30 Ocak 2020'de Covid-19, Dünya Sağlık Örgütü tarafından küresel bir sağlık acil durumu ilan edilmiştir. Bu durum hayatın birçok alanında değişikliklere neden olmuştur. Piyasa etkinliğine uygun olmayan, farklılık gösteren sapmalar genel olarak anomali olarak adlandırılmaktadır. Çeşitli anomalilerin varlığı etkin piyasalar hipotezinden sapmalar olabileceğini göstermektedir. Bu çalışmada finansal yatırım araçlarından biri olan Amerikan Doları (USD) getirilerinde, haftanın günü anomalisi Covid-19 Pandemi sürecinin hâkim olduğu 2020 dönemi günlük veriler ile GARCH ailesi modelleri kullanılarak araştırılmıştır. ARCH modelinde ortalama denkleminde haftanın günü anomalisi tespit edilememiş, fakat varyans denkleminde Pazartesi ve Salı günlerinde %1 önem seviyesindediğer günlere göre pozitif yönlü haftanın günü etkisi görülmüştür. GARCH modelinde ortalama denkleminde haftanın günü anomalisi tespit edilememiş, fakat varyans denkleminde Pazartesi gününde %10 önem seviyesinde negatif yönlü ve Perşembe gününde %5 önem seviyesinde negatif yönlü haftanın günü etkisi görülmüştür. Volatilite üzerinde risk ile getiri etkisini açıklayan ARCH-M ve GARCH-M modelleri istatistiksel olarak anlamsız çıkmış, EGARCH ve TGARCH modelleri istatiksel olarak anlamsız çıkmış, EGARCH ve TGARCH modellerinde asimetrik etki ile kaldıraç etkisine rastlanılmamıştır.

Çeşitli alanlarda mal ve hizmet üreten BIST şirketleri ülke ekonomisine yön vermektedirler. Bu çalışmanın amacı BIST şirketlerinin toplam piyasa değerlerinin GSYİH üzerinde etkisini belirlemektir. Çalışmanın veri seti 1999-2022 dönemine ait (24 dönem) yıllık verilerden oluşmaktadır. BIST şirketlerinin toplam piyasa değerlerinin GSYİH üzerinde etkisini belirlemede simetrik ve asimetrik ilişkileri tespit edebilen NARDL (Nonlinear Autoregressive Distributed Lag) modeli kullanılmıştır. Kurulan modelde bağımlı değişken olarak Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) ve bağımsız değişken olarak BIST şirketlerinin toplam piyasa değeri (TPD) yer almaktadır. NARDL analiz sonuçlarına göre modelde uzun dönemde bir simetri ilişkinin, kısa dönemde de bir asimetrik ilişki bulunduğunu göstermektedir. Toda-Yamamoto Granger nedensellik testi sonuçları doğrultusunda yapılan Wald testlerine göre, TPD’ den GSYİH’ ye doğru %1 anlamlılık düzeyinde granger nedensellik olduğu, GSYİH’den TPD’ ye doğru Granger nedensellik olmadığı tespit edilmiştir. TPD’ den GSYİH’ ye doğru %1 anlamlılık düzeyinde Granger nedensellik arz öncüllü hipotezi destekleyici kanıtlar sunmaktadır.

Katılım bankaları, diğer ticari bankalar gibi faiz karşılığında mevduat toplamayıp, müşterilerinin birikimlerini katılım fonu aracılığı ile toplamaktadırlar. Alternatif bir finansal getiri aracı olan katılım fonu yolu ile toplanan fonlar, finans sektörünün gelişmesinde Türkiye’de önemli bir yere sahiptir. Katılım bankaları ile finansal sisteme kazandırılan fonlar, tasarruf sahiplerine kazanç sağlayarak gelir dağılımını düzenleyici şekilde etkiler. Aynı zamanda reel sektöre kaynak aktararak ekonominin büyümesine katkıda bulunur. Farklı müşteri potansiyeli ve gelir elde etme şekline sahip olan katılım bankalarında karlılığın arttırılması önem arz etmektedir. Bu araştırma Türkiye’de katılım bankalarının karlılığı üzerinde etkili olan sektöre özgü içsel faktörler ile dışsal makro ekonomik faktörleri ampirik olarak analiz etmektedir. Araştırmada, 5 katılım bankasının 2016 – 2021 dönemine ilişkin çeyrek verileri kullanılarak panel veri analizi yapılmıştır. Katılım bankaların karlılığını etkileyen faktörleri belirlemek için iki alternatif karlılık göstergesi kullanılmıştır. Bu göstergeler aktif karlılığı ve öz sermaye karlılığı değişkenleridir. Bu değişkenler kurulan modellerde bağımlı değişken olarak yer almıştır. Modellerin bağımsız değişkenleri içsel ve dışsal değişkenler olarak kategorize edilmişlerdir. Analiz sonuçlarına göre; aktif karlılığının anlamlı ve pozitif belirleyicilerinin Takipteki Alacaklar ve Dolar Kuru, negatif belirleyicilerinin ise Külçe Altın Satış Fiyatı ve Vadeli Mevduat Faizi olduğu tespit edilmiştir. Karlılık ölçüsü olarak öz sermaye karlılığının kullanıldığı modelde ise anlamlı ve pozitif belirleyicilerinin Toplanan Fonlar, Takipteki Alacaklar ve Dolar Kuru, negatif belirleyicilerinin ise Personel Sayısı, Külçe Altın Satış Fiyatı ve Vadeli Mevduat Faizi olduğu tespit edilmiştir. Kullandırılan Fonlar, Toplam Aktifler, Şube Sayısı, Borsa Endeksi ve Gayrisafi Yurt İçi Hasıla değişken sonuçları modellerde anlamsız çıkmıştır.

The aim of this study is to investigate the volatility movements in natural gas returns, which is one of the financial investment instruments in futures markets, before and after the Covid-19 pandemic, using GARCH family models. For this purpose, daily data from 30.08.2017 to 10.03.2020 before the Covid-19 Pandemic, and daily data from 11.03.2020 to 21.09.2021 after the Covid-19 Pandemic were used. The return on natural gas futures before the Covid-19 Pandemic was expressed as RLNPO and the return on natural gas futures after the Covid-19 Pandemic was expressed as RLNPS. For RLNPO, TGARCH was determined as the most suitable volatility model according to Schwarz Information Criteria, and EGARCH was determined as the most suitable volatility model for RLNPS. As a result of these analyzes, it has been seen that natural gas futures returns can be explained by asymmetric volatility models before and after the Covid-19 Pandemic, but there is no leverage effect as a result of asymmetric volatility, and positive shock asymmetries have a greater effect on volatility. The asymmetric effect tends to decrease in the post-Covid-19 Pandemic period.

No abstract