual tea yield. On the other hand, the relationship between total yearly precipitation and annual tea yield was insignificant. Relationships between temperature and yield are more substantial in summer. A statistically significant increasing trend was defined in tea yield during the 1975-2019 period in the research area. There was a considerable increase in annual average temperatures in the same period but an insignificant increase in precipitation. In the light of these, an increase in tea yield due to temperature rises can be expected in the region by looking at climate change scenarios.

Bu çalışmada 2004-2020 yılları arasında Türkiye’de buğday veriminde (durum buğdayı hariç) gözlenen alansal ve zamansal değişimler belirlenerek, iklim değişikliği bağlamında sıcaklık ve yağış koşulları ile verim ilişkilerinin ortaya koyulması amaçlanmıştır. İstatistik analizler üç aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada Türkiye’de yıllık buğday veriminde (durum buğdayı hariç) meydana gelen yıllar arası değişiklikler bölgesel karşılaştırmalarla belirlenmiştir. Bu amaçla her bölge için o bölgeyi temsil edecek bir il seçilmiştir. İkinci aşamada aylık ortalama sıcaklık ve aylık toplam yağış verileri ile yıllık buğday verimi arasındaki istatistik ilişkiler analiz edilmiştir. Son aşamada Türkiye’de olası iklim değişikliği senaryolarına göre buğday veriminde gerçekleşebilecek değişiklikler ele alınmıştır. İstatistik analizlerde Pearson korelasyon katsayısı ve basit doğrusal regresyon analizi yöntemi kullanılmıştır. 2004-2020 döneminde Türkiye’de buğday veriminin en yüksek olduğu bölge Marmara Bölgesi iken en düşük olduğu bölge Doğu Anadolu Bölgesi’dir. Aynı dönemde buğday üretimi verisi olan illerin %83,5’inde verim artmıştır. Yağışlarla verim arasındaki ilişkiler sıcaklık verim ilişkilerine göre daha güçlüdür. Orta Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde buğday ekim döneminde sıcaklıklarla verim arasında pozitif ilişki görülürken, başaklanma döneminde negatif ilişki söz konusudur. Hasat döneminde gerek sıcaklık-verim gerekse yağış-verim ilişkileri diğer fenolojik dönemlere göre zayıftır. Meteoroloji Genel Müdürlüğünün hazırlamış olduğu GFDL-ESM2M küresel iklim modeli verilerinden üretilen RCP8.5 senaryosuna göre 2016-2040 için Türkiye’de kış sıcaklıklarındaki artış en çok Akdeniz ve Marmara bölgelerinde buğday verimini olumsuz etkileyecektir. Aynı senaryoya göre özellikle Orta Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’da yağış azalmalarının buğday verimini düşürmesi beklenir.