The presence of Cryptosporidium oocysts in 20 zoo animals of the Xining Zoo, 16 farm yaks and 42 farm goats in Qinghai province, China was investigated by an immunofluorescence test (IFT). The species and/or genotypes were determined by nested polymerase chain reaction (PCR) and sequence analysis of a fragment of the small subunit (SSU) rRNA gene. Cryptosporidium oocysts were found in 16 zoo animals, 2 yaks, and 15 goats by IFT. The IFT positive samples were further investigated by PCR, and 16 of them were found to be positive by that method also. Sequence analysis of the PCR products derived from Cryptosporidium oocysts from Black leopard (Panthera pardus), Heijing He (Grus nigricollis), Barbary sheep (Ammotragus lervia), Takin (Budorcas taxicolor), Lesser panda (Ailurus fulgens), and White-eared pheasant (Crossoptilon crossoptilon) fecal samples matched that of Cryptosporidium parvum mouse genotype. Sequence analyses of other PCR products were consistent with cervine genotype Cryptosporidium from Ibex (Capra ibex), a novel Cryptosporidium genotype from a wild yak (Bos mutus), C. bovis-like genotype from one goat sample and also a novel Cryptosporidium genotype from one other separate goat sample. The present work reports the first data on Cryptosporidium infections in animals from the Qinghai province of mountainous central western China and the first findings of the 'cervine' genotype in Capra ibex, C. bovis-like genotype and the new Cryptosporidium spp. in farm goat and in wild yak.

Apicomplexan protozoan parasites of the genus Cryptosporidium is infect the gastrointestinal tract on wall epithelium cell of animals and humans. The farm is important object with a high risk significant outbreak of zoonotic infections. We conducted by random sampling prevalence of Cryptosporidium based on dairy farms in the Selenge, Tuwaimags and near of Ulaanbaatar city. In the study, a total of 170 fecal sample from 131 cattle and 4-10 months aged calves, were infected 37.6% (64/170). Detection of Cryptosporidium oocyst with commonly used for fuchsin staining. Further research into molecular biology is needed. Сүүний үхрийн зарим аж ахуйд криптоспоридийн тандан судалгаа хийсэн дүн Криптоспорид хүн, мал амьтдын ходоод, гэдэсний ханын хучуур эсэд шимэгчилдэг эгэл биетэн.Cүүний чиглэлийн үхрийн аж ахуйд ариун цэврийн дэглэм алдагдвал зоонозын халдвар дэгдэх өндөр эрсдэлтэй. Бид санамсаргүй түүвэрлэлтийн аргаар Сэлэнгэ, Төв аймаг, Улаанбаатар хот орчмын зарим сүүний үхрийн аж ахуйг түшиглэн криптоспоридийн тандан судалгааг явууллаа. Уг судалгаанд үнээ-131, 4-10 сарын бойжилттой тугал-39, нийт 170 баасны дээжид криптоспоридийн ооцистыг илрүүлэхэд 37.6% (64/170)халдварлалттай байв. Цаашид үүсгэгчийн биологи, молекул биологийн судалгааг нарийвчлан хийх шаардлагатай.  Түлхүүр үг: Баасны дээж, ооцист, сахрын ханасан уусмал, тугал, фуксины будаг

