(1) OPŠTA BOLNICA SREMSKA MITROVICA, (2) IOH "BANJICA" BEOGRAD Sažetak:Skeletne metastaze su najčešći maligni tumori kosti koji su 25 puta češći od primarnih malignih tumora kosti. Kod žena, tumori dojke i pluća su odgovorni za 80% skeletnih metastaza, dok su kod muškaraca, tumori prostate i pluća odgovorni za 80% skeletnih metastaza. U Srbiji se godišnje otkrije preko 32000 novih bolesnika sa malignim tumorima. Oko polovine ovih bolesnika će u nekom periodu svog života razviti skeletne metastaze. Cilj istraživanja: U studiji smo analizirali vrednost vrste primarnog tumora kao prognostičkog faktora preživljavanja kod 32 pacijenta sa skeletnim metastazama dugih cevastih kostiju operisanih u IOH "Banjica", Beograd i u Opštoj bolnici Sremska Mitrovica. Materijal i metode: U studiju su uključena 32 pacijenta koja su operisana zbog skeletne metastaze. Podaci su bili analizirani statističkim deskriptivinim metodama i analitičkim statističkim metodama (T-test, Kaplan-Meierova kriva preživljavanja i Cox regresioni model proporcionalnih rizika). Grupa je podeljena u dve podgrupe: primarni tumori sa umerenim rastom (Ca. bubrega, dojke, prostate i štitne žlezde) i primarni tumori sa rapidnom brzinom rasta tumora (Ca. pluća, uterusa, melanom i Ca. nepoznatog porekla). Da li izmeĎu dve podgrupe prognostičkih faktora postoji statistički značajna razlika u preživljavanju, biće odreĎeno T-testom. Rezultati: Analitičkim, statističkim metodama je dokazan jak uticaj primarnog tumora na preživljavanje ovih bolesnika. Ovaj prognostički faktor je jedan od najvažnijih za odreĎivanje očekivane dužine života koja je odlučujuća za odluku o operativnom lečenju i vrsti operativne terapije, i deo je svih skoring sistema za predviĎanje očekivane dužine života pacijenata sa skeletnim metastazama. Zaključak: Tip primarnog tumora je jak, nezavisan prognostički faktor preživljavanja bolesnika sa operativno lečenim skeletnim metastazama. Solitarna skeletna metastaza karcinoma bubrega je i u ovom radu izdvojena kao poseban ortopedski entitet zbog mogućnosti dugogodišnjeg preživljavanja ovih bolesnika. Kod primarnih tumora umerenog rasta treba birati dugotrajne i agresivnije hirurške procedure rekonstrukcije postekscizionog defekta kosti zbog dužeg preživljavanja. Ključne reči: prognostički faktor preživljavanja, primarni tumor, skeletne metastaze, očekivana dužina života. Summary:Skeletal metastases are the most common skeletal cancers that occur 25 times more than primary bone tumours. Breast and lung cancers are the primary sites that cause 80% of total skeletal metastases at female patients, while prostate and lung cancers are the primary sites that cause 80% of total skeletal metastases at male patients. 32.000 new patients with malignant tumours are registered in Serbia every year. The estimation is that in 50% of these patients skeletal metastases will occur during their life span. In this paper, the results of surgical treatment performed at 32 patients with limb metastases were evaluated. Scope: This study evaluates the primary tumours as ...

(1) OPŠTA BOLNICA SREMSKA MITROVICA, (2) IOH "BANJICA", BEOGRAD Sažetak:Skeletne metastaze su najčešći koštani tumori kod pacijenata starijih od 40 godina. U Srbiji godišnje se otkrije preko 32 000 novih bolesnika sa malignim tumorima, sa tendencijom rasta ovog broja svake godine. Zbog razvoja terapija dobre efikasnosti, preživljavanje bolesnika od malignih bolesti je sve duže, zbog čega se povećava broj skeletnih komplikacija, od kojih je najvažnija patološki prelom, sa kojim se ortopedi sve češće susreću. Cilj istraživanja: Utvrđivanje vrednosti 14 parametara kao prediktora preživljavanja pacijenata sa skeletnim metastazama i određivanje najjačih prediktora preživljavanja. Materijali i metode: Analiza 14 parametara kod 80 pacijenata operisanih zbog skeletnih metastaza je urađena deskriptivnim i analitičkim statističkim metodama (Kaplan-Meierova kriva preživljavanja, Cox regresioni model proporcionalnih rizika i χ 2 test). Analizirani su parametri: pol, starost pacijenta, lokalizacija skeletne metastaze, tip primarnog tumora, preoperativni nivo limfocita, hemoglobina i alkalne fosfataze, visceralna metastaza, broj skeletnih metastaza, tip hirurške resekcije, bol, patološke frakture, opšte stanje pacijenta obolelog od maligne bolesti po Istočnoj kooperativnoj onkološkoj grupi (ECOG status) i vrsta implantanata. Rezultati: U grupi operisanih pacijenata je bilo 46 žena i 34 muškarca (57% i 43%), od 34 do 82 godine (prosek godina 63,15). Primarni tumori su bili: dojka 27 (34%), pluća 19 (24%), bubreg 14 (18%), melanom 4 (5%), nepoznat primarni tu. 4 (5%), prostata 3 (4%), tireoidea 2 (3%), uterus 2 (3%), kolorektalni 1 (1%), želudac 1 (1%), mokraćna bešika 1 (1%) i jetra 1 (1%). Sveukupno preživljavanje je bilo: 1 godinu -68% , 2 godine -41% , 3 godine -21%, 4 godine -11% i preko 5 godina -3% pacijenata. U grupi tumora sa rapidnim rastom bilo je 33 ( 41%), a u grupi tumora sa umerenim rastom primarnog tumora bilo je 47 (59%) pacijenata. Pacijenata sa solitarnim skeletnim metastazama je bilo 54 (67%), a sa multiplim 26 (33%). Broj pacijenata sa visceralnim metastazama je bio 19 (24%), a bez visceralnih metastaza je bio 61 (76%). Prema ECOG statusu, u trenutku operativnog lečenja sa skorom 0, 1, 2 bilo je 44 (55%), a sa skorom 3, 4 -36 (45%) pacijenata. Sa nivoom hemoglobina preoperativno (do 90g/l i preko 90g/l) bila su po 40 (50%) pacijenata. Za tip primarnog tumora, visceraleih metastaza, broj skeletnih metastaza, ECOG statusa, preoperativnog nivoa hemoglobina i obima resekcije tumora nađeno je da su jaki i prognostički faktori sa p<0,0001 po Kaplan-Meirovoj krivi preživljavanja. Zaključak: Rapidno rastući tumor, prisustvo visceralnih metastaza, prisustvo multiplih skeletnih metastaza, loš ECOG status, preoperativni nivo hemoglobina ispod 90g/l i široka resekcija tumora su loši prognostički faktori preživljavanja kod bolesnika sa skeletnim metastazama. Prisustvo patološke frakture, pol, godine života, lokalizacija skeletne metastaze, prisustvo bola, vrsta implantata i preoperativni nivoi limfocita i alkalne fosfat...