Introduction: The most common causes of renal artery disease are stenosis, as a consequence of atherosclerosis and fibromuscular dysplasia. Computed tomographic (CT) angiography is a non-invasive method, which enables visualization of vascular structures and walls of blood vessels, as well as morphology of the renal parenchyma. Objective: To determine the importance of CT angiography in detecting the cause and degree of renal arterial disease. Methods: A total of 45 patients were included in the cross-sectional study conducted from March 2017 to March 2019 in the KBC DR Dragiša Mišović-Dedinje, Belgrade, Serbia. Criteria for inclusion were suspicion of secondary arterial hypertension, patients in preparation for kidney transplantation and in the follow-up period after transplantation, as well as patients with suspected traumatic lesions. We analyzed the causes of the disease, the morphology of the blood vessel wall, the percentage of stenosis, and the renal parenchyma. Results: The most common causes of renal arterial disease are atherosclerosis, which was found in 33 (73%) patients, renal artery aneurysm was found in 5 (11%) subjects, fibromuscular dysplasia in 4 (8.9%) and trauma in 1 (2) , 3%) of the patient. There were 10 (22.2%) patients with a significant (average 80 ± 14.5%) degree of stenosis. The sensitivity of CT angiography in the detection of atherosclerotic changes in the renal arteries was 87.9%, while the sensitivity of CT angiography in the detection of fibromuscular dysplasia was 75%. A statistically significant correlation was found between atherosclerotic stenosis of the renal arteries and a positive CTA finding (p = 0.0002). Conclusion: CT angiography is an important method of visualization and quantification of pathological changes in the renal arteries.

Uvod: Dijagnoza glaukoma se bazira na sagledavanju više faktora, kao što su povišen intraokularni pritisak (IOP), oštećenje optičkog diska i specifični defekt odnosno ispad vidnog polјa. Evaluacija integriteta endotela rožnjače i praćenje kornealne debljine je nezaobilazno u toku preoperativne pripreme za fakoemulzifikaciju. Ovi podaci su od velikog značaja za kasniji tretman i praćenje ranih i kasnih postoperativnih komplikacija. Cilj ovog istraživanja je bio da se ustanovi centralna debljina rožnjače neposredno pre i posle operacije katarakte kod pacijenata sa primarnim glaukomom (sa otvorenim i zatvorenim uglom), a upoređujući ih sa pacijentima koji nemaju dijagnostikovan glaukom. Materijal i metode: Prospektivnom studijom obuhvaćeno je ukupno 159 ispitanika kojima je izvršena operacija katarakte metodom fakoemulzifikacije sa implantacijom intraokularnog sočiva u zadnju komoru na Klinici za Očne bolesti, u Kliničkom centru Srbije u Beogradu tokom 2017. i 2018. godine. Pacijenti su u preoperativnoj pripremi razvrstani u dve grupe. Prvu grupu sa primarnim glaukomom činilo je 71 ispitanik, od toga sa glaukomom otvorenog ugla 41, a sa glaukomom zatvorenog ugla 30. Drugu grupu su činili osobe koje nisu imali dijagnostikovan glaukom, njih 88. Centralna debljina rožnjače je merena uz pomoć ultrazvučnog pahimetra. Merenja su bila izvršena pre operacije, 24 časa, 10 i 30 dana nakon operacije, vodeći računa o tome da sva budu obavljena u isto doba dana. Rezultati: Između pacijenata bez glaukoma (BG), primarnog glaukoma otvorenog ugla (POAG) i primarnog glaukoma za-2 tvorenog ugla (PACG), postoji statistički značajna razlika medijana godina starosti (χ = 10,102; DF=2; p=0, 006). Između 2 posmatranih grupa bilo je statistički značajne razlike u vrednostima izmerenih preoperativno (χ = 10,265; DF=2; p=0,006). Između posmatranih grupa nije bilo statistički značajne razlike u vrednostima izmerenih u prvom postoperativnom danu 2 2 (χ = 4,364; DF=2; p=0,099), kao ni u desetom postoperativnom danu (χ = 3,250; DF=2; p=0,197), i 30 dana nakon operacije 2 (χ = 1,427; DF=2; p=0,490). U svakoj od grupa pojedinačno uočena je pojava edema odn. veoma statistički značajna razlika u prvom i desetom postoperativnom danu. Statistički značajna razlika prisutna je i 30 dana nakon operacije, ali daleko manja u odnosu na rani postoperativni period. Zaključak: Na osnovu dobijenih vrednosti u ovoj prospektivnoj studiji, procenjujemo da praćenje kornealne debljine ima obavezno mesto u observaciji pacijenata nakon operacije katarakte. Utvrdili smo da nema razlike u preoperativnom merenju samo između grupa bez glaukoma i glaukoma sa otvorenim uglom. Merenja obavljena u prvom, desetom u tridesetom danu se ne razlikuju po grupama, ali je primećena restitucija edema u tridesetom danu kod svih posmatranih grupa.

