Farklı dönemlerde çeşitli amaçlarla Osmanlı’yı ziyaret eden Rus gezginler arasında iki isim ayrı bir önem taşımaktadır. Bunların birincisi doğu bilimci, hayatını Doğu’ya, bilhassa Osmanlı araştırmalarına adamış bir bilim insanı, yazar ve gazeteci Osip İvanoviç Senkovski (1800-1858)’dir. Diğeri ise görevi gereği Osmanlı’da uzun yıllar yaşamış ve Osmanlı ile ilgili çok edebi eser ortaya koymuş Rus filozof ve yazar Konstantin Leontyev (1831-1891)’dir. Karşılaştırmalı edebiyat bilimi kapsamında ele alınan bu çalışmada ortak konu ve benzer motifleri işleyen iki eser Senkovski'nin Türk Çingenesi (Турецкая цыганка) ve Konstantin Leontyev'in Pembe (Пембе) adlı hikâyeleri ele alınmıştır. Senkovski, Türk Çingenesi hikâyesini 1834 yılında yazmış ve 1835 yılında editörlüğünü yürüttüğü Biblioteka dlya çteniya (Библиотека для чтения) adlı aylık dergide yayımlamıştır. Bu hikâye ile karşılaştırılmak istenen Leontyev'in Pembe adlı hikâyesi ise ilk defa 1864 yılında Russkiy Vestnik (Русский вестник) dergisinde yayımlanmıştır. Türk Çingenesi ile Pembe adlı eserlerde metne bağlı inceleme yöntemi kullanılarak ortak konu ve motifler dikkate alınıp, hikâyelerin benzer ve farklı yönleri tespit edilecektir. Aynı zamanda söz konusu edebi metinlere yansımış Osmanlı toplumu, Balkan halklarının yaşantısı, Çingenelerin toplumdaki konumu gibi konular da ele alınacaktır.

No abstract

yıllarında Balkan Savaşı ve o dönem İstanbul'unda yaşananları yazdığı seyahatname türünde bir eserdir. Yazar, Balkan Savaşı'nı yakından takip ederek Tatar basınına haberler gönderebilmek için İstanbul'a gelir ve burada olup bitenlere tanıklık eder. Galiesgar Kamal yazılarında savaş dönemi İstanbul'undaki gözlemlerinin yanı sıra Tatar okuru için Osmanlı hayatıyla ilgili ilginç ve merak edilen konuları da ele alır. Ayrıca yazar, 23 Ocak 1913 tarihinde gerçekleşen Hükümet Darbesinin şahidi olur ve bu olayları ayrıntılı bir şekilde aktarmaya çalışır. Aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu'nda gerçekleşen reform ve yeniliklerden de bahsederek reform sürecinin Türk toplumu için önemini gözler önüne serer. Ancak hiç beklenmedik bir anda hastalanır ve bu nedenle de sadece birkaç ay İstanbul'da kalarak tedavi için memleketine geri dönmek zorunda kalır. İstanbul'da bulunduğu süreç boyunca yazdığı 12 mektubun hepsi de Kamal'ın çalıştığı Yoldız Gazetesi'nde yayımlanır. İstanbul Mektupları eserinde savaş dönemindeki devletin çatışmalı iç siyaseti, halkın vatanseverlik duyguları, sosyal ve kültürel yaşamı ayrıntılı bir şekilde tasvir edilmiştir. İstanbul seyahati sırasında yazar yeni kültür ve yaşam tarzı ile tanışmış; kendi kültürel öğeleri ile karşılaştırma fırsatı elde etmiştir. Karşılaştırmalı Edebiyat kapsamında ele alınan bu makalede Tatar yazar Kamal'ın İstanbul Mektupları eserinin toplumların birbirini tanıması ve etkileşimi üzerine yaptığı katkıyı gözler önüne sermektir.