This article investigates the suitability of traditional and participatory planning approaches in managing the process of spatial development of existing housing estates, based on the case study of Warsaw’s Ursynów Północny district. The basic assumption of the article is that due to lack of government schemes targeted at the restructuring of large housing estates, it is the business environment that drives spatial transformations and through that shapes the development of participation. Consequently the article focuses on the reciprocal relationships between spatial transformations and participatory practices. Analysis of Ursynów Północny against the background of other estates indicates that it presents more endangered qualities than issues to be tackled. Therefore the article focuses on the potential of the housing estate and good practices which can be tracked throughout its lifetime. The paper focuses furthermore on real-life processes, addressing the issue of privatisation, development pressure, formal planning procedures and participatory budgeting. In the conclusion it attempts to interpret the existing spatial structure of the estate as a potential framework for a participatory approach.

Artykuł porusza zagadnienie współistnienia sacrum i profanum w przestrzeni publicznej w środowisku mieszkaniowym, w świetle badań życia publicznego i kompozycji urbanistycznej. Podjęty problem badawczy dotyczy potrzeby istnienia przestrzeni sacrum o tradycyjnej formie miejskiego placu w wielkich osiedlach mieszkaniowych. Odpowiedź oparto na badaniu placu przed kościołem Wniebowstąpienia Pańskiego na Ursynowie Północnym w Warszawie pod kątem relacji sacrum i profanum i jej wpływu na warunki życia na osiedlu mieszkaniowym. Przeprowadzono badania genezy formy placu, uwarunkowań prawa miejscowego oraz praktyk partycypacyjnych, a także aktywności w przestrzeni placu na podstawie obserwacji in situ w latach 2004-2022. Wyniki badania wskazują na istnienie potrzeby miejskiej przestrzeni publicznej, która nie jest uzewnętrzniana w obecnych praktykach miejskich i partycypacyjnych. Between sacrum and profanum – public life on the Church of the Ascension square in North Ursynów The article discusses the coexistence of the sacred and the profane in the public space of a residential environment – in the light of research on public life and urban composition. The research problem concerns the existence of the need for a sacred space in the traditional form of an urban square in large housing estates. The study regarded the relationship between sacrum and profanum and its impact on the living conditions in the housing estate, exemplified by the square in front of the Church of the Ascension in North Ursynów district in Warsaw. The research subject included the genesis of the form of the square, the local legal background, participatory practices, and activity in the space of the square based on the on-site observations made in the years 2004-2022. The study results show the need for public urban space, not addressed in current urban and participatory practices.

Prof. Marek Budzyński is one of the best renowned contemporary polish architects, well established among the polish architectural critic as “postmodern” and “green”. The aim of this research is a study of the interpenetration of architectural and urban design approaches in Budzyński’s work as its essential element. The research method involved analysis of Budzyński’s creations against the background of the ideas expressed in his theoretical contributions. The results of the research indicate that the architectural design of analysed objects follows the form of adjacent urban space that is essential part of every design idea. In addition, the internal structure of the analysed buildings is shaped analogically to the urban fabric. At the same time shaping the landscape seems to be as important as shaping the urban space in creating the forms of architecture. The references to traditional architecture and urban fabric are also substantial part of the researched design method. The observed features reflect the theoretical contributions formulated by Marek Budzyński. Fundamental concepts of Budzyński’s design ideas are: seeing an architectural creation as the medium of reshaping the timeless continuum of space, and understanding both a city and a building as an organism in which every part should be reconcilable with another as well as with the whole.

P rzedmiotem a rtykułu są rozważania o podstawach funkcjonowania przestrzeni publicznej we współczesnym mieście wobec zaniku tradycyjnych sposobów użytkowania tej przestrzeni, które uformowały historyczne miasta. Przestrzeń publiczna może być odczytywana jako istota mitu miasta tradycyjnego lub jako istota mitu miasta zwartego – metropolii. Obydwa mity stanowią podstawę nowych dróg rozwoju miejskiej przestrzeni publicznej: lokalną i globalną. W Warszawie największy potencjał życia społecznego wydają się mieć przestrzenie uznawane za „nieurządzone” i „niezagospodarowane”, lecz intensywnie użytkowane, o wyrazistej funkcji społecznej. Mają one potencjał wytworzenia formy miejskiej przestrzeni publicznej, o ile będzie ona syntezą istniejących sposobów użytkowania. Równolegle z rozwojem lokalnych przestrzeni publicznych poza centrum miasta należy zapewnić w nich miejsce dla globalizacji.