Urfa ekolojik koşullarında bazı nohut hat ve çeşitlerinin tarımsal özelliklerinin belirlenmesi amacıyla 2014-2015 yıllarında yürütülen bu çalışma GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsüne ait deneme arazilerinde yürütülmüştür. 20 tescilli nohut genotipi ve 3 kontrol çeşidi kullanılarak yürütülen çalışma tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Araştırmada nohut bitkisinde %50 çıkış sağlandıktan sonra çiçeklenmeye kadar geçen gün sayısı, bakla bağlama, çıkış sağlandıktan sonra kadar geçen gün sayısı ve vejetasyon süresi gibi fenolojik özellikler ile bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, hasat olgunluğu, yüz tane ağırlığı, dekara verim gibi ağronomik özellikler incelenmiştir. Çalışma süresince nohut çeşitlerinin iklim koşullarına bağlı olarak Ascochyta solgunluk hastalığı kontrolleri de yapılmıştır. Araştırmada Urfa lokasyonunda tane verimi bakımından en yüksek değeri 202.32 kg/da ile Sezen Bey çeşidinden, en düşük tane verimini ise 117.58 kg/da ile Seçkin çeşidinden elde edilmiştir. Her iki yetiştirme sezonunda ortalama Protein analiz değerleri ise en yüksek Seçkin çeşidinden % 26.45, en düşük değer ise İnci-K çeşidinden % 21.66 değerleri elde edilmiştir.

Bean (Phaseolus vulgaris) is an important food and source of vitamin worldwide. It is preferred in different cooking forms in different cultures. Some bacterial and fungal diseases cause serious loss in bean production and impend nutrition and economy. In this study, we aimed to investigate the presence of some resistance genes against two plant diseases (Pseudomonas syringae pv. phaseolicola and Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli) in twelve local bean varieties (Aslan, Elinda, İstanbul, Bursa, Flash, Belluga, White cordinal, Beryl,. We scanned four resistance genes (SR13, ST8, SH11 and SB10) for P. syringae pv. phaseolicola and six resistance genes (SAP6, BAC6, SU91, BC420, R7313 and R4864) for X. axonopodis pv. phaseoli. PCR amplifications were performed with specific SCAR markers for each resistance gene. The obtained DNA bands were scored as present or absent for the detection of resistance genes. For comparison, the virulence rates of two plant diseases against twelve bean varieties were obtained from field results. We especially observed that two bean varieties (Aslan and Beryl) including four resistance genes against P. syringae pv. phaseolicola are more resistant to this disease in field. We revealed analysis results for all resistance genes in twelve bean varieties and compared with resistance rates in field. The data obtained from this study will seriously be conduce to the improvement of resistant varieties against pathogens in bean production.ÖZET: Fasulye (Phaseolus vulgaris), dünya genelinde önemli bir besin ve vitamin kaynağıdır. Farklı kültürlerde farklı yemek formları olarak tercih edilmektedir. Bazı bakteriyel ve fungal hastalıklar, fasulye üretiminde ciddi kayıplara neden olmakta ve beslenme ve ekonomiyi tehdit etmektedir. Bu çalışmada, on iki yerel fasulye çeşidinde (Aslan, Elinda, İstanbul, Bursa, Flash, Belluga, White cordinal, Beryl, Yunus-90, Göynük-98, Önceler-98, Eskişehir-855), iki bitki hastalığına (Pseudomonas syringae pv. phaseolicola and Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli) karşı bazı direnç genleri belirlenmesini amaçlanmıştır. P. syringae pv. phaseolicola için dört direnç geni (SR13, ST8, SH11 ve SB10) ve X. axonopodis pv. phaseoli için ise altı (SAP6, BAC6, SU91, BC420, R7313 ve R4864) direnç geni taranmıştır. Her bir direnç geni için polimeraz zincir reaksiyonu (PCR)-çoğaltımları spesifik SCAR belirteçler ile gerçekleştirilmiştir. Direnç genlerinin tespiti için elde edilen DNA bantları, var veya yok olarak kaydedilmiştir. Karşılaştırma yapmak için, iki bitki hastalığına karşı hastalık yapma oranları tarla verilerinden elde edilmiştir. Özellikle, P. syringae pv. phaseolicola'ya karşı dört direnç geni içeren iki fasulye türünün (Aslan ve Beryl), tarlada bu hastalığa karşı daha dirençli olduğunu gözlenmiştir. On iki fasulye çeşidindeki tüm direnç genleri için analiz sonuçlarını ortaya konulmuş ve tarladaki direnç oranları ile karşılaştırılmıştır. Bu çalışmadan elde edilen veriler, fasulye üretiminde patojenlere karşı dirençli çeşitlerin geliştirilmesine ciddi bir katkı sağlayacak...

Fabaceae (Baklagiller) üyesi olan Phaseolus vulgaris L. (fasulye), Türkiye ve dünyada yaygın olarak kullanıma sahip önemli bir tarım bitkisidir. Fasulye üretiminde verimliliği arttırmaya yönelik ıslah çalışmaları yapılmakta ve fasulye genotiplerinin genetik çeşitliliğine yönelik analizler, bu çalışmalar için uygun ebeveynlerin seçimine katkı sağlamaktadır. Ebeveyn seçiminde kullanılan geleneksel yöntemler, uzun zaman ve işçilik maliyetleri nedeniyle pratik değildir. DNA tabanlı markörlerin kullanıldığı moleküler yöntemler, genetik benzerlik ve farkları belirlemede oldukça başarılı olup geleneksel yöntemlere göre daha hızlı ve etkilidirler. RAPD (rastgele çoğaltılmış polimorfik DNA) markörleri, tür içi genetik çeşitliliği belirlemede yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’de yetiştirilen otuz yedi adet fasulye (P. vulgaris) genotipi ve dış grup olarak ateş fasulyesi (Phaseolus coccineus L.) kullanılmıştır. İzole edilen bitki DNA'ları, RAPD markörleri kullanılarak PCR (polimeraz zincir reaksiyonu) yöntemiyle çoğaltılmıştır. PCR bant profilleri Phoretix 1D Pro yazılımı kullanılarak analiz edilmiştir. Fasulye genotipleri arasındaki genetik çeşitliliği gösteren dendrogram, MEGA 6.0 yazılımı ile UPGMA (aritmetik ortalamalı ağırlıksız çift grup yöntemi) kümeleme analiz yöntemi kullanılarak oluşturulmuştur. Dendrogramda P. coccineus genotipinin diğer fasulye genotiplerinden ayrı olarak dallandığı görülmüş ve RAPD-PCR yöntemiyle elde edilen genetik çeşitlilik verilerinin fasulye ıslah çalışmalarında etkin olarak kullanılabileceği anlaşılmıştır.