Op 16 juli 2022 treedt de Verordening (EU) 2019/1009 (genaamd Fertilising Products Regulation, FPR) in werking, inzake het op de markt aanbieden van EU-bemestingsproducten. Dit leidt tot vragen over het nut of de noodzaak van het aanpassen van de Nederlandse Meststoffenwet. Via meststoffen worden onvermijdelijk ook contaminanten, zowel organische als anorganische, aangevoerd naar de bodem. In dit rapport worden effecten van de nieuwe Europese wetgeving op de vracht aan zware metalen berekend voor diverse scenario's. De nadruk ligt daarbij op het kwantificeren van de mogelijke toekomstige vracht van metalen indien normen zoals opgenomen in de Fertilising Products Regulation sturend worden voor de kwaliteit van meststoffen. Deze vergelijken we met de huidige vracht en de vracht volgens de huidige Meststoffenwet, waarbij deels nieuwe gegevens van meststoffen gebruikt worden. Daarnaast evalueren we de gevolgen van het toenemend gebruik van nieuwe grondstoffen voor meststoffen, zoals biochar, houtas en struviet zoals opgenomen in de FPR. Tot slot evalueren we de mogelijkheden van het gebruiken van maximum residue limits in food en feed als grondslag voor het afleiden van normen in meststoffen met het oog op risico's voor mens en milieu.

The research was undertaken as part of the project called SYSTEMIC: 'Systemic large scale ecoinnovation to advance circular economy and mineral recovery from organic waste in Europe'. This project has received funding from the European Union's H2020 research and innovation programme under the grant agreement No: 730400. SYSTEMIC started on 1 June 2017 and continued for 4 years.

Op 16 juli 2022 is de verordening (EU) nr. 2019/1009 inzake het op de markt aanbieden van EU-bemestingsproducten van kracht geworden. Ook Nederland dient deze verordening uit te voeren. Dit betekent onder andere een aanpassing van de Meststoffenwet. Bepalingen die hierbij vooral aandacht vragen, betreffen bemestingsproducten die niet onder de Europese verordening vallen of niet beantwoorden aan de criteria van deze verordening. Vanaf 16 juli 2022 is de EU-verordening integraal in de Meststoffenwet opgenomen en geldt een tijdelijke regeling die de bepalingen voor nationale categorieën in de Meststoffenwet ongewijzigd laat. Op termijn worden deze bepalingen aangepast. Deze studie geeft vijf opties voor aanpassingen die variëren van ongewijzigd laten tot het volledig laten vervallen van nationale bepalingen voor vrij handelsverkeer. De effecten van deze opties zijn voor nationale categorieën meststoffen getoetst aan de criteria van de Bedrijfseffectentoets. De vijf opties zijn per nationale meststofcategorie geëvalueerd. De evaluatie leidt tot adviezen voor aanpassing van bepalingen voor vrij handelsverkeer van bemestingsproducten die niet door verordening (EU) 2019/1009 worden gereguleerd.

Elephants in Artis Zoo (Amsterdam, the Netherlands) produce high quantities of manure daily, which is currently being discarded as waste. Potentially, elephant manure could be used as a fertiliser and/or soil improver. To explore this, an aerobic incubation experiment was carried out in the laboratory.Results were evaluated by modelling, using default values of dairy cow slurry (DCS) for comparison. It was hypothesised that 1) elephant manure would mineralise slowly and, 2) release relatively small amounts of N compared to dairy cow slurry. The carbon content and C:N-ratio in elephant manure were 419 g kg -1 and 36:1, respectively. The estimated humification coefficient of elephant manure was 0.32, indicating faster mineralisation than of DCS in The Netherlands (0.7). Modelling the results showed that after 10 years of annual additions of 100 kg Norg ha -1 , total carbon build-up from elephant manure and DCS was ca. 4800 and 6800 kg ha -1 , and total nitrogen mineralisation was 540 and 490 kg N ha -1 , respectively. The higher mineralisation rate from elephant manure compared to DCS could be due to occurrence of priming during the incubation experiment and/or different qualities of organic matter fractions. It was concluded from this experiment that elephant manure could be suitable as both a soil improver and fertiliser, and recommendations for follow-up research are given.

Afvalwater is een belangrijke reststroom wat betreft nutriënten, in steden vooral van huishoudelijke bronnen. Dit rapport legt uit waarom het verbeteren van circulariteit van sanitaire voorzieningen belangrijk is, hoe het gelinkt is met circulaire (stedelijke) voedselproductie, wat circulaire sanitaire voorzieningen inhouden en welke kansen en barrières aanwezig zijn voor de realisatie ervan. De besproken aspecten zijn gerelateerd aan duurzaamheid, milieu, kwaliteit, agronomie, wetgeving, gezondheid en veiligheid, technologie, economie en bewustzijn en acceptatie. Het rapport geeft aanvullend aanbevelingen om de transitie van conventionele behandeling van afvalwater naar circulaire sanitatie en nutriënten terugwinning en hergebruik in relatie tot (stads)landbouw te stimuleren. Aanbevelingen voor Amsterdam en andere steden en belanghebbenden zijn: helderheid bieden in wetgeving, stimuleren en werken aan kwaliteitsborging, wetgevingsbarrières aanpakken, de vraag naar nutriënten en biobased meststoffen stimuleren, nieuwe en gerenoveerde gebouwen klaar maken voor circulaire sanitatie, winstgevendheid en duurzaamheid van circulaire sanitatie gebiedsspecifiek vaststellen en verantwoordelijkheden toekennen in de transitie naar circulaire sanitatie.Wastewater is an important residual stream in terms of nutrients, in cities especially from household sources. This report explains why improving circularity of sanitation systems is relevant, how it is linked with circular (urban) food production, what circular sanitation systems entail and what opportunities and barriers are present for its realisation. Discussed aspects are related to sustainability, environment, quality, agronomy, legislation, health and safety, technology, economy and awareness and acceptation. The report furthermore provides recommendations to promote the transition from conventional wastewater treatment to circular sanitation and nutrient recovery and reuse in relation to (urban) agriculture. Recommendations for Amsterdam and other cities and stakeholders are: provide clarity in legislation, stimulate and work on quality assurance, tackle legislative barriers, stimulate the demand side for nutrients and biobased fertilisers, make new and renovated buildings circular sanitation proof, assess profitability and sustainability of circular sanitation area-specific, and assign responsibilities in the transition towards circular sanitation.