Osmanlı devleti dört yıl süren Birinci Dünya Savaşı'ndan mağlûp çıkar. Savaş sonrası imzalanan Mondros Mütarekesi (30 Ekim 1918), galip devletlerin dayattığı şartları içerir. Türkiye kendini son derece ağır bir savaş sonu ortamı içinde bulur. Ordu dağıtılır, işgaller başlar. Savaş yorgunu halk, aydınlar ve gençlik elem ve ıstırap içindedir. Savaş sonrasında çıkan Büyük Mecmua, bu dönemin önemli fikir ve edebiyat yayınlarından biridir. 6 Mart 1919-25 Aralık 1919 tarihleri arasında on yedi sayı neşredilen mecmuada zamanın tanınmış şair ve yazarlarının yazılarına yer verilir. Çalışmamızda bu eserler, işledikleri fikir ve duygular bakımından incelenecektir.

Günümüzün teknolojik imkânları ve yaşanan gelişmeler, ülkelerin siber uzay alanında etkin ve kapsamlı çalışmalar yapmalarını gerekli kılmıştır. Yaşanan gelişmelerde öncelikli adımların atılmasında iki unsurun önemli olduğu söylenebilir: Yapay zeka ve siber güvenlik. Siber riskleri ortadan kaldırma ve siber savunma kapsamı, çok boyutlu ve disiplinlerarası çalışmaların bir bütün halinde değerlendirilmesini gerektirmektedir. Ancak hem teknik hem güvenli/etik yapay zeka sistemleri, yasal prosedürlerin eşgüdümlü takibine dayanan gelişmelerle sağlanabilir. Bu araştırma genelinde incelendiği üzere yapay zekanın siber güvenlikle birlikte değerlendirmesi, Avrupa Siber Suçlar Yasası’nın kapsamına bakmanın önemli olduğunu, uygulamaların sürüm halinde sunulmadan önce “siber güvenlidir” ibaresinin kullanılmasının önemi, denetmelerin en fazla beş yıllık süreçler için sunulması gibi konuların değerlendirilmesini gerektirebilir. Bu durumların yanı sıra ChatGPT gibi yapay zeka uygulamalarının çalışma prensibinde güvenlik algısı, teknik çalışmaların güvenlik boyutunu artırmada etkili bir faktör olabilir. Ancak genel olarak yapay zeka sistemleri için en önemli konulardan biri olan etik faktör, kullanıcıların bilgi gizliliği gibi prensipleri için incelemelerde bulunmayı, bunu da yasal prosedürlere uygunlukla yapmayı gerektirmektedir. Örneğin yine bazı uygulamaların ülkelerde yasaklanması, etik ve güvenlik açıklığı sorunlarından kaynaklandığı bilinmektedir. Önemli faktörün öncelikle yasal prosedür olduğu söylenebilir. Siber savunma mekanizmasının oluşturulması ve siber suçlarla mücadeleye ilişkin özel yasanın geliştirilmesi, yapay zeka çalışmalarına etkin fırsat sunabilir, siber riskleri azaltan ortam yaratabilir.

No abstract