STRESZCZENIEW pracy dokonano oceny podatności na degradację zbiornika retencyjnego Przebędowo, który został oddany do eksploatacji w 2014 roku. Zbiornik Przebędowo zlokalizowany jest w zlewni rzeki Trojanki (Strugi Goślińskiej), która uchodzi do rzeki Warty w km 218+500. Pole powierzchni zbiornika wynosi 12,03 ha, a pojemność całkowita 0,162 mln m 3 . Zbiornik Przebędowo charakteryzuje się wydłużonym kształtem, jego długość wynosi 1450 m, a szerokości maksymalna 120 m. W pierwszym etapie pracy przeprowadzono analizę potencjalnego dopływu związ-ków biogennych ze zlewni do zbiornika oraz dokonano oceny podatności zbiornika na degradację. W drugim etapie dokonano oceny jakości wody rzeki Trojanki zasilającej zbiornik i następnie obliczono ładunki azotu i fosforu dopływające do zbiornika. Ładunki azotu i fosforu wprowadzane do zbiornika porównano wielkościami ładunków dopuszczalnych (Ł dop. ) i niebezpiecznych (Ł nieb. ) określone wg modelu hydraulicznego Vollenweidera. Pozwoliło to na określenie kategorii zagrożenia zbiornika. Przeprowadzone badania wykazują, że zbiornik Przebędowo jest silnie podatny na degradację. Uzyskane wyniki pozwalają stwierdzić, że wynika to przede wszystkim z geometrii zbiornika: kształtu, wydłużonej linii brzegowej i niskiej głębokości średniej. Analiza wykazała również, że ze względu na wysoki udział użytków rolnych w zlewni bezpośredniej, istnieje potencjalne zagrożenie wymywania związków biogennych do zbiornika Przebędowo.Słowa kluczowe: zlewnia nizinna, zbiornik retencyjny, eutrofizacja, podatność na degradację ASSESSMENT OF VULNERABILITY TO DEGRADATION OF THE PRZEBĘDOWO RESERVOIR ABSTRACTThe paper presents the results of the assessment pertaining to the Przebędowo reservoir, opened for exploitation in 2014, in terms of vulnerability to degradation. The reservoir is located in the catchment of Trojanka River (Struga Goślińska). Trojanka falls into the river Warta at km 218 + 500. The construction of the reservoir was completed in 2014. The surface area of the reservoir is 12.03 hectares and its total volume is 0.162 million m 3 . The reservoir has an elongated shape, its length is 1450 m and its maximum width is 120 m. In the first stage of the work, the potential inflow of biogenic compounds from the catchment area was analyzed and the reservoir vulnerability to degradation was assessed. In the second stage, the water quality of the Trojka River was evaluated and the nitrogen and phosphorus loads were calculated. Nitrogen and phosphorus loads flowing into the reservoir were compared with the allowable and critical values calculated according to the hydrological model of Vollenweider. This comparison permitted the classification of the reservoir vulnerability to degradation. The Przebędowo reservoir was found to be highly vulnerable to degradation. The obtained results show that this state is mainly due to the geometry of the reservoir: shape, elongated coastline and low average depth. Moreover, a high share of arable land in the catchment area increases the potential risk associated ...

Trends in groundwater level changes in small forest catchments located in Wielkopolska region were analysed on the basis on data collected for many years of groundwater levels observations. The observations were carried out from 2000 to 2010 hydrological year in Marianka Siemiańska and Laski forest district as well as in Puszcza Zielonka. The groundwater levels were measured in soil profiles located in different forest habitats: fresh, moist and swamp forest. Changes in groundwater level determined using the Mann-Kendall test were found to differ significantly between the catchment studied. Statistically insignificant decrease in groundwater levels was observed at all forest sites in the catchment area in Marianka Siemiańska forest district. In the catchment area of the Hutka watercourse the groundwater level showed a statistically significant decreasing tendency in Puszcza Zielonka in swamp and fresh mixed coniferous forest. It may indicate a decrease in water resources and implies the need of groundwater level monitoring. A statistically insignificant increase in groundwater level was observed in the wells in moist mixed broadleaved forest in the area of pond catchment in Laski forest district, this trend was interpreted as a result of the clearcutting made in this area.

