İşletmeler faaliyetlerini sürdürebilmek için üretim sürecinde işgücü, makine ve taşıma sistemleri gibi kaynakları kullanmaktadırlar. Üretim sektöründe torna, freze ve işleme merkezleri gibi çeşitli makineler kullanılmaktadır. Talaşlı imalat sektöründe yer alan işletmeler için en önemli makine grubu işleme merkezleridir. İşleme merkezi seçim problemi imalat işletmeleri için büyük sermaye yatırımları gerektiren uzun dönemli ve stratejik bir karar problemidir. Bu çalışmada bir imalat işletmesi için alınması planlanan işleme merkezi seçim problemi ele alınmıştır. İşleme merkezi seçimini etkileyen kriterler literatür incelemesi ve alanında uzman kişiler ile görüşülerek belirlenmiştir. Alternatifler ise uygulama yapılan imalat işletmesinin satın alma biriminde çalışan alanında uzman kişilerce tespit edilmiştir. Çok kriterli karar verme yöntemleri kullanılarak üç alternatif arasından en uygun makine seçilmiştir. Çalışmada işlemem merkezlerinin değerlendirilmesi için 5 ana kriter ve 11 alt kriter belirlenmiştir. Kriter ağırlıkları Analitik Ağ Süreci (AAS) yöntemi ile hesaplamıştır. Alternatifler ise PROMETHEE ve VIKOR yöntemleri kullanılarak sıralanmıştır ve en uygun makine belirlenmiştir.

No abstract

Background:The treatment of the COVID-19 epidemic, whose contagious features are changing day by day, is the most current problem today throughout of the world. In order to be protected from COVID-19 and reduce its spread, it is of great importance to follow the rules such as mask, distance and hygiene. In addition, one of the most important ways to prevent the epidemic is to develop population immunity. The most important tool in having population immunity is vaccination.Aims: During the COVID-19 pandemic, there have been problems in the supply process of many products in food and health sectors. Vaccine is also one of the most difficult tools to supply. In this context, the study focused on the selection of the vaccine provided by the countries within the scope of population vaccination studies.Materials & Methods: At the selection point, the criteria affecting the purchasing process were determined and the weights of these criteria were calculated using the AHP method. Then, the criteria weights obtained were used to rank the alternatives in an integrated manner in the Preference Ranking Organization Method for Enrichment of Evaluations (PROMETHEE) and Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) methods. The results of both methods were analyzed comparatively.

Dünyada tren yolu taşımacılığında hız ve rekabet edilebilirlik için yüksek hızlı tren (YHT) kullanımı artmaktadır. Türkiye’de de son yıllarda tren yolunun geliştirilmesi için yeni hatlar inşa edilmektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de inşa edilen YHT hatlarının üstyapı ve elektromekanik yapım işi ihalelerinde son teklif fiyatın belirlenmesi için matematiksel model oluşturulması amaçlanmıştır. Matematiksel modelde yükleniciler veya teklif vericiler arasındaki çıkar çatışmasını analiz edebilmek için oyun teorisinden faydalanılmıştır. Modelde geçmiş ihalelerdeki verilmiş tekliflerden faydalanılarak, teklif dağılımları belirlenmiştir. Son teklif fiyatın belirlenmesinde kazananın laneti derecesini minimize etmek için, geçmiş ihale teklifleri kullanılarak, deneysel ampirik yaklaşım ile matematiksel model önerilmiştir. Matematiksel model ile incelenen geçmiş ihalelerin standartlarında yeni yapılacak YHT demiryolu hatlarının üstyapı ve elektromekanik işi yapım ihalelerinin rekabetçi son teklif bedeli hesaplanabilmektedir.

Kamusal hizmetlerin yerine getirilmesinde kamu kurumları bireylere hizmet ulaşımını sağlamak için kamulaştırma yapmaktadır. Hizmet alanlarının genişliği ve ihtiyaçlar nedeniyle ülkemizde kamulaştırma işlemine ilişkin yılda ortalama 50000 dava açılmaktadır. Davalarda kamu kurumlarını temsilen görev alan avukatlara dava dosyalarının atanmasında dosyaların iş yükleri hesaplanmadan, dosya sayısı veya bölgeye göre bir atama yapılması avukatlar arasında dengesiz bir iş yükü dağılımına neden olmaktadır. Avukatların iş yükünü oluşturan faaliyetler her ne kadar duruşma ve keşiflere katılmak gibi görünse de dava dosyasının hazırlanması, duruşmalara ve keşiflere hazırlık ve ilgili günlerde adliyelere ulaşım, yargılama esnasında beyan dilekçelerinin hazırlanması ve dosyaların incelenmesi işlemleri de iş yükleri arasında yer almaktadır. Bu iş yükleri dosya atamalarında dikkate alınmamaktadır ve avukatların iş yüklerinin dengesiz dağılımına sebep olmaktadır. Bu çalışma ile bir kamu kurumunda kamulaştırma işlemlerine ilişkin dava dosyalarının avukatlara atanması problemi ele alınmıştır. Kurumda bir aylık dönem içerisinde 15 farklı bölgede üç farklı türde 724 dava dosyası açılmaktadır ve kurumda altı avukat çalışmaktadır. Davaların iş yükleri hesaplanarak avukatların iş yüklerinin dengelenmesi için bir hedef programlama modeli önerilmiştir. Dosyaların iş yükünün hesaplanmasında hazırlık, duruşma, keşif, dosya inceleme ve yol süreleri dikkate alınmıştır. Önerilen model diğer kamu kurumlarında ve farklı dava dosyalarının atanmasında da kullanılabilir.