ÖzetSon yıllarda, Avrupa Birliği ve Dünya Sağlık Örgütü sağlık politikalarına uyum sağlamak ve ülkemizdeki sağlık hizmeti maliyetlerini düşürmek adına yeni yasal düzenlemeler gerçekleştirilmiştir. Bu düzenlemeler eczane ekonomilerini olumsuz yönde etkilemiştir. Eczacılar ise işletmelerini ayakta tutabilmek adına, çok sayıda dışsal etkenle mücadele etmek zorunda kalmıştır. Bu çalışma, serbest eczane ekonomilerine etkili; benzer ürün satıcıları, medya, tüketici özellikleri, SGK ve Devlet politikaları gibi dışsal faktörlerin etki düzeyleri hakkında eczacı görüşlerini saptamak amacıyla, İzmir' de gönüllü 131 serbest eczacıya 30 sorudan oluşan bir anketin yüz yüze uygulanmasıyla gerçekleştirilmiştir. Veriler, SPSS 18 Paket Programı kullanılarak frekans, yüzde dağılım ve ki-kare testi ile değerlendirilmiştir. Araştırmaya katılan eczacıların, %82,4'ünün en önemli ürün alıcısı Sosyal Güvenlik Kurumu ve reçeteli ilaç satışına etkili en önemli dışsal faktörün sağlık ve ilaç politikaları (%96,2) olduğu saptanmıştır. Ancak, eczacıların tamamına yakını (%97) son yıllarda ilaçtan elde edilen kazanç azalınca ilaç dışı ürünlere yönelimin arttığını, bunun da eczane ekonomilerinin dışsal faktörlerden etkilenme düzeyini artırdığını düşünmektedir. Reklamlar (%38,9) ve tüketici özellikleri (%33,6) ise reçetesiz ürün satışına en çok etki eden başlıca dışsal faktörler olarak saptanmıştır. Serbest eczane ekonomilerine etki eden dışsal faktörlerin etkisinin azaltılarak eczanelerin toplum sağlığına katkısının artırılabilmesi için araştırmaya katılan eczacıların %88,5'inin devletin sağlık-ilaç politikalarında serbest eczane ekonomisini destekleyecek düzenlemelerin yapılmasını gerekli gördükleri, bunun için toplum sağlığına etkili ürünlerin sadece eczanede satılması başta olmak üzere tüketicilerin bilinçlendirilmesi vb. uygulamaların ivedilikle yaşama geçirilmesi gerektiğini düşündükleri saptanmıştır.