aile desteğinin sağlanması, internet alt yapısının geliştirilmesi ve ailelere teknolojik araç-gereç sağlanması, az sayıda çocuk ile normal eğitime geçilmesi, çocukların gelişimini destekleyecek materyallerin evlere gönderilmesi, öğretmenlere çağdaş teknoloji araçlarının kullanımı ile ilgili eğitimler verilmesi ve politika yapıcıların tek ve net kararlar alması gerektiğini vurguladıkları sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin dijital okuryazarlıklarını geliştirmeye yönelik hizmet içi eğitimler verilmesi önerilmektedir.

Bu çalışmada seçilmiş sağlık göstergelerinin çok kriterli karar verme yöntemlerinden AHP ile ağırlıklandırılması, TOPSIS yöntemi kullanılarak OECD’ye üye ülkelerin sıralanması amaçlanmıştır. Elde edilen veriler ile OECD ülkelerinin sağlık finansman yöntemlerine göre değerlendirilmesi yapılmıştır. Sağlık göstergelerinin ikili karşılaştırmalarında Saaty’nin geliştirmiş olduğu dokuz ölçekli değerlendirme skalasına göre hazırlanan anket kullanılmıştır. Sağlık göstergelerinin değerlendirilmesinde dört uzmandan görüş alınmıştır. Toplanan verilerin analizi MSExcel programında yapılmıştır. AHP yöntemi kapsamında anne ölüm oranı en etkili kriter olarak saptanmıştır. En az etkili kriter ise bin kişi başına düşen hastane yatağı kriteri olmuştur. Kriter ağırlıkları ile birlikte OECD ülkelerinin 2019 yılı verileri kullanılarak TOPSIS yöntemine göre sıralaması yapılmıştır. Verilerine ulaşılamayan ülkeler çalışmaya dahil edilmemiştir. Çalışma sonucunda Beveridge Modelini benimseyen Norveç ilk sırada, Bismarck Modelini benimseyen İsviçre ikinci sırada yer almıştır. Özel finansman yöntemini benimseyen ABD yirmi yedinci, karma finansman modelini benimseyen Türkiye ise yirmi dokuzuncu sırada yer almıştır. Türkiye’nin sağlık hizmetlerini en etkili ve verimli şekilde finanse etmesinin önem arz ettiği sonucuna varılmıştır.

Bu çalışmanın amacı, çok kriterli karar verme tekniklerinden TOPSIS yöntemi ile sağlık harcamaları açısından OECD ülkelerinin sıralamalarının yapılmasıdır. Çalışma kapsamında; kişi başına toplam sağlık harcamaları, kişi başına sağlık harcamalarının GSYH içerisindeki payı, kişi başına düşen kamu sağlık harcamaları, kişi başına düşen özel sağlık harcamaları, kişi başına cepten yapılan sağlık harcamaları olmak üzere beş kriter belirlenmiştir. Bu kriterler kapsamında OECD ülkelerinin 2019 yılına ait sağlık harcamaları verileri kullanılmıştır. Verilerine ulaşılamayan ülkeler çalışmaya dahil edilmemiştir. Elde edilen veriler ile TOPSIS yöntemi kullanılarak ülkelerin sıralamaları yapılmıştır. TOPSIS yönteminin analizi MSExcel programında yapılmıştır. Analiz neticesinde yapılan sıralamada Amerika, İsviçre ve Norveç ilk sıralarda yer almıştır. Türkiye sağlık harcamaları açısından yapılan sıralamada 35 OECD ülkesi içerisinde son sırada yer almıştır. Türkiye’nin sağlık harcamaları konusunda OECD ülkelerinin gerisinde kaldığı saptanmıştır.

Developments in transport and communication technologies have made traveling easier between countries. In addition to these developments, the search for low-cost and high-quality health services has been effective in the development of the health tourism sector. This study aims to determine the hospital preferences of health tourists with Analytical Hierarchy Process (AHP) and Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) methods in line with expert opinions. Within the scope of this study, the criteria affecting the hospital preferences of health tourists were weighted with the AHP method, and ideal hospital alternative for health tourists was selected with the TOPSIS method by using the criteria weights obtained. The opinions of seven experts, who are experts in their field at least ten years, were taken by using the 9-scale evaluation scale developed by Saaty. As a result of expert opinions; it has been determined that qualified health personnel, quality of medical care applied, modern equipment of the hospital, recommendability of the hospital and health personnel are more effective. For a preferable hospital strategy within the scope of health tourism, deficiencies of health personnel in terms of foreign language and professional experience should be eliminated, and devices that will increase the preferability of the hospital by following technological developments should be used. In addition, necessary improvements should be made by applying satisfaction surveys to health tourists.