The paper presents characteristics of six selected retention reservoirs located in the Wielkopolskie province, i.e. the Radzyny and Przebędowo reservoirs located near the city of Poznań, the Miedzichowo reservoir situated at the western border of the province, as well as the Stare Miasto and Jutrosin and Pakosław reservoirs, situated at the eastern and southern parts of the province, respectively. The paper also presents results of studies concerning water quality parameters in the selected reservoir of Przebędowo (at the inflow, within the reservoir and at the outflow) for the example year of 2016. The greatest water area of approx. 110 ha and at the same time the greatest capacity (2.88 million m3) at normal level damming (NLD) was found for the Radzyny reservoir on the Sama river, constructed in 2000, whereas the smallest water area (5.3 ha) and the smallest capacity (0.1 million m3) at NLD were recorded for the Miedzichowo reservoir, which was constructed in 2013. Apart from the positive aspects related to the operation of water storage reservoirs we frequently observe problems with their operation and use. In the winter periods they are mainly connected with the so-called icing, which has a negative and often destructive effect both on the condition of reservoir dams and on their banks. In turn, in the summer months a common problem in the operation of reservoirs results from obstruction from vegetation accumulated on the damming structures, which frequently reaches the dams particularly in periods characterised by high daily precipitation totals. Another common problem in terms of the operation of retention reservoirs is also related with the process of their eutrophication, connected with the influx of biogens. Analyses of selected water quality indexes for the Przebędowo reservoir showed, particularly in relation to nitrates and nitrites, their higher values at the inflow to the reservoir, indicating a considerable effect of land use in adjacent areas primarily in terms of fertilisation and the resulting runoff of biogens to the watercourse supplying the reservoir.

ha jest w 100% zlewnią leśną. Natomiast zlewnia oczka nr 6, o powierzchni około 37 ha, jest w 40% zlewnią leśną a pozostałe 60% obszaru badanej zlewni stanowią grunty orne. Analizowane w pracy oczka nr 1 i 6 o łagodnych skarpach, mają charakter naturalnych oczek wytopiskowych. Powierzchnia oczka nr 1 wynosi 0,13 ha a oczka nr 6 0,35 ha, przy średnich głębokościach wynoszących odpowiednio 1,0 m i 1,4 m. Przeprowadzone badania potwierdziły, że zmiany stanów i związanych z nimi zapasów wody w śródleśnych oczkach wodnych nr 1 i 6 w dużej mierze uzależnione był również, poza przebiegiem warunków meteorologicznych, od ich cech morfometrycznych. Badania wykazały także silną więź hydrauliczną polegającą na okresowym odpływie wód z oczek do gleb przyległych siedlisk i odwrotnie. Obliczone współczynniki korelacji, dla związków stanów wód w oczkach ze stanami wód gruntowych przyległych siedlisk w omawianych latach hydrologicznych osiągały wartości od 0,43 do 0,96 i zależności te były w większości istotne na poziomie α=0,01.

ha i lesistości 100%, usytuowana jest w zlewni Niesobu-lewobrzeżnego dopływu Prosny. W badanej zlewni przeważają siedliska świeże zajmując około 98% powierzchni. Od zachodniej strony oczka, w niewielkim stopniu występuje siedlisko lasu mieszanego wilgotnego. W pokrywie glebowej analizowanej zlewni dominują gleby bielicowo-rdzawe oraz brunatno-rdzawe a w niewielkim stopniu występują gleby murszaste. Natomiast przeważającym gatunkiem gleby jest piasek słabogliniasty. Przeprowadzone badania wykazały, że w suchym roku hydrologicznym 2004/2005 wystąpiły ubytki zapasów wody we wszystkich analizowanych siedliskach i osiągały one wartości od 4 mm (BMśw) do 18 mm (LMw). Natomiast w dwóch następnych analizowanych latach stwierdzono w omawianych siedliskach przyrosty zapasów wody. Największe, wahające się od 63 mm (BMśw) do 82 mm (LMw), wystąpiły w mokrym pod względem opadów roku hydrologicznym 2009/2010. Badania wykazały również, że zmiany zapasów wody w glebach analizowanych siedlisk leśnych, w półroczach zimowych i letnich omawianych lat były silnie powiązane ze zmianami stanów wód gruntowych w tych siedliskach. Współczynnik korelacji obliczony dla tych wielkości wyniósł 0,95 i zależność ta była istotna na poziomie α = 0,01. Słowa kluczowe: mikrozlewnia leśna, siedliska świeże i wilgotne, zmiany stanów i zapasów wody.