ÖzAntikçağdan günümüze birçok materyali anlamlandıran insanoğlu; bunları dininde, dilinde, yazısında ve sanatında sembolize ederek kullanmıştır. Bu materyalleri ifade eden semboller tarihsel süreç içerisinde şekilsel değişime uğrasa dahi, arkasında yatan temel düşünce özünde günümüze değin aynı kalmıştır. İnsan oluşturduğu toplumda anlaşılır olmak, zaman ve mekânda kendini belirgin kılmak ve karşısındakine bilgi aktarmak için ürettiği inanç sistemi içerisinde, inandığı birtakım öğelere kutsallık atfetmiştir. Bunlardan birisi de ağaçtır. Dini olarak önem kazanmasıyla birlikte stilize edilen ağaç Mezopotamya'da MÖ 4. binyılda ortaya çıkmış; Mısır'da, Sümer'de, Hitit ve Geç Hitit'te, Assur'da, İskit'te, Urartu'da, Frig'te, Eski Yunan'da, Ege Medeniyetleri'nde, Anadolu Selçukluları'nda, Yahudiler'de, Hıristiyanlar'da, İslamiyet'te ve günümüzdeki kültürlerde kendine yaşama alanı bulmuştur. Bazı kültürde kutsal ağaç bazısında ise hayat ağacı olarak adlandırılsa da özündeki kutsallığı günümüze kadar sürdürmüştür. Bu duruma neden, kültürler arası iletişimle oluşan etkileşimin bir sonucu kabul edilen kültürel sürekliliktir. Bu çalışma, kültürel süreklilik bağlamında antikçağdan günümüze kutsal ağaç veya hayat ağacının özündeki kutsallığı kaybetmeden kültürden kültüre devamlılığı üzerine odaklanarak, bu alanda yapılacak çalışmalara katkı sağlamayı amaçlamaktadır.Anahtar Kelimeler: Kültürel Süreklilik, Antikçağ, Kutsal Ağaç, Hayat Ağacı. AbstractHumanity, who has defined so many materials from antiquity to present, has appropriated these for their religion, language, and art by adopting symbols. Even though the symbols, which refer to these materials, have formally transformed through history, their leitmotivs remained unchanged. In the society it shaped, in order to be comprehensible, to differentiate itself and to disseminate knowledge humanity, in the its own belief system, have sanctified certain materials. Tree is one of these certain materials. Having been stylized as it gained divine prominence, tree emerged in Mesopotamia in 4000 BCE. and resurfaced again and again in Egypt, Sumer, Hittite and late Hittite, Assyria, Scythia, Urartu, Phrygia, Ancient Greece, in Aegean Civilizations, Seljuks of Rum, Judaism, Christianity, Islam and in current cultures. While having been named in some cultures as sacred tree and in others as tree of life, its divinity has persisted until today. The reason for this is the cultural continuity, which is a symptom of cross-cultural connectedness. This work aims at contributing to the studies in the field by focusing on the cross-cultural continuity of the underlying divinity of sacred tree or tree of life from antiquity to present in the context of cultural continuity.Keywords: Cultural Continuity, Antiquity, Sacred Tree, Tree of Life. Girişİnsan, tarihsel süreç içerisinde değişen ve gelişen olgular (fizyografik yapı, iklim şartları, su yolları, toprak yapısı, bitki örtüsü gibi) ve bir takım öznel ya da nesnel düşüncelerle gelişimini sağlamış, sağlamaya da devam etmektedir. Tüm bunlar top...

nde yer alan Myra antik kentinin liman yerleşimidir. Liman, günümüzde Kokarçay (Andriakos) olarak adlandırılan çayın denize döküldüğü Çayağzı mevkiinde kurulmuştur. Andriake limanındaki kazılar 2009 yılından bu yana geniş katılımlı bir ekip tarafından sürdürülmektedir. Şarap İşlikleri, 2015 Yılı İşlik Kazısı Atık Toprağı, Horrea Hadriani/Granarium, Sinagog, Horrea Hadriani/Granarium Önü ve Liman Yapılarındaki kazılarda ortaya çıkarılan 12 adet pişmiş toprak mortar bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Farklı dillerde birçok değişik isimle anılan mortarlar antikçağ mutfağının vazgeçilmez araç-gereçlerindendir. Mortarlar mutfakta ekmek, kek, yulaf lapası, püre, çorba ve peynir yapımı, çeşitli tahıl, bitki ve baharatları ezme/öğütme ve etlerin marinasyonunun yapılması gibi birçok alanda kullanılmıştır. Bunlar dışında kutsal törenlerde, kuru gıdaların ölçümünde, tıp ve kozmetikte, cam ve bazı metallerin ezilmesinde, boya yapımında, urne olarak ölü gömme ritüellerinde, mezar hediyesi, pithos ve amphora kapağı olarak birçok farklı alanda da kullanılmışlardır.Andriake'de ele geçen Roma Dönemi'ne ait mortarlar ağız profillerine göre altı farklı tipte incelenmiştir. Bunlardan Tip 1 ve Tip 4 İtalyan mortarları olarak adlandırılmıştır. Tip 2'ye ait mortarın benzeri yoktur. Bu tipin Myra'da üretilen yerel bir tip olduğu düşünülmektedir. Tip 3 mortarının benzerine Suriye'de rastlansa da kökeni belirsizdir. Tip 5 ve Tip 6 örnekleri ise Suriye mortarları olarak bilinmektedir. Fakat bu iki tipin Suriye de mi? yoksa Myra da mı? üretildikleri konusu şu an için netlik kazanmamıştır. Tip 5'e ait mortarlardan ikisi üzerinde Grekçe yazıt yer alır. Bir örneğin üzerindeki yazıt iyi şans dileği belirtirken, diğerindeki muhtemelen atölye/üretici veya hediye edenin ismini veriyor olmalıdır. Çalışmada değerlendirilen mortarlar MÖ 1. yüzyılın sonu ile MS 6. yüzyıl arası gibi geniş bir tarih aralığına aittir. Andriake'de ele geçen mortarların oldukça farklı tipte çeşitlilik arz ettiği görülmektedir. Andriake mortarların incelendiği bu çalışma sonucunda kent ve bölge mortar tipolojisine ve seramik çalışmalarına yeni katkılar sunulmaktadır.

