ÖZETDentin aşırı hassasiyeti, açığa çıkmış dentinin termal, buharlaşma, dokunma, elektriksel, kimyasal veya osmotik uyaranlara karşı cevap olarak oluşturduğu kısa süreli, keskin ve şiddetli ağrı olarak tanımlanmaktadır. Ağrı mekanizması ile ilgili çeşitli teoriler ortaya atılmış ancak; dentin aşırı hassasiyetinin oluşturduğu ağrı mekanizması halen kesin olarak anlaşılamamıştır. Epidemiyolojik çalışmalar da çok farklı sonuçlar elde edilmiştir. Etyolojisi multifaktöri-yeldir. Görülme sıklığı gün geçtikçe artan dentin aşırı hassasiyeti diğer tüm patolojilerin elenmesi ile teşhis edilebildiği için teşhisi zor bir durumdur. Tedavisi amacıyla pek çok materyal ve yöntem denenmiştir ancak henüz altın standart olabilecek bir yöntem belirlenememiştir. Bu derlemede dentin aşırı hassasiyetinin tanımı, ağrı mekanizması ile ilgili teoriler, etiyoloji ve risk faktörleri, tanı ve teşhisi ile tedavide kullanılan materyal ve yöntemler tartışılacaktır.Anahtar Kelimeler: Ağrı Mekanizması, Dentin Aşırı Hassasiyeti, Etiyoloji, Tedavi GĠRĠġDentin aşırı hassasiyeti (DAH), açığa çıkmış dentinin, termal, buharlaşma, dokunma, elektriksel, osmotik veya kimyasal uyaranlara karşı oluşturduğu ve başka hiçbir dental patoloji, defekt ve hastalık olarak tanısı konulamayan, tipik, kısa süreli, şiddetli, keskin ağrı ile karakterize durumudur. Bu durumu açıklamak için kullanılmış terimler arasında; dentin hassasiyeti/ dentin aşırı hassasiyeti (hipersensitivitesi),dentinal aşırı hassasiyet, servikal hassasiyet/ servikal aşırı hassasiyet, kök hasassiyeti/ ABSTRACTDentin hypersensitivity has been defined as the short, sharp and severe pain arising from exposed dentin in response to thermal, evaporative, tactile, electrical, chemical or osmotic stimuli. Various theories about pain mechanism of dentin hypersensitivity have been reported but none of the pain mechanisms has not been proved yet. The epidemiological research reported various prevelances about dentin hypersensitivity and day after day it is increasing. The aetiology of dentin hypersensitivity is multifactorial. Diagnosis is difficult. Different materials and methods have been used for the treatment of dentin hypersensitivity but a gold standart for treatment has not been found yet. The definition, theories about pain mechanisms, aetiology and risk factors, diagnosis and treatment of dentin hypersensitivity will be discussed in this review.

Tablo 2. Kuafaj uygulamalarında kullanılan materyal ve yöntemlerin avantaj ve dezavantajları. 89 KUAFAJ MATERYALĠ AVANTAJLARI DEZAVANTAJLARI Kalsiyum hidroksit (Ca(OH)2) *Direkt pulpa kuafajında altın standart *Çok iyi antibakteriyal özellik *Mineralizasyonu indükleyici *DüĢük sitotoksisite *Oral sıvılarda fazla çözünürlük *Zamana bağlı olarak çözünme eğilimi *Pulpa odasında tıkanmaya neden olacak kadar dentin formasyonu *Adezyonda eksiklik *Asit uygulaması sonrası bozulma *Tamir dentini içerisinde tünel varlığı Çinko oksit öjenol (ZOE) siman *Ġnflamasyonu azaltır *Kalsifik köprü oluĢumunda yetersizlik, pulpayla direkt temasında kronik inflamasyon ve nekroz *Sitotoksik olan öjenolun yüksek konsantrasyonda salınımı *Arayüzde sızıntı Kortikosteroidler ve antibiyotikler *Pulpal inflamasyonu azaltır *Ca(OH)2 ile birlikte Vankomisin kullanılması daha düzenli reperativ dentin köprülerinin oluĢumunu indükler *Bakteriyemi riski olan hastalarda kullanılmamalı Polikarboksilat siman *DiĢ yapısına kimyasal olarak bağlanır *Antibakteriyel etkinlik yetersiz *Kalsifik köprü oluĢumunu indüklemede baĢarısız Ġnert maddeler (Ġzobütil akrilat ve trikalsiyum fosfat seramik) *Pulpal inflamasyonu azaltır *Dentin köprü oluĢumunu indükler *Bu materyallerin hiçbiri geçerli bir teknik olarak diĢ hekimlerine tanıtılmadı Kollajen *Ca(OH)2 'e oranla daha az irrite edici *Mineralizasyona yardımcı *GeniĢ dentin köprü oluĢumunu sağlamaz Bonding ajanlar (4-META-MMA-TBB adezivler ve hibrit dentin bonding ajanlar) *Sert dokulara yüksek adezyon *Mikrosızıntıya karĢı etkili örtücülük *Sitotoksik etkiye sahip *Kalsifik köprü oluĢumu yetersiz *Ġn vivo çalıĢmalar, 0,5 mm'den daha az dentin tabakası veya perfore pulpa üzerine direkt adeziv rezin uygulanmasının kan damarlarında dilatasyon ve konjesyon beraberinde kronik pulpal cevaba neden olduğunu göstermiĢtir. Kalsiyum fosfat siman *Ca(OH)2 'den farklı olarak yüzeyel doku nekrozuna neden olmadan dentin köprü oluĢumunu sağlar *Ġyi fiziksel özellikler, biyouyumlu, zamanla hidroksiapatite dönüĢüm *Bu materyali değerlendirmek için klinik çalıĢmalara ihtiyaç vardır. Hidroksiapatit *Biyouyumlu, termodinamik olarak en stabil kalsiyum fosfat seramik *Yeni oluĢan mineralize doku için iskelet görevi görür *Pulpanın yüzeyel nekrozu ile birlikte hafif inflamasyon Lazerler (CO2,Nd: AG) *Sekonder dentin oluĢumu, mineralizasyon geliĢimini indükler *Hedef dokuda sterilizasyon *Bakterisidal etki *Hassas teknik *Yüksek dozlarda pulpada termal hasar Cam iyonomer/ Rezin modifiye cam iyonomer simanlar (RMCIS) *Bakteri invazyonuna karĢı çok iyi örtücülük *Flor salınımı *Dentine benzer termal genleĢme katsayısı ve elastisite modülü *Hem mine hem dentine bağlanma *Ġyi biyouyumluluk *Kronik inflamasyona neden olur *Dentin köprü oluĢumunda yetersiz *Direkt hücre temasında sitotoksik *YavaĢ sertleĢme ve yüksek çözünürlük gibi yetersiz fiziksel özellikler *RMCIS geleneksele göre daha sitotoksik dolayısyla direkt olarak pulpa dokusuna uygulanmamalıdır Mineral trioksit agregat (MTA) *Ġyi biyouyumluluk *Daha az pulpal inflamasyon *Ca...