A B S T R AC TIntroduction: The use of intraoral mouthguards is the basic method of preventing injuries of the stomato gnathic system while practicing extreme, contact, team and recreational sports. However, the presence of a protec tive splint in the mouth, especially during exercise, when increased oxygen uptake is needed, may adversely affect the level of blood oxygenation. It is also necessary to compare different types of splint as they differ in retention, size and comfort of usage. Objectives: The aim of the study was to evaluate the effects of different intraoral mouthguard types for the cardio respiratory capacity of athletes. Material and methods: Thirty athletes aged 2037, testing a total of 120 intraoral mouthguards of different typestwo custommade mouthguards prepared and two "boil and bite" splints adapted -took part in the study, in which cardiorespiratory capacity was compared using CRF, IF, METs and Watt indicators, based on tests conducted on the Fitmate device correlated with a stationary exercise bike. Results: The analysis of variance showed no differences between the compared parameters regardless of the tested mouthguard. The use of intraoral mouthguards during exercise does not affect the cardiorespiratory endurance of athletes. Conclusions: Mouthguards users, trainers and doctors should be informed about the lack of a negative impact of its usage during training and competition on cardiorespiratory endurance.

Streszczenie Ziarniniak Wegenera jest rzadkim schorzeniem układowym należącym do grupy martwiczych, ziarniniakowych zapaleń naczyń krwionośnych. Choroba dotyczy głównie naczyń górnych i dolnych dróg oddechowych oraz nerek. W obrębie jamy ustnej zmiany występują w postaci przerostu dziąseł, które przybierają wygląd truskawki. W pracy opisano przypadek pacjentki ze zdiagnozowanym ziarniniakiem Wegenera i wskazaniami do leczenia chirurgiczno-protetycznego. W momencie zgłoszenia się pacjentki do leczenia protetycznego w badaniu klinicznym stwierdzono braki zębowe uzupełnione z zastosowaniem protez stałych oraz znacznie obnażone i rozchwiane zęby. Po analizie stanu klinicznego i zdjęcia pantomograficznego podjęto decyzję o ekstrakcji wszystkich zębów szczęki i wykonaniu natychmiastowej protezy całkowitej górnej. Obserwowano przedłużone gojenie ze znacznym i nierównomiernym zanikiem tkanki kostnej. Pomimo to chora dość dobrze zaadaptowała się do użytkowanej protezy. Po 3 tygodniach wykonano miękkie podścielenie protezy materiałem Mollosil (Detax, Niemcy), który następnie wymieniono na akryl. Po ustabilizowaniu się podłoża protetycznego planowane jest wykonanie nowej protezy całkowitej górnej.