During the study for biodiversity of wild mammals and their parasite and infectious agents, there have more risky to get natural hotspots due to global warming, huge number of domesticated animals and deficiency of pasture in Mongolia. Therefore, a major concern of researchers and rangers is survey to ascertain parasites of wild animals, particularly parasitism of migratory birds. We used to the study totally 224 feacal samples of wild animals, including 96 wild sheep, 101 ibex, 53 wild goose and 24 wild horse. The study results, found by helminth fauna of 7 genera such as Paramphistomum spp, Moniezia spp, Neoascaris sрp, Trichostrongylus spр, Nematodirus sрp, Haemonchus spp, Trichuris spp, belonging to 3 main classes of helminthes and Coccidia spp protozoa in feacal samples of mountain sheep and the 5 genera of helminthes such as Paramphistomum spp, Moniezia spp, Neoascaris sрp, Nematodirus sрp, Trichuris spp and protozoa Coccidia spp in feacal samples of ibex. The Paramphistomum spp have been found in mountain sheep and ibex for the first time in Mongolia.   The floatation method of feacal egg determination, shown that nematode infection of Ascaridae and Strongylidae in wild horses. The egg of Capillaria spp and oocyst of Eimeria spp in feces of swan goose and the eggs of two genera of nematode (Ascaridae spp, Capillaria spp) and oocyst of Eimeria spp in feces of grey goose were found in the study. The parasite fauna in feacal samples of certain wild host animals was considered by the prevalence of infection in Mongolia.    Зэрлэг амьтдын гельминтийн судалгаа Цаг агаарын дулаарал, мал сүргийн тооны өсөлт, бэлчээрийн хомсдол, хүний хүчин зүйл зэргийн улмаас мал, амьтны паразитын тархалт нэмэгдэж, улмаар зэрлэг амьтад гадна, дотор паразит, халдварт болон өвчнөөр өвчлөн байгалийн голомт үүсгэх явдал гарсаар байна. Иймд зэрлэг амьтад, нүүдлийн шувуудын паразит өвчний халдварлалтыг судлан тогтоох, түүнтэй тэмцэх, сэргийлэх арга боловсруулах нь судлаачид, байгаль хамгаалагчдын өмнө тулгамдсан асуудал болжээ. Бид судалгаандаа 96 толгой аргаль, 101 толгой янгир, 53 толгой галуу, 24 толгой тахийн баасны сорьцыг цуглуулж шинжилгээ хийхэд аргальд трематод, цестод, нематодын 3 ангийн Paramphistomum spp, Moniezia spp, Neoascaris sрp, Trichostrongylus spр, Nematodirus sрp, Haemonchus spp, Trichuris spp зэрэг 7 төрлийн гельминт, Coccidia spp төрлийн эгэл биетэн, янгирт Paramphistomum spp, Moniezia spp,  Neoascaris sрp, Nematodirus sрp, Trichuris spp зэрэг 5 төрлийн гельминтүүд, Coccidia spp төрлийн эгэл биетэн илэрч тодорхойлогдоод байна. Үүнээс Paramphistomum spp төрлийн трематодыг аргаль, янгираас анх удаа илрүүлсэн болно. Харин тахь нь Ascaridae, Strongylidae төрлийн нематодоор халдварласан болох нь тогтоогдов. Хошуу галууны баасны сорьцноос Capillaria spp  төрлийн нематодын өндөг, Eimeria spp төрлийн эгэл биетний  ооцистын халдвар илэрсэн бол бор галууны нийт баасны сорьцноос 2 төрлийн нематод (Ascaridae spp, Capillaria spp)-ын өндөг, Eimeria spp төрлийн эгэл биетний халдвар илрэв. Энэ судалгаагаар Монгол орны аргаль, янгир, тахь, нүүдлийн шувууд ямар төрөл, зүйлийн паразитаар халдварласан ерөнхий дүр зураг буй болов.    Түлхүүр үг: Аргаль, янгир, тахь, нүүдлийн шувуу, баасны сорьц, гельминт, өндөг, ооцист

The reindeer (Rangifer tarandus, Linnaeus, 1758) are semidomesticated animals in northern Mongolia.  The main aim of this study was to estimate the prevalence of Eimeria spp. in semidomecticated reindeer in Mongolia. Assessments of eimeria parasitism among these reindeers were based on fecal examination and morphological identification of coccidian oocysts. Individual fecal samples collected from the reindeer were examined using modified Wisconsin and McMaster methods. Eimeria oocysts were detected in 57.37 % and identified Eimeria mayeri, Eimeria tarandina from reindeer in Mongolia. Цаа буганаас Eimeria Spp. илрүүлсэн дүн Цаа буга (Rangifer tarandus, Linnaeus, 1758) Хөвсгөл аймгийн Цагааннуур сумын нутагт тархжээ. Энэхүү судалгааны хүрээнд бид гэрийн тэжээвэр цаа бугын сүрэгт Eimeria spp. төрлийн эгэл биетний тархалтыг тогтоох зорилго тавин ажиллалаа. Кокцидын төрөл, зүйлийг бичил харуураар шинжилж хэлбэр зүйг үндэслэн таних түлхүүрийг ашиглан тодорхойлов. Баасны сорьц тус бүрийг боловсронгуй болгосон Wisconsin болон McMaster нарын нийтэд хэрэглэгддэг аргаар шинжлэв.  Бидний шинжилсэн дээжний 57.37 % (35/61) нь Eimeria spp. ооцистээр халдварласан байв. Цаа  буганд  Eimeria mayeri, Eimeria tarandina  зүйлийн кокцидоз үүсгэгч тархсан байна.  Түлхүүр үг: кокцид, баасны сорьц, сахарын ханасан уусмал, хөвүүлэх арга