Uvod: Prisustvo maligno izmenjenih aksilarnih limfnih nodusa, i njihovo pravovremeno detektovanje je od ključnog značaja za određivanje stadijuma i prognoze karcinoma dojke. Ehotomografija je široko korišćena tehnika, i predstavlja jedan od prvih dijagnostičkih modaliteta ispitivanja. Klasični B mod, Dopler sonografija, kao i MicroPure tehnika ispitivanja, omogućavaju sveobuhvatnu detaljnu procenu morfologije i unutrašnje strukture čvorova (broj, lokalizacija, veličina, oblik, granice, ehogenost, edem okolnog mekog tkiva, prisustvo mikrokalcifikacija) i određivanje njihove prirode. Cilj rada: Odrediti ulogu ehotomografskog pregleda u ispitivanju morfologije, određivanju prirode kao i postavljanje smernica za dijagnostički algoritam ispitivanja maligno izmenjenih aksilarnih limfnih nodusa. Materijal i metode: Studijom preseka obuhvaćeno je 212 ehotomografski testiranih aksilarnih limfnih nodusa u Službi za radiološku dijagnostiku KBC ''Dr Dragiša Mišović-Dedinje'' u Beogradu, u periodu od februara 2016.do marta 2017.godine. Sve pacijente smo ispitivali u ležećem položaju sa rukama u abdukciji, i spoljašnjoj rotaciji. Ispitivani su sledeći parametri: oblik, veličina, homogenost i ehostruktura, ivice, pomoćne strukture poput intranodalne nekroze, periferni edem i vaskularizacija, kao i prisustvo mikrokalcifikacija, koristeći klasično snimanje u B modu, Dopler sonografiju i MicroPure tehniku. Sva snimanja smo obavljali na aparatu marke Toshiba, Aplio XG, linearnom sondom od 10MHz. Rezultati: Od ukupno 212 testiranih nodusa, patohistološki je verifikovano 44 maligno izmenjenih (21%), od kojih 4 primarno (9%) kod pacijenta sa Hodžkinovim limfomom, a 40 sekundarno (91%), kod pacijenata sa karcinomom dojke. Ostala 168 nodusa (79%) su bili normalni-reaktivni. Najbolje performanse u ehosonografskom ispitivanju jesu kriterijumi: oblika (uzdužno poprečni odnos <2) sa senzitivnošću od 86,9%, prisustva mikrokalcifikacija sa senzitivnošću od 83,7%, hilusa (nejasno definisan i hipoehogen) sa senzitivnošću od 81,8%, veličine (poprečni dijametar veći od 8mm) sa senzitivnošću od 79,2%, kao i ehogensoti (hipo do anehogen) sa senzitivnošću od 73,1%. Zaključak: Ehotomografski pregled je koristan modalitet snimanja u proceni morfologije i prirode aksilarnih limfnih nodusa, međutim nijedan ehotomografski kriterijum sam za sebe nije dovoljno pouzdan u proceni malignosti. Minucioznost prilikom pregleda, kao i ispitivanje svih kriterijuma kao i modaliteta (B mod, Dopler, MicroPure) ostaju imperativ u dijagnostičkom algoritmu ispitivanja aksilarnih limfnih nodusa. Ključne reči: ehotomografija, aksilarni limfni nodusi, MicroPure tehnika

Bogosavljević I. , Gašić M. , Filipović T. , Mandić P. , Đukić-Macut N. , Šaranović M. , Stajić S. ¹Institut za Anatomiju, Medicinski fakultet Priština, Kosovska Mitrovica, Srbija ²Služba za radiološku dijagnostiku, KBC "Dr Dragiša Mišović", Dedinje, Beograd, SrbijaUvod: U odraslih se dijagnostikovanje akutnih pijelonefritisa i glomerulonefritisa prvenstveno bazira na kliničkom i laboratorijsko-biohemijskom ispitivanju. Kod osoba kod kojih je klinička slika atipična, i kod osoba koje ne reaguju na terapiju pribegava se radiološkom ispitivanju. Ehotomografsko ispitivanje je nezaobilazno u dijagnostičkom algoritmu. Cilj: Cilj ovog istraživanja je bio da se ustanove pojedini ehotomografski parametri, kao i da se odredi njihova dijagnostička moć kod pacijenata obolelih od akutnih infekcija pijelo-kaliksnog sistema i parenhima bubrega (pijelonefritis i glomerulonefritis), a upoređujući ih sa adekvatnim referentnim testovima. Materijal i metode: Urađena je studija preseka u periodu od oktobra 2014. god. do maja 2015. god. Obuhvaćeno je 50 ispitanika sa akutnom inflamacijom parenhima bubrega i pijelokaliksnog sistema kojima je učinjen ehotomografski pregled abdomena i male karlice, u okviru Službe za radiološku dijagnostiku KBC "Dr Dragiša Mišović-Dedinje" u Beogradu. Ehotomografski pregledi bubrega su obuhvatali ispitivanje mnogobrojnih parametara koji bi mogli da ukažu na postojanje akutne inflamacije parenhima