Solving urban wastewater management problems requires knowledge of wastewater composition and variability. In the case of combined sewerage, this applies to both dry and wet weather. Wastewater composition is changing as a result of the appearance of new substances on the market, the changes in inhabitant lifestyle and the catchment characteristic; therefore, it must be constantly monitored. At the same time, due to the time-consuming and high costs of measurement campaigns, solutions that could limit their scope and facilitate the interpretation of the results are sought. This paper presents the results of the measurement campaign conducted in 2018–2021. The aim of the monitoring was, inter alia, assessment of wastewater composition in terms of threats to wastewater treatment plant and urban rivers, which are receivers of discharge from combined sewer overflows. The obtained results were analyzed using the multivariate statistical methods: Principal Component Analysis and Cluster Analysis. However, the applied methods did not allow for the full identification of the relationship between the wastewater quality parameters as well as the differences and similarities in the wastewater composition from individual parts of the city, which could simplify and reduce the measurement campaigns in the future. Therefore, in the case of large urban catchments, it is necessary to introduce other solutions to control the wastewater composition.

Wyniki składu ścieków ogólnospławnych opuszczających wybrany do badań przelew burzowy J1 w Łodzi wykazały, że wielkość ładunku kierowanego do odbiornika jest ściśle powiązana nie tylko z charakterem opadu, ale także z porą dnia, w której następuje wzmożony dopływ ścieków do kanalizacji, stopniem zanieczyszczenia terenu zlewni oraz ilością zalegających w sieci osadów. Dzięki wykonanym analizom laboratoryjnym, wzbogaconym wynikami pochodzącymi z pomiarów on-line, określono wielkość ładunku zanieczyszczeń badanych wskaź-ników (ChZT, BZT 5 , zawiesiny ogólne, zawiesiny mineralne, N-NH 4 , P og ) w zależności od zjawiska opadowego powodującego aktywację przelewu. Wyniki badań posłużyły również do określenia występowania efektu pierwszej fali zanieczyszczeń w ściekach emitowanych przez przelew J1 do odbiornika. Stwierdzono, że w trakcie roku 2012 objętego badaniami na 11 przeanalizowanych zjawisk, aż w 8 przypadkach efekt ten został zauważony, zarówno dla wszystkich badanych wskaźników, jak i tylko dla niektórych zależnie od opadu. Mimo podejmowanych działań prawnych oraz inwestycji służących ograniczeniu emisji ładunku zanieczyszczeń do odbiorników stan polskich rzek nadal nie należy jeszcze do dobrych. W związku z tym konieczna jest ciągła kontrola emisji zanieczyszczeń z uwzględ-nieniem nowoczesnych metod jej pomiaru oraz wykorzystania otrzymywanych wyników do opracowywania danych do programów komputerowych umożliwiają-cych realną ocenę tej emisji z systemu kanalizacji ogólnospławnej.Słowa kluczowe: kanalizacja ogólnospławna, przelewy burzowe, emisja zanieczyszczeń, pierwsza fala zanieczyszczeń 1 Autor do korespondencji: Agnieszka Brzezińska, Politechnika Łódzka, Instytut Inżynierii Śro-dowiska i Instalacji Budowlanych, 90-924 Łódź, Al. Politechniki 6, tel. 42 6313594, agnieszka.brzezinska@p.lodz.pl 2 Marek Zawilski, j.w.,

The petroleum pollutants are one of the basic soil contaminants. This is due to the widespread use of petroleum products. Crude oil and its derivatives appear in the environment mainly during their storage and transport. In the research, 16 soil samples from different places were collected and analysed. The selected locations were divided into agricultural, service, recreational, residential and industrial use. The petroleum hydrocarbons were determined, in the range from C10 to C40, according to the standard PN-EN ISO 16703 [1] by means of gas chromatography. The determined results were mostly above the limited values [2] resulting from matching the soil to the group to which the specific area belongs.