Jasna institucionalna tvrdnja dokazuje da će ustanovljavanje određenih institucija u sadašnjem trenutku, nenameravano navoditi ljude da se kreću u određenom smeru u nekom kasnijem trenutku. Usled nasleđenih institucionalnih prepreka, akteri se suočavaju sa nedvosmislenim ograničenjima koja ih opredeljuju ka određenom ponašanju" (Craig Parsons, How to Map Arguments in Political Science,

Pretpostavka od koje se u radu polazi je, da kada se radi o njenim punopravnim članicama, Evropska unija ne poseduje delotvorne pravne i političke mehanizme da sankcioniše i/ili preokrene njihovo demokratsko nazadovanje. Autorka analizira političku volju, sposobnost i legitimitet Evropske unije da brani osnovne vrednosti saopštene u Osnivačkom aktu na primerima kršenja liberalno-demokratskih normi od strane vlada u Mađarskoj, Poljskoj i Rumuniji. Cilj rada je da ispita uticaj upitne političke integracije istočnoevropskih zemalja po nastavak proširenja Unije na region Zapadnog Balkana. Autorka zaključuje da bi Evropska unija mogla da se suoči sa negativnim posledicama u godinama koje dolaze usled pragmatične politike podrške stabilokratskim režimima i, generalno, ambivalentnog stava prema budućnosti proširenja. Popuštanje državama kandidatima po pitanju ispunjenja kriterijuma iz Kopenhagena u zamenu za zadovoljenje trenutnih geopolitičkih interesa evropskih elita rezultiralo bi daljim sumnjama u već uzdrmani kredibilitet projekta izgradnje evropskog identiteta na temelju zajedničkih vrednosti i gubitkom reputacije tzv. normativne sile koja unapređuje globalne odnose kroz širenje sopstvenih načela i vrednosti.

From the past experience, most governments conclude that it is necessary to carry out carefully planned foreign trade policy based on a high degree of liberalization dosed with government control. This kind of foreign trade policy is being implemented both by Serbia and by the European Union, which established the Common Trade Policy (CTP) in 1957. Bearing in mind that Serbia has signed the Stabilization and Association Agreement striving to become a full member of the European Union, it is clear that, in due course, its foreign trade policy must be in line with the European one. This is not an easy task, because parallel to the process of accession to the EU, Serbia is conducting negotiations on accession to the World Trade Organization and those two processes are intertwined and connected. This paper analyses Serbia?s process of accession to the European Union and the impact of this process on its foreign trade policy as well as the future of its foreign trade relations with previous major partners. [Projekat Ministarstva nauke Republike Srbije, br. OI179029: Srbija u savremenim medjunarodnim odnosima: Strateski pravci razvoja i ucvrscivanja polozaja Srbije u medjunarodnim integrativnim procesima ? spoljnopoliticki, medjunarodni, ekonomski, pravni i bezbednosni aspekti]

Rad je nastao u okviru naučnoistraživačkog projekta "Srbija i izazovi u međunarodnim odnosima 2021. godine", koji finansira Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije, a realizuje Institut za međunarodnu politiku i privredu tokom 2021. godine.