Mutyzm wybiórczy (SM) jest rozpoznawany u coraz większej grupy dzieci. Jego istotą jest brak komunikowania się werbalnego, przy jednoczesnym wykluczeniu anatomicznego uszkodzenia narządów mowy. Dla jednostki z mutyzmem rozpoczęcie nauki oraz edukacja w klasie I szkoły podstawowej to duże wyzwanie. Artykuł prezentuje przyczyny i objawy mutyzmu. Przedstawia także przebieg diagnozy oraz metody terapii dzieci obarczonych SM. Konkretne objawy mutyzmu wybiórczego oraz sposób funkcjonowania jednostek na niego cierpiących ukazano w oparciu o przypadki dwojga uczniów klas I-III szkoły podstawowej. Sprecyzowanie wytycznych dla nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej, którzy w swojej klasie mogą spotkać ucznia z mutyzmem wybiórczym stanowi istotny element tekstu. Brak wiedzy u wychowawcy na temat dziecięcego milczenia może przyczynić się do nieświadomego pogłębienia zaburzenia u podopiecznego. Właściwa postawa wobec dziecka z mutyzmem, stopniowanie wymagań, stworzenie przyjaznej atmosfery w klasie oraz zadbanie o pozytywne nastawienie rówieśników do mutystycznego kolegi to tylko niektóre z wytycznych, jakie pojawiają się w tekście. Nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej jawi się tu także w roli łącznika pomiędzy logopedą a pozostałymi pracownikami szkoły.

Asperger Syndrome (AS) was first described by Hans Asperger in 1944 and was initially referred to as autistic psychopathy. In the case of individuals with AS, a whole range of social interaction disorders is observed, which is mainly manifested by difficulties at the pragmatic and semantic levels. Linguistic and communicative behaviours of individuals with AS take a specific form. The aim of this article is to present an analysis of the language behaviour of this group of people, based on the author’s own research and the latest literature. The cases of two boys with the aforementioned disorder are discussed. The deficits in selected linguistic, communicative and interactional skills, occurring to a different degree and extent in the examined persons with Asperger Syndrome, prove the existence of linguistic deficits in this group of people. Pointing out the principles of linguistic functioning of individuals with AS will help to understand them and facilitate the work of speech therapists.

Recenzowana pozycja Katarzyny Sedivy-Mączki składa się z sześciu rozdziałów poprzedzonych wstępem oraz zwieńczonych zakończeniem i wykazem bibliografii. Mieści się ona w grupie publikacji związanych z tematyką autyzmu. Współcześnie

Trudności w nabywaniu sprawności językowych oraz komunikacyjnych stanowią wyzwanie dla logopedy. Artykuł dotyczy problematyki niedokształcenia mowy o typie afazji motorycznej. Zaburzenia rozwoju mowy mają negatywny wpływ na czynności poznawcze dziecka, dlatego tak ważna jest rzetelna diagnoza i właściwie zorganizowana terapia. Po uporządkowaniu terminologii związanej z zaburzeniami rozwoju językowego, wynikających z uszkodzeń struktur mózgowych, ma miejsce prezentacja przyczyn i charakterystyka typu niedokształcenia mowy o typie afazji motorycznej. Autorka przedstawia procedurę diagnostyki tego typu zaburzenia w oparciu o studium przypadku 3-letniego chłopca oraz dokonuje szczegółowego opisu trudności w zakresie ekspresji u badanego dziecka. W artykule zawarta została także propozycja terapii logopedycznej z naciskiem na zminimalizowanie zaburzeń motorycznych. Słowa kluczowe: niedokształcenie mowy o typie afazji motorycznej, uszkodzenie mózgu, diagnoza i terapia mowy, trudności z ekspresją mowy

“Child in a shell”. Limitations in the speech and language acquisition of children with autism spectrum disorders. Speech as audible communication is achieved due to the knowledge of a language. Speech acquisition does not always proceed smoothly and without any problems. Deviation from the proper development of speech is seen in the case of children with disorders of the development of speech and language, among whom children with characteristic autism spectrum disorders constitute a considerable group. The inability of using speech for communication is characteristic of this group of children. The article presents limitations in acquiring speech and language by children with autism as well as ways of opening them up to the world through the development of communication. Keywords: language, autism, speech and language development disorders