No abstract

Het Instituut voor Natuur-en Bosonderzoek (INBO) is het Vlaams onderzoeks-en kenniscentrum voor natuur en het duurzame beheer en gebruik ervan. Het INBO verricht onderzoek en levert kennis aan al wie het beleid voorbereidt, uitvoert of erin geïnteresseerd is.

It is expected that climate change will have a great impact on many species and habitats. This will be greater if populations are found at the edge of their range or are isolated, and could lead to regional extinction. Here we investigate the possible impact on two boreo-alpine dragonfly species, Somatochlora alpestris and S. arctica, at their range margins. Both species were unknown for most parts of south-eastern Europe. In 2007 we found 15 localities for S. alpestris and two for S. arctica in the Carpathian Mountains of Romania. Both species are there confined to mountain peat bogs. All localities are situated between 1300 m and 2100 m altitude, with the majority restricted to a small range between 1600 m and 1800 m. Based on the factor altitude we predict a hypothetical distribution map for S. alpestris. The underlying models exclusively rely on the ultimate factor "altitude" and explain more than 60% of the deviance. In addition, we assessed the impact of climate change for two scenarios: a 1.5 • C temperature increase and a 3 • C increase. The first resulted in altitudinal range shifts of +200 m and in a distributional shrinkage of 40%, the latter corresponds to an upward range shift of 600 m and a loss of 90% of the area. Habitat specialists, especially those at their margins of distribution, are hardly able to keep pace with climate change. It seems unlikely that mountain peat bogs will develop at rates comparable to those of current climate change. This may effect regional extinctions of boreo-alpine species.

No abstract

INHOUD 1 Waarom ecosysteemdiensten? 1.1 Ecosystemen en hun diensten 1.2 De ecosysteemdienstencyclus 1.3 Naar een duurzaam evenwicht tussen vraag en aanbod 1.4 Een ecosysteemassessment voor Vlaanderen: drie fasen 1.5 Het Natuurrapport 2016: de ecosysteemdienstenbenadering in de praktijk 2 Bouwstenen 2.1 Groene infrastructuur 2.2 Waardering van landgebruiksveranderingen 2.3 Een heldere taal 3 Praktijkvoorbeelden 3.1 Bebossing en ontbossing 3.2 Op het landbouwbedrijf Pioniers aan het woord 3.3 In het Regionaal Landschap Rivierenland 3.4 In de bebouwde omgeving Pioniers aan het woord 4 Aanbevelingen 4.1 Bouwstenen voor een ecosysteemdienstenbenadering 4.2 Vier aanbevelingen 6 1.1 Ecosystemen en hun diensten 6 1.2 De ecosysteemdienstencyclus 7 1.3 Naar een duurzaam evenwicht tussen vraag en aanbod 8 1.4 Een ecosysteemassessment voor Vlaanderen: drie fasen 8 1.5 Het Natuurrapport 2016: de ecosysteemdienstenbenadering in de praktijk 9 Meer weten over dit thema? In hoofdstuk 1 van het Technisch Rapport leest u er alles over. 12 2.1 Groene infrastructuur 22 2.2 Waardering van landgebruiksveranderingen 32 2.3 Een heldere taal 20 Conclusies en aanbevelingen