Wstęp: COVID-19 jest ogromnym zagrożeniem dla placówek prowadzących stacjonarną opiekę nad pacjentami przewlekle i nieuleczalnie chorymi oraz osobami w podeszłym wieku. Ta bezprecedensowa sytuacja wymaga radykalnych i niestosowanych wcześniej rozwiązań. Konieczne stało się ograniczenie lub całkowite wykluczenie odwiedzin. Zmniejszono skład personelu i zaostrzono rygor sanitarny. Stanowcze działania miały bezpośredni wpływ na podmioty placówek hospicyjnych -pracowników, pacjentów i ich rodziny.Cel pracy: Analiza potrzeb pacjentów i ich rodzin, a także potencjalnych różnic w hierarchii w czasie pandemii. Materiał i metody:Pilotażowym badaniem jakościowym objęto jedno z polskich hospicjów stacjonarnych. Celem było pokazanie konsekwencji wymuszonych przez COVID-19 zmian oraz pomoc w wypracowaniu rozwiązań adekwatnych do nowej rzeczywistości. Wśród pacjentów oraz ich rodzin przeprowadzono ankiety (kwestionariusze ankietowe z pytaniami otwartymi). Do analizy ankiet wykorzystano podejście antropologii medycznej.Wyniki: Wyróżniono kluczowe potrzeby obu badanych grup i wskazano różnice. Podstawową potrzebą pacjentów okazała się fizyczna bliskość. Dla rodzin była to potrzeba sprawowania opieki nad chorym.Wnioski: Różnice w potrzebach rzutowały na preferowane formy komunikacji. Z analizy treści kwestionariuszy wynika, że COVID-19 inaczej oddziałuje na pacjentów, a inaczej na rodziny. Pilotaż nie wyczerpuje tematu, konieczne są dalsze badania pogłębione.

W pracy opisano nowe podejście do tworzenia polityk publicznych w zakresie opieki nad osobami w kryzysie zdrowotnym. Społeczności wspierające (compassionate communities) cedują działania opiekuńcze na odpowiednio zarządzane sieci ludzi i organizacji łączących mieszkańców w konkretnej społeczności. Wspólnota mobilizuje swoje zasoby do zapewnienia opieki, dzięki czemu zmniejsza się obciążenie instytucji opiekuńczych, które stają się swoistymi centrami koordynacji opieki. W kreowanie tak działających wspólnot włączone są również organizacje edukacyjne, które umożliwiają odpowiednie zarządzanie wiedzą niezbędną do wprowadzenia modelu. Compassionate communities realizują ideę nowoczesnej opieki paliatywnej, angażującej całe społeczności, wsparte przez ekspertów z różnych dziedzin, budowane na idei odpowiedzialności i społecznego zaangażowania.