A possibility of using bottom sediments from dam reservoirs in earth structures was considered. Sediments from the Rzeszow reservoir (Poland) were used as research material, which, according to geotechnical standards, were classified as low permeable silt with high organic content. As fine, cohesive soil with a low coefficient of permeability, the sediments can be used in sealing elements of hydraulic engineering embankments. In order to verify the suitability of the sediments, stability and filtration calculations were carried out for embankments with a sealing in the form of a core made of the sediments. It was stated that by using a core made of sediments, the volume of seepage on the downstream side during continuous or variable backwater was significantly lower in relation to an embankment without a core, and the phreatic line did not extend to the downstream slope. It is estimated that, in the case of a planned dredging in Rzeszow Reservoir, the amount of dredged sediment would exceed 1.5 million m3, and therefore, the possibility of their economic use is essential. The search for materials that could replace natural soil in earthen structures is an important issue from both the ecological and economic points of view.

Przedmiotem pracy jest mieszanina popiołowo-żużlowa pochodząca ze składowi-ska Elektrociepłowni Kraków (EDF Polska S.A.). Celem badań było określenie wytrzymałości na ścinanie przedmiotowej mieszaniny w aparacie bezpośredniego ścinania, w skrzynce o wymiarach w przekroju 0,1 x 0,1 i 0,12 x 0,12 m, z ramkami pośrednimi tworzącymi strefę ścinania o grubości 10 mm. Próbki formowano przy wilgotności optymalnej i wskaźniku zagęszczenia IS = 0,97, a następnie ści-nano: bezpośrednio po uformowaniu, po 7-dniowej pielęgnacji próbek stabilizowanych dodatkiem 2% (wagowo) spoiw hydraulicznych (dwa rodzaje) oraz po 7-dobowej pielęgnacji próbek stabilizowanych jak wyżej i następnie nasączanych wodą przez 3 doby. Uzyskane wartości parametrów charakteryzujących wytrzymałości na ścinanie, to jest kąta tarcia wewnętrznego i spójności, były stosunkowo duże, co świadczy o dużej wytrzymałości na ścinanie badanego materiału. Nawodnienie nie wpłynęło na wartość kąta tarcia wewnętrznego, natomiast wpłynęło na zmniejszenie spójności. Wartości tych parametrów w przypadku mieszanki stabilizowanej były wyraźnie zależne od rodzaju spoiwa.

Landfill liners from dam reservoir sediments. Every municipal solid waste landfill has to be properly secured to protect the natural environment from possible leachate. Most often an artificial sealing is used, which is based on a soil liner from cohesive soils (clays, silts). Usability evaluation of bottom sediments from Rzeszowski Reservoir for building these liners was presented in the paper. Sediments from dam reservoirs, gathered as a result of the siltation process, can be a valuable material for earthworks purposes. Determination of their possible ways of usage is important, especially before the planned dredging, because thanks to that this material will not be put on a heap. Based on the analysis of the geotechnical parameters of these sediments it was stated that this material can be preliminary allowed for using in liners.

Streszczenie. Artykuł zawiera wyniki badań wodoprzepuszczalności gruntów budujących skarpy abrazyjne fragmentu północnych obrzeży zbiornika czorsztyńskiego od strony Pienińskiego Parku Narodowego. Charakterystykę podstawowych właściwości geotechnicznych badanych gruntów opracowano na podstawie wyników badań wykonanych według procedur standardowych. Badania wodoprzepuszczalności gruntów wykonano metodami: polową według Giryńskiego w wykopach badawczych, laboratoryjną w aparacie średniowymiarowym oraz analityczną z zastosowaniem wzorów empirycznych opartych głównie na znajomości uziarnienia i porowatości gruntów. Analizę wyników badań przeprowadzono w aspekcie określenia optymalnej metody oznaczania wodoprzepuszczalności gruntów skarp abrazyjnych przedmiotowego obiektu oraz maksymalnej bezpiecznej prędkości obniżania poziomu wody w zbiorniku. Stwierdzono, że najbardziej właściwą metodą oznaczania wodoprzepuszczalności przedmiotowych gruntów była metoda Giryńskiego. Maksymalna dopuszczalna prędkość obniżania wody w zbiorniku powinna wynosić 0,103 m ⋅ h -1 . Słowa kluczowe: zbiorniki wodne, abrazja, filtracja WSTĘPZbiornik Czorsztyn-Niedzica należy do największych w Polsce zbiorników wodnych powstałych poprzez przegrodzenie rzeki zaporą ziemną. Utworzony został przez spiętrzenie wód górskiej rzeki Dunajec, gdzie ze względu na duże naturalne nachylenie zboczy mogą występować zjawiska erozji i abrazji prowadzące do utraty stateczności. Jedną z podstawowych właściwości gruntów zalegających w strefie skarp abrazyjnych i mających istotny wpływ na zachowanie się również wyżej położonych części zboczy, jest ich wodoprzepuszczalność. Prawidłowe oznaczenie wartości współczynnika wodo-