Effect van organische stofbeheer op opbrengst, bodemkwaliteit en stikstofverliezen op een zuidelijke zandgrond Haan, J.J. de, M. Wesselink, W. van Dijk, H.A.G. Verstegen, W.C.A. van Geel, W. van den Berg. 2017. 2011 In lange termijn onderzoek kunnen de interacties tussen de verschillende vragen onderzocht worden. Effect van organische stofbeheer op opbrengst, bodemkwaliteit en stikstofverliezen op een zuidelijke zandgrond. Resultaten van de gangbare bedrijfssystemen van het project Bodemkwaliteit op zand in de periodeIn het Materiaal en methodenIn BKZ zijn er twee gangbare bedrijfssystemen, STANDAARD en LAAG. Beide systemen hebben een Het huidige grondgebruik in het zuidelijk zandgebied bestaat uit 40% gras, 25% voedergewassen, vooral snijmaïs, 25% akkerbouw en 10% procent tuinbouw waarvan het grootste deel vollegrondsgroenten. Het akkerbouwoppervlak is verdeeld in 30% aardappelen, 30% granen, 15%suikerbieten, 15% akkerbouwmatige groenten en 10% overige gewassen (statline.cbs.nl). Het aandeel uitspoelingsgevoelige gewassen is daarmee ca. 40%.Het gebied kent een grote intensieve veehouderij met ca. 60% van de Nederlandse varkens en 40% van de Nederlandse kippen. In het gebied wordt 7,9 miljoen ton dunne rundvee mest en 6,7 miljoen ton dunne varkensmest geproduceerd, samen meer dan 90% van de totale mestproductie in het gebied. Hierdoor is de mestproductie veel hoger dan de plaatsingsruimte van mest op basis van het mestbeleid. In het gebied werd in 2014 49 miljoen kg fosfaat (P2O5) geproduceerd terwijl er slechts plaatsingsruimte is voor 15 miljoen kg fosfaat (statline.cbs.nl). Het verschil moet afgezet worden buiten de regio wat hoge kosten met zich meebrengt, deze bedragen 15-25 euro per ton afhankelijk van de mestsoort (Koeijer, de et al., 2016).Het aandeel biologische landbouw in het zuidelijk zandgebied is klein. Slechts 1,6% van het areaal wordt biologisch beheerd, waarbij het aandeel in de melkveehouderij groter is dan in de akker-en tuinbouw (statline.cbs.nl). Waterkwaliteit in het zuidelijk zandgebiedIn tegenstelling tot het noordelijk en centraal zandgebied, is de nitraatconcentratie in het grondwater onder landbouwgrond in het zuidelijk zandgebied nog ruim hoger dan de 50 mg nitraat/l ondanks een (rechts, Fraters et al., 2016 Rapport WPR-754 | 15 Figuur 1 Indeling naar grondsoortregio's waarbij de zandregio is verdeeld in de zandgebieden Noord, Midden en Zuid (links) en de nitraatconcentraties in het bovenste grondwater per zandgebied in de periodeBehalve de nitraatconcentratie in het grondwater zijn ook de stikstof-en fosfaatconcentraties in het oppervlaktewater over het algemeen te hoog op zandgronden: slechts 30-50% van de meetpunten | Rapport WPR-754Een korte beschrijving van de historie van het bedrijfssystemenonderzoek op Vredepeel is opgenomen in Bijlage 1 met een korte opsomming van de systemen per projectperiode, geteelde gewassen en bijzonderheden in de teelt en uitvoering. Tabel 1Beschrijving bodemopbouw rond Vredepeel (van Beek et al., 2005 gebaseerd op Rijks Geologische Dienst 1...

No abstract

In een langjarig experiment op proefbedrijf Valthermond wordt op dalgrond met gemiddeld 11% organische stof een vijftal maatregelen in een vierjarige akkerbouwvruchtwisseling vergeleken met de standaard werkwijze, in vier herhalingen. De maatregelen Tagetes, Compost, sturen Ca/Mgverhouding, Steenmeel zijn elk op hun eigen wijze gericht op verbetering van de bodemkwaliteit. Ook een combinatie van alle maatregelen is onderzocht. Over de maatregelen heen liggen varianten van grondbewerking (NKG en Spitten) in duplo. Na vier jaar blijkt de maatregel Tagetes (de teelt van zomergerst vervangen door een hoofdteelt Tagetes) zowel meer opbrengst op te leveren in de aardappelteelt als economisch rendabel te zijn, ondanks de opbrengstderving door het wegvallen van de verkoop van gerst. De andere strategieën hebben weinig of geen effect op de opbrengst en de kosten zijn hoger dan de eventuele extra inkomsten door opbrengstverhoging. NKG lijkt een positief effect te hebben op de opbrengst maar dat is nog niet statistisch significant. Wel leidt NKG tot kostenbesparing ten opzichte van Spitten door lagere machinekosten en lager brandstofverbruik. Veranderingen in bodemkwaliteit zijn nog nauwelijks waargenomen. Dat komt naar verwachting mede doordat die effecten meer tijd nodig hebben om zich te tonen. De nitraatnorm voor grondwater wordt meestal overschreden, onafhankelijk van de maatregel. Waar de norm wel gehaald wordt ligt het aan bodem en grondwater, niet aan de bemestingsstrategie. Het onderzoek wordt voortgezet.

KvK: 09098104 te Arnhem VAT NL no. 8113.83.696.B07 Stichting Wageningen Research. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Stichting Wageningen Research. Stichting Wageningen Research is niet aansprakelijk voor eventuele schadelijke gevolgen die kunnen ontstaan bij gebruik van gegevens uit deze uitgave.

De huidige situatie in de maisteelt 2.1 Maisteelt in Limburg 2.2 Voor en nadelen van de teelt van mais in vergelijk met gras 2.2.1 Voordelen van mais in vergelijk met gras 2.2.2 Nadelen van mais in vergelijk met gras 2.3 Stikstof en mais 2.3.1 Stikstofopname 2.3.2 Stikstofuitspoeling 2.3.3 Mestbeleid en stikstofgebruiksnormen 2.4 Afname bodemkwaliteit en toename weersextremen 2.5 Andere maatschappelijke issues met invloed op de maisteelt 3 Maatregelen 3.1 Bemesting 3.1.1 Bemestingsadvies 3.1.2 Optimaliseren efficiëntie bemesting 3.1.3 Rijenbemesting 3.2 Ruitzaai 3.3 Organische stofaanvoer 3.3.1 Effectieve organische stof 3.3.2 Effecten organische stofaanvoer op stikstofuitspoeling: Bodemkwaliteit op zand 3.3.3 Organische stofbalans en mais: Grondig boeren met mais 3.4 Grondbewerking 3.4.1 Gereduceerde grondbewerking 3.4.2 Vergelijking opbrengsten NKG-ploegen: Bodemkwaliteit op zand 3.5 Vanggewas 3.5.1 Goede uitvoering vanggewas belangrijk 3.5.2 Effecten van een goed vanggewas 3.5.3 Knelpunten in regelgeving vanggewassen 3