ÖZET Mitokondri, hücresel fonksiyonlarda kullanılan ATP'yi üreten hücrenin güç merkezleri olarak tanımlanmaktadır. Mitokondriyal disfonksiyon yaşlanma sürecinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Hücreler yaşlandıkça solunum zincirinin etkinliği azalmakta, elektron kaçağı artarak ve ATP oluşumunu azalmasına neden olmaktadır. Farklı hücre tipleri farklı sayıda mitokondriye sahiptir ve kendi DNA’larına sahip oldukları için, içinde bulundukları hücreden bağımsız olarak bölünebilmektedirler. Diğer bir ifadeyle, mitokondriyal replikasyon hücre bölünmesine bağlı değildir. Üreme sırasında, bir çocuğun DNA'sının yarısı babalarından, yarısı da annelerinden gelmektedir. Bununla birlikte, çocuk her zaman Mitokondriyal DNA’larını (mtDNA) annelerinden almaktadır. Mitokondriyal hastalıkların çoğunluğu, mitokondriye neden olan ürünleri etkileyen nükleer DNA'daki mutasyonlardan kaynaklanmaktadır. Bu mutasyonlar kalıtsal veya kendiliğinden olabilmektedir. Mitokondri çalışmayı bıraktığında, içinde bulundukları hücre enerjiden yoksun kalır. Bu nedenle, hücrenin tipine bağlı olarak semptomlar büyük ölçüde değişebilmektedir. Kalp kası hücreleri ve sinirler gibi en çok miktarda enerjiye ihtiyaç duyan hücreler, en çok hatalı mitokondrilerden etkilenmektedir. 62 yıl önce Harman, yaşlanmaya reaktif oksijen türleri (ROS) ile oluşan makromolekül hasarının aracılık ettiğini ileri sürmüştür. ROS mitokondride enerji üretiminin bir yan ürünü olarak üretilir ve bu yapılar DNA'ya, yağlara ve proteinlere zarar vermektedir. Artık yaşlanmada hedef mitokondriye odaklanmıştır. Yapılan çalışmalar, oksidatif stresin, mitokondriyal DNA mutasyonlarının, mitokondri turnover'ındaki azalmanın hücresel yaşlanmaya aracılık ettiğini ortaya koymaktadır. Bu derlemede, mitokondrinin insan yaşlanma sürecindeki rolü, elde edilen son bulgular temelinde gözden geçirilmesi hedeflenmiştir. Anahtar Kelimeler: Mitokondrial DNA; mitokondri; yaşlanma; serbest radikaller; oksidatif stres

<p><strong>OBJECTIVE:</strong> In this study, we aimed to investigate the role of the cumulus cell’s apoptosis parameter in the maturation of immature rescue oocytes. </p><p><strong>STUDY DESIGN:</strong> In this experimental study, donated immature germinal vesicle oocytes were cultured for, in vitro maturation, embryo development in matured germinal vesicle oocytes were compared with apoptotic properties of cumulus cells. </p><p><strong>RESULTS:</strong> In all of the immature oocytes after oocyte in vitro maturation, the maturation rate has been observed as 56.1% and 2PN rate as 63.0%. Afterin vitro maturation of germinal vesicle oocytes, there was no difference in apoptosis rates of the cumulus cells between mature and immature oocytes (p&gt; 0.05). The ratio of 2PN in matured germinal vesicle oocytes showing embryo development was 35.4%. A positive correlation was found between luteinizing hormone values on day 3 and E2 values during HCG days during oocyte maturation and embryo development (p=0.021, p=0.020). In addition, it has been observed that the germinal vesicle oocytes, which have completed their maturation and developed into embryos, have high E2 values during HCG days (p=0.020).</p><p><strong>CONCLUSION:</strong> In our study, it has been demonstrated that in vitro maturation in rescue oocytes from stimulated cycles, embryo development potential could not be explained by the apoptosis parameter.</p>