Öz: Bu çalışma, Keban Baraj Gölü'nde Su Ürünleri kooperatifine ortak su ürünleri avcılığı yapan balıkçıların sosyo-ekonomik yapılarını ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Araştırma, Keban Baraj Gölü'nde 82 balıkçı ile yüz yüze görüşme tekniği ile uygulanan anketler ile elde edilmiştir. Çalışma sonucunda, bölgede su ürünleri avcılığı yapan balıkçıların yaşları 25-69 arasında tespit edilmiştir. Balıkçıların %67,07'i ilkokul, %18,29'u ortaokul, %10,98'inin lise mezunu oldukları, %3,66'ının hiç okula gitmeyen okur-yazar olan balıkçılardan oluştuğu tespit edilmiştir. Balıkçıların % 95,12' i evli, % 4,88'inin bekar olduğu, çocuk sayılarının 1-7 arasında değiştiği, evli balıkçıların % 25'inin çocuk sahibi olmadığı belirlenmiştir. Balıkçıların %1,22'i devlet memuru, %1,22'i emekli, %3,66'ının esnaf, % 91,46'ının asıl mesleklerinin balıkçı olduğu saptanmıştır. Balıkçıların balıkçılığı seçme nedenlerini %24,39'u baba mesleği, %67,07'i işsizlikten dolayı, %8,54'ü ek gelir olarak balıkçılık yaptıkları belirlenmiştir. Balıkçıların 2014 yılı aylık ortalama olarak balık avcılığından elde ettikleri net gelirlerinin % 15,85'inin 0-499 ₺, % 21,95'inin 500-749 ₺, % 31,71'inin 750-999 ₺, % 30,49'unun 1000-1499 ₺ arasında olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak; bölge balıkçısının sosyo-ekonomik yapılarının istenilen düzeyde olmadığı tespit edilmiştir. Anahtar kelimeler: Su ürünleri kooperatifi, Sosyo-ekonomik yapı, Keban Baraj Gölü, TürkiyeAbstract: This study has been carried out to determine the main socio economic structures of fishermen in Keban Dam Lake. The research, was obtained by questionnaire through face to face interviews with 82 fishermen in the Keban Dam Lake. As a result of study, fishermen has been identified between 25 to 69 in age in the region and that 67.07% of them are primary school graduates, 18.29%, are secondary school graduates 10.98% are high school graduates 3.66% are fisherman who do not go to school. It has been confirmed that 95.12% of fishermen are married, 4.88% of them are single and the number of children varied between 1and 7, 25% of the married fisherman have'nt got children. It has been stated that 22% of fisherman the civil servants, 1.22% the retirees, 66% the tradesman, to be fishing the main occupation of 91.46%. The reasons selection fisheries of the fishermen are found that 24.39% father's occupation, 67.07% of them due to the unemployment, 8.54% of them addition income. The income average monthly of fishermen has been found ₺ 0-499 to 15.85% ₺ 500-749 to 21.95%, ₺ 750-999 to 31.71%, ₺ 1000-1499 to 30.49%. As a result of study ıt has been determined that it is not at desired level of socio-economic structures of the region fishermen.

No abstract

Bu çalışma, Keban Baraj Gölü su ürünleri avcılığının mevcut durumunu ortaya koymak, balıkçıların sorunlarını ve çözüm önerilerini belirlemek amacıyla Mart 2013-Haziran 2014 tarihleri arasında yapıldı. Bölgede 310 balıkçı ve 184 adet kayıtlı tekne olduğu tespit edildi. Su ürünleri avcılığında kullanılan 15 su ürünleri kooperatifine ait fanyalı ağ uzunluğunun 110.000 m ve sade ağ uzunluğunun 159.000 m ve pinter ağlarının 46.000 adet olduğu belirlendi. Avlanan yıllık toplam balık miktarının 480 ton/yıl ve kerevit miktarının 17 ton/yıl olduğu, yıllık av miktarının Elazığ ili %67,71'ini, Tunceli ili %27,08'ini ve Erzincan ili %5,21'ini oluşturduğu belirlendi. Günlük avlanan su ürünleri miktarı 2.845 kg/tekne olarak tespit edildi. Bölgede balıkçı sorunları önem sırasına göre; pazarlama, aşırı ve bilinçsiz avlanma nedeniyle balık stoklarının azalması, balıkçıların örgütlenememesi, kooperatiflerin etkin olmayışı gibi sorunlardır. Balıkçılar tarafından önerilen çözümler; stoklara zarar veren av yöntemlerinin yasaklanması, kaçak avcılığın önlenmesi, balıkçılıkta sosyal güvenliğin yaygınlaştırılmasıdır.

Bu çalışma, Keban Baraj Gölü'ne avlak sahası bulunan su ürünleri kooperatifleri tarafından avcılık faaliyetlerinde kullanılan balıkçı teknelerinin yapısal özellikleri ve avcılık miktarlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Keban Baraj Gölü'nde kayıtlı 310 balıkçı ve 184 balıkçı teknesi vardır. Bu balıkçı teknelerinin %98,3'ü sac (181 adet) ve %1,7'si ahşap (3 adet) malzemeden yapıldığı tespit edilmiştir. Bölgede tekne yapım malzemesi fiberglas olan tekneye rastlanılmamıştır. Avcılıkta kullanılan tekne boyları 5-10 m arasında değişmekte olup hepsi motorlu teknelerden oluşmaktadır. En yaygın kullanılan 7-8 m boyundaki teknelerdir. Balıkçı teknelerinde en fazla pancar, en az işbora motor markası kullanılmaktadır. Tekne motorların beygir güçleri 5,99 ile 60,99 hp arasında değişmektedir. En yüksek motor beygir gücü 30-60,99 hp ile Çemişgezek, Keban, Uzunova ve Yolüstü kooperatiflerinde kullanılmaktadır. Keban Baraj Gölü'nde avcılık faaliyetlerinde kullanılan balıkçı teknelerinde tekne başına düşen uzatma ağ miktarı ortalama 1.462 m, balık miktarı 2.609 kg, tekne başına düşen pinter sayısı ortalama 1.643 adet ve kerevit miktarı 607 kg olarak tespit edilmiştir.