W niniejszym artykule zostanie podjęta problematyka związku pomiędzy znakiem a wiarą na podstawie wybranych wydarzeń opisanych na kartach czwartej Ewangelii. Zostanie przy tym postawione pytanie: Czy znak wymusza wiarę? Jeśli tak, to jaki sens ma wówczas wiara, skoro jest ona czymś niejako z góry narzuconym? Jeśli zaś nie, to jaką funkcję spełniają czynione przez Jezusa znaki? Czy są tylko dowodem Jego Boskiej mocy? Są to pytania niezwykle istotne dla zrozumienia, na czym polega wiara w Jezusa Chrystusa, jaka jest jej istota, w jaki sposób się ona budzi i rozwija.Punktem wyjścia dla niniejszych analiz są ukazane przez ewangelistę różnora-kie reakcje na wypędzenie przez Jezusa sprzedających w świątyni (J 2,13-22) ze strony świadków. Już przy pobieżnej lekturze tej perykopy wydaje się to bardzo zastanawiają-ce: dlaczego na czyn Jezusa świadkowie tego wydarzenia zareagowali w tak różnorod-ny sposób? Z jednej strony są uczniowie, którzy początkowo interpretują czyn Jezusa w świetle mesjańskich proroctw Starego Testamentu (J 2,17), potem zaś, w świetle zmartwychwstania Jezusa, ponownie przypominają sobie to wydarzenie, co prowadzi ich do wiary (J 2,22). Z drugiej jednak strony ukazani są Żydzi, którzy początkowo nie rozumieją czynu Jezusa (J 2,18), a w końcu całkowicie Go odrzucają (J 2,20).Co decydowało o tak odmiennym zachowaniu tych dwóch reprezentatywnych grup świadków? Dlaczego to samo wydarzenie u jednych wzbudziło wiarę, u drugich zaś pogłębiło jej brak? Jaki czynnik odgrywa tu decydującą rolę? Poniższe rozważania będą stanowiły próbę odpowiedzi na postawione powyżej pytania.
Znaczenie terminu znak w BibliiAby właściwie odczytać relację czynionych przez Jezusa znaków do wzbudzenia wiary w Niego, należy najpierw przeanalizować biblijne rozumienie znaku. Pojęcie to może być bowiem mylnie utożsamiane z cudem, tymczasem posiada ono znacznie szersze znaczenie. W LXX hebrajskie ōt (tAa) zawsze jest tłumaczone właśnie jako shmei/ on. Czasem termin ten występuje w złożeniu z innym, bliskoznacznym terminem cud (mōfēt). Powyższe złożenie "znaki i cuda" (ototaj w e meōf e taim) LXX tłumaczy jako ta. shmei/ a, mou kai. ta. te, rata (por. Wj 7,3). O ile jednak cuda (meōf e taim) najczęściej mają charakter nadzwyczajnych wydarzeń, wykraczających poza prawa natury, to ōt może