No abstract

Prezentowany artykuł został opracowany w ramach projektu „Erasmus+ KLab4Kids”. Jego głównym celem jest przybliżenie czytelnikom idei edukacji STEM, wyjaśnienie jej interdyscyplinarnego charakteru jak tzw. „metadyscypliny”, a także ukazanie możliwości jej odniesienia do wieku przedszkolnego. Tekst składa się z trzech części. W części teoretycznej zwrócono uwagę na ponadprzedmiotowy/interdyscyplinarny charakter umiejętności STEM, dokonano przeglądu dostępnych w literaturze klasyfikacji tych umiejętności i zaproponowano listę tych umiejętności STEM-owych, które mogą i powinny być skutecznie rozwijane już w wieku przedszkolnym. W drugiej, empirycznej części tekstu, założenia teoretyczne zostały zestawione z wynikami badań sondażowych przeprowadzonych wśród przyszłych nauczycieli – studentów pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Omówiono tu wiedzę i poglądy przyszłych nauczycieli na temat istoty i celów edukacji STEM, możliwości jej prowadzenia na zajęciach przedszkolnych, dostrzegane przez badanych bariery, wyzwania i potrzeby w tym zakresie. W podsumowaniu artykułu zwrócono uwagę na wyzwania, jakie stoją przed nauczycielami, aby mogli oni sprostać wymaganiom współczesnego procesu edukacji uwzględniającego kompetencje niezbędne w XXI wieku. Badania przeprowadzone w ramach programu Erasmus +, projekt „Kitchen Lab for Kids”, numer grantu: 2018-1-PL01-KA201-050857 Artykuł sfinansowany ze środków EU. Wsparcie Komisji Europejskiej dla produkcji tej publikacji nie stanowi poparcia dla treści, które odzwierciedlają jedynie poglądy autorów, a Komisja nie może zostać pociągnięta do odpowiedzialności za jakiekolwiek wykorzystanie informacji w niej zawartych.

No abstract

Kultura kształtuje właściwości ludzkiego poznania przede wszystkim dlatego, że ontogenetyczny rozwój człowieka oparty jest na interakcji z wytworami kultury określonej społeczności, w jakiej wychowuje się dziecko. Interakcja ta obejmuje nie tylko korzystanie z kulturowych zasobów wiedzy i umiejętności, nabywanie symboli językowych wraz z zawartymi w nich sposobami wartościowania i interpretowania świata, ale także internalizowanie określonych typów formacji dyskursywnych, za pośrednictwem których rozwijane są typowo ludzkie zdolności do metapoznania, redyskrypcji operacji poznawczych i myślenia dialogowego. W tym znaczeniu można mówić o „socjalizacji poznawczej” dziecka jako procesie wrastania w kulturę myślenia określonej wspólnoty. Głównym celem artykułu jest ukazanie mechanizmów oddziaływania tak rozumianej socjalizacji w środowisku rodzinnym: od najszerszego – polidiadycznego (rozumianego jako „czeladnictwo w kulturze”), aż po najgłębszy – osobisty, rozumiany jako „przyswojenie” kulturowych procedur i narzędzi myślenia. W oparciu o systematyczną analizę dostępnej literatury i przykłady wypowiedzi dziecięcych ukazane zostaną charakterystyczne cechy ­interakcji ­rodzinnych sprzyjające budowaniu rusztowania poznawczego, a także przejawy procesu oswajania narzędzi myślowych w zabawie, pozwalające rodzicom świadomie obserwować i stymulować rozwój poznawczy małego dziecka w naturalnych dla wspólnoty rodzinnej sytuacjach.