Wprowadzenie. W ostatnich latach możemy dostrzec wzrost konsumpcji leków dostępnych bez recepty oraz różnego rodzaju suplementów diety. Przyczyniają się do tego działania marketingowe firm i koncernów farmaceutycznych, a szczególnie wszechobecna reklama tego rodzaju produktów. Problem rosnącej konsumpcji leków OTC zmusza do podejmowania działań mających na celu racjonalizację ich spożywania. Cel pracy. Celem badań była identyfikacja stosowania przez osoby dorosłe z województwa świętokrzyskiego leków OTC, zagrożeń związanych z ich przyjmowaniem. Materiał i metody. Badanie ankietowe zostało przeprowadzone w okresie od stycznia do marca 2014 roku. Ogółem badaniu poddano 277 osób dorosłych, mieszkańców województwa świętokrzyskiego, w tym 163 kobiety i 114 mężczyzn. Wyniki. Badani zadeklarowali, że leki dostępne bez recepty oraz suplementy diety najczęściej stosują kilka razy w roku (25,27%). Niepokoi fakt, że blisko ¼ badanych kierowała się reklamą. Zdecydowana większość badanych zadeklarowała, że głównym miejscem zakupu leków dostępnych bez recepty i suplementów diety jest apteka (55,60%). Co ciekawe, opinia badanych dotycząca rzetelności informacji podawanych w reklamie leków OTC i suplementów diety była bardzo zróżnicowana. Mężczyźni w porównaniu do kobiet częściej wyrażali się krytycznie w tym zakresie. Wnioski. Z przeprowadzonych badań ankietowych wynika, że badani nie informują lekarzy o stosowanych lekach OTC i suplementach diety i często stosują jednocześnie medykamenty zalecone przez lekarza i te dostępne bez recepty. Istnieje konieczność prowadzenia na szeroką skalę edukacji zdrowotnej w zakresie właściwego przyjmowania preparatów medycznych wydawanych bez recepty.

Wprowadzenie. Choć samoleczenie było znane już od najdawniejszych czasów, obecnie leki dostępne bez recepty umożliwiają leczenie na własną odpowiedzialność. Z roku na rok powstaje coraz więcej nowych produktów charakteryzujących się odmienną skutecznością oraz możliwymi działaniami niepożądanymi. W dużej mierze do rosnącego popytu na leki dostępne bez recepty przyczynia się reklama w mass mediach. Cel pracy. Celem przeprowadzonych badań była analiza najczęstszych źródeł informacji o lekach dostępnych bez recepty oraz poznanie opinii badanych na temat ich wpływu na zdrowie. Materiał i metody. W badaniu wykorzystano technikę ankietowania. Na potrzeby badania został skonstruowany anonimowy kwestionariusz ankiety. Badania przeprowadzono w grupie 114 osób zamieszkałych na terenach wiejskich województwa świętokrzyskiego. Badani znajdowali się w przedziale wiekowym 16-66 lat. W badaniu za poziom istotności przyjęto p<0,05. Wyniki. Głównym źródłem informacji o lekach dostępnych bez recepty dla kobiet z terenów wiejskich jest reklama (47,62%) oraz rodzina (36,51%). Wśród badanych mężczyzn pochodzących ze wsi dominowała natomiast reklama (37,25%) oraz farmaceuta (35,29%). Niepokojący jest fakt, że zaledwie ¼ kobiet i niespełna 7% mężczyzn zapoznaje się z ulotką informacyjną dołączoną do leków. Ponadto tylko 1/5 kobiet i niespełna 51% badanych mężczyzn potrafiła stwierdzić, że możliwe jest wystąpienie interakcji lekowej w przypadku przyjmowania kliku leków jednocześnie. Wnioski. Najbardziej wiarygodnym źródłem informacji o lekach dostępnych bez recepty dla kobiet jest reklama i rodzina, a dla mężczyzn reklama i farmaceuta. Badani mieszkańcy wsi zgłaszali potrzebę uzyskania od farmaceuty informacji o możliwych skutkach ubocznych oraz zagrożeniach związanych z przyjmowaniem leków poza kontrolą lekarza. Wyniki uzyskanych badań utwierdzają w przekonaniu o konieczności edukowania społeczeństwa, szczególnie osób zamieszkujących tereny wiejskie, w zakresie wiedzy o korzyściach i zagrożeniach związanych ze stosowaniem leków OTC.