Wprowadzenie i cel pracy. Borelioza to wieloukładowa odkleszczowa choroba zakaźna, wywoływana przez krętki Borreliella. W ostatnich latach świadomość dotycząca zachorowania na boreliozę znacząco wzrosła, jednak niewiele mówi się na temat wystąpienia zakażenia u ciężarnych i związanego z tym ryzyka dla przebiegu ciąży i rozwoju płodu -ponieważ transmisja krętków może zachodzić drogą wertykalną, istnieje możliwość zakażenia rozwijającego się płodu. Celem pracy jest przedstawienie aktualnego stanu wiedzy na temat występowania boreliozy w czasie ciąży i wiążących się z tym konsekwencji dla matki, płodu i dziecka. Metody przeglądu. Dokonano systematycznego przeglądu prac naukowych dotyczących tematyki boreliozy u kobiet ciężarnych. W tym celu wykorzystano bibliograficzne bazy danych, takie jak PubMed oraz Google Schoolar. Użyto następujących słów kluczowych oraz ich kombinacji: "borelioza", "borelioza w czasie ciąży", "B. burgdorferi", "choroba z Lyme". Opis stanu wiedzy. Przebieg boreliozy u kobiet ciężarnych nie różni się od przebiegu klinicznego obserwowanego u innych chorych, jednak występujące objawy stanowią istotne zagrożenie dla utrzymania ciąży, a także stwarzają ryzyko wystąpienia powikłań w czasie jej przebiegu. Mimo prowadzonych badań dotychczas nie udało się jednoznacznie wykluczyć lub potwierdzić teratogennego wpływu Borrelia. Wśród potencjalnych konsekwencji wymienia się m.in. przedwczesny poród, urodzenie martwego dziecka i wystąpienie wad wrodzonych dotyczących przede wszystkim układu nerwowego, moczowego oraz układu krążenia. Podsumowanie. Niestety wciąż brakuje jednoznacznych danych mówiących o konsekwencjach, jakie niesie wystąpienie boreliozy w czasie ciąży, a wnioski uzyskiwane z prowadzonych badań są często sprzeczne. Wskazuje to na pilną potrzebę prowadzenia dalszych badań w tym zakresie, które pozwolą wypełnić lukę w wiedzy medycznej.

Niektóre wirusy są zdolne do indukcji procesu nowotworzenia. Szacuje się, że wśród czynników ryzyka karcynogenezy 15–20% stanowią czynniki infekcyjne, w tym wirusy onkogenne. Celem niniejszej pracy było przedstawienie charakterystyki wybranych wirusów onkogennych, takich jak KSHV, HTLV i MCPV, oraz wykazanie ich udziału w proces nowotworzenia. Do wirusów onkogennych, zdolnych do indukcji procesu nowotworzenia, zaliczają się: EBV, HPV, HBV, HCV, KSHV, HTLV oraz MCPV. Wirusy te kodują onkoproteiny, które oddziałują na wiele szlaków sygnałowych, zakłócając funkcje białek w komórce gospodarza, co przyczynia się do rozregulowania cyklu komórkowego i zaburzenia stabilności genetycznej komórki gospodarza. Najważniejszą onkoproteiną wirusa KSHV jest LANA, która inhibuje białka p53 i pRB, wpływając na osłabienie apoptozy zakażonych komórek. W procesie transformacji nowotworowej wirusa HTLV-1 bierze udział białko Tax, które zaburza cykl i proliferację komórkową komórek gospodarza. Wirus MCPV z kolei koduje dwie ważne onkoproteiny wirusowe: LT oraz sT. Aktualny stan wiedzy na temat udziału wirusów w procesie nowotworzenia wymaga dalszego prowadzenia badań i pogłębienia wiedzy.

Wirusy onkogenne to wirusy zdolne do indukowania procesu nowotworzenia. Zaliczają się do nich: wirus zapalenia wątroby typu B (HBV), wirus zapalenia wątroby typu C (HCV), wirus Epsteina-Barr (EBV), wirus brodawczaka ludzkiego (HPV), wirus mięsaka Kaposiego (KSHV), ludzki wirus T-limfotropowy typu 1 (HTLV-1) i poliomawirus komórek Merkla (MCPV). Mechanizm działania wirusów onkogennych polega na inaktywacji białkowych produktów genów supresorowych komórki gospodarza bądź na wbudowaniu do genomu docelowej komórki własnych onkogenów. Prowadzi to do zakłóceń cyklu komórkowego, nadmiernej proliferacji, a w konsekwencji do powstania guza. W niniejszej pracy przedstawiono charakterystykę wirusów onkogennych: EBV, HPV, HBV, HCV, w oparciu o aktualne doniesienia naukowe oraz nowoczesne metody leczenia i zapobiegania infekcjom przez nie wywoływanym. Około 15–20% zachorowań na nowotwory ma podłoże infekcyjne. Wśród biologicznych czynników ryzyka karcenogenezy wyróżnia się zakażenia bakteryjne, zarażenia pasożytnicze oraz występujące najczęściej zakażenia o etiologii wirusowej. Przewlekłe zakażenie EBV, HPV, HCV bądź HBV wiąże się z występowaniem odpowiednio takich nowotworów, jak: chłoniak Burkitta, rak szyjki macicy, rak wątroby. Odkrycie znaczącej roli wirusów onkogennych w karcenogenezie stwarza nowe perspektywy w zapobieganiu i terapii niektórych chorób nowotworowych. Ze względu na powszechność występowania wirusów onkogennych i ograniczone możliwości leczenia szczególnie istotne jest zwiększanie świadomości społecznej i zachęcanie do stosowania działań prewencyjnych, a także prowadzenie dalszych badań w celu ustalenia dokładnego mechanizmu karcenogenezy indukowanej infekcjami wirusowymi.