It is estimated that brain injury, broadly understood, is the most common cause of death and severe neurological complications in the paediatric population under 18 years of age. A number of preclinical studies have demonstrated the effectiveness of moderate cooling in terms of neuroprotection. In paediatrics, mild therapeutic hypothermia is a well-established procedure in the treatment of term or near-term newborns with deep asphyxia. Since 2015, in accordance with the guidelines of the American Academy of Pediatrics, mild therapeutic hypothermia is no longer an experimental method and it is widely recognised as a factor that improves survival and long-term neurological prognosis compared to traditional treatments. Thus, it is not surprising that, based on strong preclinical data from animal studies and the acceptance of mild therapeutic hypothermia in neonatology, opportunities to extend the range of patients benefiting from it beyond neonates in the first 6 hours of life as well as its new applications beyond the neonatal period are still being sought. In adults who underwent successful resuscitation due to sudden cardiac arrest in shockable rhythms, therapeutic cooling was recommended as a treatment method in post-resuscitation management almost a decade earlier than in newborns; however, a simple extrapolation of data from the adult population to the neonate population or from adults to neonates did not prove effective. The variation in terms of mechanisms leading to cardiac arrest (i.e. respiratory cause in children vs. cardiac cause in adults) entails differences in neurohormonal modulation between these two groups, which affects the results. This paper presents aspects of the use of mild therapeutic hypothermia over the last decade and discusses the mechanisms of encephalopathy development in the paediatric population, the conditions for its effective application as well as its place in the treatment of brain injury unrelated to perinatal asphyxia.

Mild therapeutic hypothermia, understood as controlled cooling of the body or its part (the head) below the physiological temperature, i.e. 36°C, in accordance with appropriate therapeutic protocols, was approved in 2006 by the US Food and Drug Administration as an experimental method in preventing long-term complications of hypoxia in term and near-term newborns, i.e. those born at ≥35+0 weeks of gestational age. In newborns, unlike in adults, the aim of this method is neuroprotection of the central nervous system. Reports indicating the beneficial effect of cold in reviving a “weak” newborn have been known for a long time. However, both the positive effects of controlled cooling in reducing the percentage of severe neurological complications associated with deep perinatal hypoxia and its safety were not properly confirmed until the turn of the 20th and 21st centuries, with extensive experimental data from animal studies and a number of clinical protocols (TOBY, ICE, NICHD, Cool-Cap). Hypothermia was officially included in the canon of therapeutic methods in neonatology by the American Academy of Pediatrics in 2009, and in 2013, it became a hospital service guaranteed and financed by the National Health Fund in Poland. In 2015, mild therapeutic hypothermia became the worldwide recommended treatment method for infants born with severe asphyxia, at risk of developing symptoms of hypoxic-ischaemic encephalopathy to at least a moderate degree according to the Sarnat grading scale. In this paper, the authors share their own experiences related to the use of therapeutic hypothermia in patients under 18 years of age and indicate the most important aspects of its evolution over the last decade based on data from the literature.

Noworodki urodzone przed ukończonym 37. tygodniem ciąży klasyfikuje się jako wcześniaki. Wcześniactwo często związane jest z niską masą urodzeniową dzieci, tj. wagą poniżej 2500 g, i stanowi najczęstszą przyczynę śmierci niemowląt w pierwszym miesiącu życia oraz drugą najczęstszą przyczynę zgonów dzieci poniżej 5. roku życia. U około 20% noworodków i niemowląt z bardzo niską masą urodzeniową występują infekcje układowe, z czego przyczyną ponad połowy zgonów jest sepsa. Ze względu na czas wystąpienia zakażenia wyróżnia się sepsę wczesną (do 72 godzin po urodzeniu) i późną. W Polsce najczęściej izolowanymi patogenami w zakażeniach krwi u noworodków są: S. agalactiae, E. coli, K. pneumoniae, Enterobacter sp., A. baumannii, gronkowce koagulazo-ujemne i C. albicans; rzadziej – S. aureus, H. influenzae i L. monocytogenes. Skuteczna dezynfekcja skóry za pomocą miejscowo działających środków przeciwdrobnoustrojowych stanowi istotny czynnik prewencyjny w ograniczaniu występowania zakażeń szpitalnych u wcześniaków. Jednak ze względu na niedojrzałość powłok skórnych u tej grupy pacjentów oraz ryzyko powikłań, decyzja o wyborze właściwego preparatu, w świetle braku oficjalnych wytycznych, jest często trudna. Stosowanie u wcześniaków powidonu jodu zwiększa ryzyko wystąpienia niedoczynności tarczycy. Chlorheksydyna i oktenidyna mogą powodować podrażnienia skóry z oparzeniami włącznie, antyseptyki alkoholowe natomiast mogą działać neurotoksycznie. Najbezpieczniejszym i najskuteczniejszym antyseptykiem – zarówno u noworodków przedwcześnie urodzonych, jak i z niską masą urodzeniową – na chwilę obecną wydaje się być poliheksanidyna z betainą.

Streszczenie: Noworodki urodzone przed ukończonym 37. tygodniem ciąży klasyfikuje się jako wcześniaki. Wcześniactwo często związane jest z niską masą urodzeniową dzieci, tj. wagą poniżej 2500 g, i stanowi najczęstszą przyczynę śmierci niemowląt w pierwszym miesiącu życia oraz drugą najczęstszą przyczynę zgonów dzieci poniżej 5. roku życia. U około 20% noworodków i niemowląt z bardzo niską masą urodzeniową występują infekcje układowe, z czego przyczyną ponad połowy zgonów jest sepsa. Ze względu na czas wystąpienia zakażenia wyróżnia się sepsę wczesną (do 72 godzin po urodzeniu) i późną. W Polsce najczęściej izolowanymi patogenami w zakażeniach krwi u noworodków są: S. agalactiae, E. coli, K. pneumoniae, Enterobacter sp., A. baumannii, gronkowce koagulazo-ujemne i C. albicans; rzadziej – S. aureus, H. influenzae i L. monocytogenes. Skuteczna dezynfekcja skóry za pomocą miejscowo działających środków przeciwdrobnoustrojowych stanowi istotny czynnik prewencyjny w ograniczaniu występowania zakażeń szpitalnych u wcześniaków. Jednak ze względu na niedojrzałość powłok skórnych u tej grupy pacjentów oraz ryzyko powikłań, decyzja o wyborze właściwego preparatu, w świetle braku oficjalnych wytycznych, jest często trudna. Stosowanie u wcześniaków powidonu jodu zwiększa ryzyko wystąpienia niedoczynności tarczycy. Chlorheksydyna i oktenidyna mogą powodować podrażnienia skóry z oparzeniami włącznie, antyseptyki alkoholowe natomiast mogą działać neurotoksycznie. Najbezpieczniejszym i najskuteczniejszym antyseptykiem – zarówno u noworodków przedwcześnie urodzonych, jak i z niską masą urodzeniową – na chwilę obecną wydaje się być poliheksanidyna z betainą.