bubrega odnosno pijelo-kaliksnog sistema. Za zlatni standard smo uzimali nalaz dobijen CT (kompjuterizovana tomografija) snimanjem abdomena i male karlice, kao i pato-histološkim nalazom dobijenim biopsijom tankom iglom. Rezultati: Od 50 ispitanika sa akutnom inflamacijom gornjeg urinarnog trakta, 41 pacijent (82 %) je imao akutni pijelonefritis, dok je 9 (18 %) imalo akutni glomerulonefritis. Kod 70% ispitanika sa akutnim pijelonefritisom (29 osoba) bilo je prisutno uvećanje bubrega gde je senzitivnost testa 79,3 %, a specifičnost testa 91,7 %. Tačnost metode iznosila je 82,9 % kada su posmatrani parametri: gubitak centralnog eho-kompleksa i nejasna kortiko-medularna diferencijacija. Senzitivnost testa u kome su posmatrane karakteristike pijelo-kaliksnog sistema iznosila je 65 %, a specifičnost 90 %. Analizom prisustva kalkulusa u parenhimu bubrega dolazi se do vrednosti senzitivnosti testa od 54,8 %, a specifičnosti od 80 %. Hipoehogeni fokusi u parenhimu bubrega, uvećanje bubrega i gubitak kortikomedularne granice su parametri koji sa velikom senzitivnošću i specifičnošću ukazuju na akutni glomerulonefritis. Zaključak: Na osnovu visokih vrednosti senzitivnosti i specifičnosti testiranih pregleda procenjujemo da ultrazvučna dijagnostika ima obavezno mesto u djagnostičkom algoritmu. Upotreba ultrazvučnih aparata koji pružaju mogućnost visoko rezolutivnih pregleda, kao i široka dostupnost i dobra reproducibilnost metode, uz nisku cenu pregleda, idu u prilog prve eksploracije ultrazvučnim pregledom. Multidetektorsko CT skeniranje i biopsija tankom iglom ipak ostaje metoda izbora u postavljanju konačne dijagnoze.

CT dijagnostika peritonealnog prostora predstavlja kompleksan deo za skeniranje i teško ga je predstaviti na aksijalnim presecima, jer je normalno zakrivljen u ravni. Prisustvo "zamagljenog" ili "misty" mezenterijuma, najčešći je znak prisustva patoloških procesa u peritonealnoj duplji. Normalno subperitonealna mast je niskih izmerenih atenuacija, te svako povećanje atenuacije ovih struktura (od-60 do 0 HU) dijagnostički je značajno. Cilj istraživanja je bio da procenimo ulogu kompjuterizovane tomografije,u eksploraciji i vizuelizaciji patoloških promena mezenterijuma. Studijom preseka obuhvaćeno je 28 osobakod kojih je obavljen CT pregled abdomena i male karlice u okviru Službe za radiološku dijagnostiku KBC "Dr Dragiša Mišović-Dedinje" u Beogradu. Korišćen je standardni protokol snimanja abdomena, zasnovan na dinamskom ispitivanju protokolom po Rossi-ju. Sva snimanja obavljena su na 16-slajsnom skeneru. Kod 18 od ukupno 28 osoba (64%), videle su se promene na mezenterijumu koje su bile inflamantornog porekla, od toga promene po tipu "misty" mezenterijumauočene su kod 6 osoba sa pankreatitisom (33%), kod 4 osobe sa apendicitisom (22%), kod 7 osoba sa divertikulitisom (39%), a kod jedne panikulitis sa pseudokapsulom u vidu masnog prstena (6%).U 2 osobe (7%), uočljen je"misty" mezenterijum kao posledica tromboze gornje mezenterične vene,dok je kod 2osobe (7%),mezenterijum bio izmenjen kao posledica hemoragične ishemije tankog creva. Jedna osoba (4%), je imala patološki izmenjeni mezenterijum zbog primarnog tumora tankog creva (karcinoid), a kod 5 osoba (18%) bile su prisutne adhezije kao posledica sekvela nakon hirurških intervencija i zračne terapije.Senzitivnost CT dijagnostike za dobijanje pozitivnih rezultata kod osoba koje imaju inflamantorno izmenjeni mezenterijum iznosila je 90%,specifičnost metode iznosila je 87.5%.. pozitivna prediktivna vrednost 94.7%, a negativna prediktivna vrednost 77.8%, uz tačnost metode 89.3%. Na osnovu visokih vrednosti senzitivnosti i specifičnosti testiranih pregleda u ovoj studiji preseka, CT dijagnostika peritonealnih prostora ima obavezno mesto u dijagnostičkom algoritmu. Zahvaljujući multidetektorskim skenerima proširene su mogućnosti eksploracije peritonealnih prostora, ali uprkos velikom doprinosu softverskih rešenja, minucioznost pri pregledu, kao i visok nivo znanja bitne su pretpostavke u radu, pa pregled ovih prostora uvek predstavlja dijagnostički izazov.