ÖZ: Myra'nın liman yerleşimi olan Andriake'deki Granarium'da 2009 yılında yapılan kazılarda ortaya çıkarılan bir adet pişmiş toprak koçbaşı saplı patera/tagenon bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Andriake patera/tagenonu metal benzerinin pişmiş toprak taklidi olarak üretilmiştir. Pateraların testilerle birlikte yemekten önce ve sonra el yıkama ritüellerinde kullanıldıkları düşünülmektedir. Ancak kimi araştırmacıya göre bu eserlerin tava olarak da kullanılmış olduğu ileri sürülmektedir. Andriake örneğinin her iki amaç için de kullanılmış olabileceği öngörülmektedir. Andriake'deki patera/tagenon yakın benzerleriyle yapılan analoji sonucunda MS 1-2. yüzyıla tarihlenmiştir. Çalışmada incelenen eserin kil ve astar özellikleri yakın paralelleri ve diğer patera örnekleriyle benzeşmemektedir. Bu nedenle Andriake patera/tagenonunun üretim yeri şu an için belirsizdir.

Myra’nın liman yerleşimi Andriake, kentin güneybatısında, Andriakos Çayı’nın denize döküldüğü yerde (Çayağzı) kurulmuştur. Günümüzde ise Antalya ilinin Demre ilçesi sınırlarındadır. Limanda, 2009 yılında başlayan kazı çalışmalarında çok sayıda buluntuyla karşılaşılmıştır. Bu buluntular arasında en yoğun grubu seramikler oluşturmaktadır. Çalışmanın konusu, Andriake Limanı’nda bulunan Geç Roma C Kırmızı Astarlı Seramikleridir. Phokaia’da üretilen bu grup seramiklerden Andriake’de toplam otuz dört adet ele geçmiş, bunlar üç ana form ve altı alt tipe ayrılmıştır. Hayes’in tipolojisi dikkate alınarak yapılan sınıflandırmada Hayes Form 2, 3 ve 8 ana formlar iken, Hayes Form 2A, 3B, C, D, E ve F alt tipleri oluşturmaktadır. Ana formlar arasında en yoğun grup, Form 3’e ait tabaklardır. Bu tabaklar arasındaki en yoğun alt tip ise Form 3C ve F’ye ait örneklerdir. İncelenen seramikler içerisinde kâseler Hayes Form 8’e ait tek örnekle temsil edilmektedir. Andriake’de bulunan Geç Roma C Kırmızı Astarlı Seramikleri MS 5. yüzyılın başı ile 6. yüzyılın ilk yarısına tarihlenmektedir. Yerleşimde, MS 6. yüzyılın ilk yarısından sonra bu grup seramiklerin ele geçmemesi, MS 7. yüzyılda tüm Akdeniz’i etkisi altına alan Arap akınlarının Andriake’yi de etkilemiş olmasından kaynaklanmaktadır. Limanda, Geç Roma C grubu seramiklerin yanı sıra MS 1.-3. yüzyıllara ait Phokaia üretimi tavaların da bulunması, Myra’nın limanı aracılığıyla Phokaia ile oldukça uzun yıllar (MS 1.-6. yüzyıllar arası) ticaret yaptığını göstermektedir.

A Group of Roman Period Pans… Cüneyt ÖZ OANNES -International Journal of Ancient History https://dergipark.org.tr/en/pub/oannes 4 (1)göstermektedir.Andriake, shows that it imported ceramics from the production centers in the Western Anatolia Region through the port of the main city, Myra, between the 1-3rd centuries AD.