Bu araştırmada Rize’de ikamet eden yerel halkın heliski turizminin gelişimine bağlı olarak ortaya çıkan pozitif etkilere yönelik algısı ve bu algıların heliski turizminin gelişimine verdikleri destek üzerindeki etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma yöntembilimin üç ana yaklaşımı içerisinde yer alan nicel araştırma yöntemi ile yapılandırılmıştır. Araştırmanın teorik alt yapısı sosyal değişim teorisine dayandırılmaktadır. Araştırma verileri kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak anket tekniği ile Rize’de ikamet eden yerel halkın görüşleri alınarak elde edilmiştir. Hatalı ve eksik anketler çıkartılarak 400 anket analize tabi tutulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre heliski turizminin sosyo-kültürel pozitif ve ekonomik pozitif etkileri ile heliski turizmi gelişimine verilen destek arasında yüksek düzeyde, pozitif ve anlamlı; çevresel pozitif etkiler ile heliski turizminin gelişimine verilen destek arasında negatif bir ilişki olduğu görülmüştür. Heliski turizmine verilen desteği etkileyen ekonomik, sosyo-kültürel ve çevresel boyut arasından en önemli görülen ekonomik boyut olurken, heliski turizmi desteğini olumsuz yönde etkileyen unsurun ise, çevresel boyut olduğu belirlenmiştir.

Öz: Diyagonal çelik çapraz (DÇÇ) sistemler, mevcut yapının deprem performansının iyileştirilmesinde veya yeni yapının depreme dayanıklı olarak tasarlanmasında yaygın olarak kullanılan yöntemlerden birisidir. Bu sistemler yapının yatay yük taşıma kapasitesini arttırır ve yapının yanal rijitliğine katkı sağlamaktır. Çelik diyagonal çaprazların yapı sistemindeki yerleşimi, yapı sistemin performansını etkileyen önemli etkenlerden birisidir. Bu çalışma, çelik çaprazların yerleşimdeki optimum dağılımın belirlenmesi için yapay arı koloni optimizasyon tekniği kullanılarak yeni bir algoritma sunulmuştur. Tepe deplasmanına ve taban kesme kuvvetine bağlı transfer fonksiyonları amaç fonksiyonu olarak seçilmiştir. Buradaki temel amaç, belirlenen kısıtlar altında amaç fonksiyonlarının minimize edilmesidir. Tasarım değişkeni olarak her kata yerleştirilen çelik çaprazların rijitlikleri seçilmiştir. Ayrıca, çelik çaprazların toplam rijitliği, optimizasyon probleminin aktif kısıtlı olarak belirlenmiştir. Hazırlanan optimizasyon algoritmasının performansının test edilmesi amacıyla 20 katlı çelik yapı modeli oluşturulmuş ve El Centro depremi kaydı kullanılarak zaman tanım alanında dinamik analiz yapılmıştır. Yapay arı koloni algoritması kullanılarak elde edilen optimum çelik çapraz yerleşimi, düzgün dağılım ile karşılaştırılmıştır. Bu bulgular göstermiştir ki, tasarlanan algoritma ile belirlenen optimum diyagonal çelik çapraz dağılımı, her bir amaç fonksiyonu için tatmin edici sonuçlar vermiştir.