This is a study of the methods by which anthropologists create specialist archives and of how those archives are used, with particular attention to the relations between scholarship and politics and the latter’s influence on the shape of anthropological knowledge. The issue is directly connected with the ways in which materials from fieldwork are used. The author relies on a media science approach, which emphasizes the role of users’ practices in articulating and ascribing meaning to both the documents and to the institution of the archive. On the basis of an analysis of the discourse connected with the working of ethnographic archives, the author advances twelve theses concerning their status and functioning in anthropology. At the same time, the author calls attention to the phantasmatic nature of archives, and to the apparent passivity, reactionariness, oppressiveness, and conventionality of using and commodifying archival materials. In addition, the author defines ethnographic archives.

O drodze do antropologii, badaniach terenowych i etyce… Filip Wróblewski: Jak to się stało, że trafił Pan na antropologiczną drogę? Aleksander Posern-Zieliński: Kiedy podejmowałem decyzję o wyborze kierunku studiów, moje zainteresowania ogniskowały się na pograniczu archeologii, historii kultury, dziejów religii i etnologii. W szkole średniej nie zdawałem sobie w pełni sprawy z tego, że takie dyscypliny istnieją; przede wszystkim interesowały mnie pierwociny wielkich cywilizacji. Szczególnie frapowała mnie mitologia, w tym także mitologia Słowian. Robiłem nawet, na swój prywatny użytek, słownik bóstw i demonów-do dziś zachowałem te zapiski. Czytałem wówczas słynną Słowiańszczyznę pierwotną (Labuda 1954). W związku z zainteresowaniem mitologią wahałem się, czy nie pójść na archeologię, bo zauważyłem, że starożytna Słowiańszczyzna w większym stopniu stanowi pole badawcze archeologii niż historii. Ta ostatnia mniej mnie interesowała, bo dominowała wówczas historia wydarzeniowa, wypełniona datami i faktami, które nic mi nie mówiły o procesach. Interesujących mnie informacji było mało, a dostęp do nich był trudny. Wędrowałem zatem po antykwariatach i szperałem w rozmaitych książkach. I tak trafiłem do Muzeum Archeologicznego w Poznaniu. Do tamtejszej biblioteki poszedłem po jakąś książkę. Zbieg okoliczności sprawił, że zainteresował 1 Niniejszy materiał stanowi fragment rozmowy przeprowadzonej w ramach projektu badawczego "Etnografia jako doświadczenie osobiste. Generacyjne uwarunkowania przemian metodologii i praktyk badawczych" realizowanego w latach 2011-2013, finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki (grant numer 2011/01/N/HS3/03273). Za pomoc w transkrypcji wywiadu dziękuję Karolinie Kolanowskiej. Redakcja rozmowy, bibliografia, przypisy dolne i śródtekstowe-Filip Wróblewski. Wywiad autoryzowano.

No abstract

No abstract

pojawia siê w debacie antropologicznej sporadycznie. Zazwyczaj chêtniej mówi siê o treoeci ani¿eli o statusie ontologicznym samych Ÿróde³. Na ³amach artyku³ów pooewiêconych wybranym zagadnieniom kultury b¹dŸ biografiom i dorobkowi uczonych nie ma wiêkszej potrzeby tego rodzaju rozwa¿añ. Pomija siê tak¿e kwestiê instytucjonalnego powi¹zania i uprawomocnienia zgromadzonych materia³ów. W najlepszym wypadku traktuje siê archiwum jako rodzaj statycznego magazynu czy przechowalni. Sytuacja ta z powodzeniem daje siê odnieoeae tak¿e do narzêdzi wykorzystywanych w pracy antropologów. W dyskusjach metodologicznych dotycz¹cych choaeby kwestionariuszy, wykorzystywanych w badaniach, g³ówny nacisk k³a-dzie siê na temacie oraz takim sposobie formu³owania pytañ, by jak najlepiej