Doğal enerji kaynaklarını verimli ve çevreye duyarlı şekilde değerlendirerek ülke refahına en yüksek katkıyı sağlamak ve bunu sürdürülebilir kılmak günümüzün en büyük hedefleri arasında yer almaktadır. Bu çerçevede, Türkiye'nin enerjide dışa bağımlılığını azaltması için yenilenebilir enerji kaynaklarından faydalanması çok önemli bir yere sahiptir. Türkiye, Cumhuriyetin kuruluşunun 100. yılı olan 2023'ü kendisi için hem enerji hem de ekonomi göstergeleri bakımından hedef bir yıl olarak belirlemiştir. Bu hedefler içerisinde 2023 yılında yenilenebilir enerji kaynaklarından en az %30 elektrik üretimi ve 20 GW rüzgâr enerjisi kurulu gücü planlanmaktadır. Bu hedeflere ulaşırken elektrik piyasasının doğru işletilmesi elektrik arz-talep dengesi, düşük maliyetler ve yatırımlar açısından önemli bir yere sahiptir. Rüzgârdan elektrik üretimi profili değişken bir yapıya sahiptir ve elektrik piyasasında olumsuz etkilere neden olabilmektedir. Bu etkinin azaltılması için rüzgâr enerjisi santrallerinin elektrik piyasasına sunduğu enerji üretim tahminleri önemli bir yere sahiptir. Hem santral sahibi hem de sistem işletmecisi açısından doğruluk oranı yüksek tahminin değeri büyüktür. Bu çalışmada, rüzgâr enerjisi tahminlerinin piyasa geliri açısından önemini gösteren gün öncesi piyasası (GÖP) analizleri yenilenebilir enerji destekleme mekanizması (YEKDEM) ile karşılaştırılmalı olarak yapılmıştır.

No abstract

Enerjiye olan talep günden güne artmaktadır ve aynı zamanda ekonomi de bu büyüme ile ele alınacak önemli bir konudur. Bu bakımdan, birçok ülke enerji yoğunluğunu (birim ekonomik çıktı için harcanan veya tüketilen enerji) azaltmak için önemli roller üstlenmektedir halbuki bu değişken uluslar arası karşılaştırmalar için sadece tek bir faktördür. Enerji yoğunluğu ile birlikte birçok parametre içeren bu çalışma ülkelerin enerji etkinliğini ölçmektedir ve bu ülkeler arasında Türkiye'nin konumunu belirlemektedir. Veri zarflama analizi (VZA) çoklu girdi ve çıktı kullanarak benzer türden karar verme birimleri (KVB) için etkinlik değerlendirme amaçlı kullanılan parametrik olmayan bir yöntemdir. Analizlerde, 2009-2013 dönemi için OECD ve BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin Halk Cumhuriyeti, Güney Afrika) ülkeleri kullanılmıştır. Bu dönem için, VZA analizlerinin dinamik seyrini izlemek üzere Malmquist verimlilik endeksi (MVE) yöntemi de kullanılmıştır. OECD (Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü) ve BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) ülkelerinin etkinlik analizi 2009 yılından 2013 yılına kadar yapılmıştır. Sonuçlar göre, etkin ülkeler OECD grubu ülkeler içerisindedir ve ortalama MVE ise dönem boyunca %1.4 kötüleşmiştir. OECD üyesi bir ülke olan Türkiye 0.048 değeri ile etkin bir ülke değildir ve MVE değeri tüm dönem boyunca %4.5 kötüleşmiştir. Çünkü enerji ithalatı Türkiye için son yıllarda önemli bir tehdit haline gelmiş olup, bulgular Türkiye'nin göreli konumunu görmede ve tedbir almasında yardımcı olacaktır. Sonuç olarak, Türkiye'nin etkinliğini arttırması için bazı önerilerde bulunulmuştur.

ÖZETBu çalışmada, sürekli iletim modunda çalışan sarmaşık yapılı tek-fazlı doğrultucu için güç faktörü düzeltme kontrol yöntemlerinin detaylı analizi yapılmıştır. Sarmaşık yapılı doğrultucu devresinde oransal-integral kontrol, ortalama kayan kip kontrol ve öngörmeli akım kontrol yöntemleri kullanılarak birim güç faktörü (UPF) ve giriş akımının toplam harmonik bozulumu (THD) incelenmiştir. Sarmaşık yapılı güç faktörü düzeltici devrenin güç yoğunluğunu arttırma, giriş akım dalgacığını ve çıkış kapasitörünün etkin akımını azaltma, filtre büyüklüğünü düşürme gibi bir çok avantajı vardır. Sarmaşık yapılı dönüştürücünün 50 kHz anahtarlama frekansı ve 1kW güç değerinde benzetim ve deneysel çalışmaları gerçekleştirilmiş ve kontrol yöntemlerinin analizi yapılmıştır. Analizlerde, dönüştürücünün tüm kontrol yöntemlerinde yük değişimlerinde dayanıklı yapı sergilediği gözlenmiştir. Ayrıca, öngörmeli kontrol yönteminde işlemlerin bobin akımı ölçülmeden yapılması diğer iki kontrol yöntemine göre daha avantajlı olduğunu göstermiştir.Anahtar Kelimeler: Sarmaşık dönüştürücü, PI kontrol, Öngörmeli akım kontrol, Ortalama kayan kip kontrol PERFORMANCE ANALYSIS OF INTERLEAVED SINGLE-PHASE RECTIFIER USING DIFFERENT CURRENT CONTROL METHODS ABSTRACTIn this study, a comprehensive performance analysis of power factor correction control methods are presented for an interleaved single-phase rectifier operating under continuous conduction mode. The control of interleaved converter is achieved using proportional-integral control, average sliding control and predictive current control methods to obtain unity power factor and lower total harmonic distortion of input current. The interleaved power factor correction converters have many advantages in increasing power density, reducing input current ripple and RMS current of the boost capacitor, reducing filter volume, and cutting down the cost of materials. The analysis of the interleaved converter is presented and verified exactly by simulations and experimental carried out on 1 kW power and 50 kHz switching frequency. The performance of the current control methods for the interleaved converter is investigated by Matlab/Simulink program for different cases of operation such as change in input voltage and load. It is observed from the analysis that predictive current control method is more suitable than the others because it doesn't need sense current.

Power converters are generally utilized to convert the power from the wind sources to match the load demand and grid requirement to improve the dynamic and steady-state characteristics of wind generation systems and to integrate the energy storage system to solve the challenge of the discontinuous character of the renewable energy. In the low-voltage wind energy systems, interleaved boost converters (IBC) are often used to operate high currents in the system. IBCs are extremely sensitive to the constantly changing loading conditions. These situations require a robust control operation which can ensure a sufficient performance of the IBC over a large-scale changing load. Neural networks (NN) have emerged over the years and have found applications in many engineering fields, including control. In this paper, the adaptive control of interleaved boost converter with power factor correction (PFC) is investigated for gridconnected synchronous generator of wind energy system. For this purpose, a model reference adaptive control (MRAC) based on NN is proposed. Analysis results show that the proposed control strategy for the IBCs achieves near unity power factor (PF) and low total harmonic distortion (THD) in a wide operating range.