Przedmiotem edycji źródłowej jest nieznany dotąd rejestr pospolitego ruszenia księstw oświęcimskiego i zatorskiego spisany 18 października 1621 r. pod Lwowem w związku z przeprowadzonym popisem. Jak wiadomo, rejestry z popisów stanowią podstawowy rodzaj źródeł, służący badaniu organizacji, liczebności i funkcjonowania pospolitego ruszenia w dawnej Polsce. Ich wartość polega przede wszystkim na ukazaniu organizacji i liczebności pospolitego ruszenia powiatów, ziem i województw. Publikowany rejestr jest jedynym dotąd rejestrem pospolitego ruszenia z terenu województwa krakowskiego z okresu wojny chocimskiej 1621 r. Według niego obowiązek stawienia się w pospolitym ruszeniu osobiście wypełniło 67 szlachciców, 26 wystawiło poczty, ale nie brało osobistego udziału w wyprawie, 19 pocztów przysłały wdowy w związku z użytkowaniem dóbr mężowskich, z zamieszkanych przez drobną szlachtę dwu wsi wystawiono 2 konie, natomiast 3 miasta położone w obrębie obu księstw, tj. Oświęcim, Kęty i Wadowice dostarczyły łącznie 13 pieszych. Słowa kluczowe: szlachta, pospolite ruszenie, rejestr, popis, księstwa oświęcimskie i zatorskie Przedmiotem niniejszej edycji źródłowej jest rejestr pospolitego ruszenia księstw oświęcimskiego i zatorskiego spisany 18 października 1621 r. pod Lwowem w związku z przeprowadzonym popisem. Rejestry z popisów (także z okazowań) stanowią podstawowy rodzaj źródeł służący badaniu organizacji, liczebności i funkcjonowania pospoli

Postać Stefana Korycińskiego herbu Topór, kanclerza wielkiego koronnego w latach 1653-1658, pomimo jego istotnej roli w ważnych wydarzeniach polityki wewnętrznej i zagranicznej Rzeczypospolitej połowy XVII w., nie doczekała się dotychczas rzetelnej i odpowiadającej wymogom współczesnej nauki biografii. W tej sytuacji najbardziej dokładnym omówieniem dziejów życia i działalności Stefana Korycińskiego, choć powstałym już ponad pół wieku temu, pozostaje nadal biogram w Polskim słowniku bio graficznym pióra Adama Przybosia 1 . O ile przy tym działalność publiczna Korycińskiego, zwłaszcza w czasie pełnienia urzędów podkanclerzego i kanclerza wielkiego koronnego, została w biogramie w najważniejszych kwestiach zaprezentowana, o tyle zagadnienia związane z posiadanym przez niego majątkiem ograniczyły się jedynie do stwierdzenia, że był posiadaczem rozległych dóbr dziedzicznych i królewszczyzn w woj. krakowskim, sandomierskim, sieradzkim, Karśnicy koło

Artykuł poświęcony jest analizie taks mobiliów szlacheckich. Podstawę źródłową stanowi 31 wycen ruchomości szlacheckich z krakowskich ksiąg grodzkich relacji z lat 1685–1710. Dokumenty te przeanalizowano pod względem budowy i zawartości. Podana w taksach wartość ruchomości pozwala na poznanie rzeczywistej, wyrażonej w pieniądzu, wartości określonych ruchomości szlacheckich w  badanym okresie, nie tylko tych najcenniejszych, ale też starych i zużytych. Podkreślono potrzebę kontynuowania badań nad tego typu źródłami. W aneksie zamieszczono edycję jednego z omawianych dokumentów — otaksowanie futer, odzieży, srebra i chust po zmarłych małżonkach Chrząstowskich z 1686 r.

W badaniach nad różnorodnymi aspektami dziejów szlachty sandomierskiej w szeroko rozumianym okresie staropolskim zauważa się wyraźnie, że do bardziej zaniedbanych należą te, dotyczące szeroko rozumianego życia codziennego, w tym odnoszące się do kultury materialnej, a więc "świata rzeczy" i szlacheckiej konsumpcji 1. Stwierdzenie to tyczy również-tylko nieco częściej podejmowanych-badań nad siedzibami szlacheckimi. W przeważającej mierze studia te koncentrowały się dotąd na największych rezydencjach, z reguły magnackich 2. Niewiele natomiast powstało dotychczas opracowań na temat warunków mieszkalnych zamożnej, średniej i drobnej szlachty, a więc architektury, wyposażenia, stanu dworów i dworków szlacheckich położonych na obszarze dawnego województwa sandomierskiego 3. W szerszym zakresie badania nad siedzibami szlacheckimi przeprowadziła Anna Nierychlewska analizując budownictwo obronne na terenie powiatu radomskiego 4 oraz piszący te słowa, jako autor kilku artykułów na temat siedzib szlachty sandomierskiej w XVII-XVIII w. 5 Niewątpliwie jedną z podstawowych przyczyn dzisiejszego skromnego stanu badań jest stopień zachowania źródeł pisanych. W wyniku bowiem szeregu katastrof dziejowych, zwłaszcza drugiej wojny światowej, bezpowrotnie zniszczonych zostało wiele podstawowych materiałów źródłowych do dziejów szlachty sandomierskiej, przede wszystkim zaś bogate pod względem zawartości księgi sądów szlacheckich 6. To właśnie w tych zespołach znajdowały się źródła niezbędne dla tego rodzaju badań, przede wszystkim o charakterze inwentarzowym. Inwentarze dóbr ziemskich w większości przypadków są obecnie niezastąpione w badaniach nad architekturą i wyposażeniem dworków szlacheckich. W sytuacji bowiem zniszczenia szla

Artykuł prezentuje ustalenia na temat majątku ziemskiego syna i spadkobiercy wojewody krakowskiego Mikołaja Zebrzydowskiego – Jana, miecznika krakowskiego (1620–1621). Artykuł powstał na podstawie niewykorzystanych dotąd źródeł z krakowskich ksiąg grodzkich pierwszej połowy XVII wieku. Ustalono, że część dóbr ziemskich, w tym dobra rodowe, odziedziczył po ojcu, część natomiast kupił. Przed śmiercią zgromadził dobra prywatne, na które składał się zamek w Pieskowej Skale, miasto i części w dwóch innych miastach, 28 wsi, części w 9 wsiach, 22 folwarki oraz 4 nieruchomości w miastach. Dobra te położone były na terenie Małopolski, w której w pierwszej połowie XVII wieku był jednym z najbogatszych właścicieli ziemskich. Dochody z tego majątku powiększał o dobra królewskie.