Artykuł dotyczy reprezentacji Warszawy w ilustracji książkowej dla dzieci i młodzieży (z uwzględnieniem wizerunków polskiej stolicy w książkach obrazkowych). Materiał badawczy stanowią przede wszystkim publikacje ze zbiorów Muzeum Książki Dziecięcej (działu specjalnego i czytelni naukowej Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy – Biblioteki Głównej Województwa Mazowieckiego) oraz te udostępniane przez Bibliotekę Narodową na portalu https://polona.pl/. W pierwszej kolejności omówione zostają obrazy stołecznego miasta na ilustracjach towarzyszących różnym wersjom legend warszawskich oraz utworom, które do owych legend nawiązują. W następnej części artykułu autor rozpatruje książkowe ilustracje nieodwołujące się do legend, poszukując szczególnie chętnie przedstawianych przez artystów i artystki tzw. miejsc mocnych w przestrzeni Warszawy. Wreszcie, w zakończeniu, poruszona zostaje kwestia map polskiej stolicy pojawiających się m.in. w książkach obrazkowych. Autor dochodzi do wniosku, że ilustracje i inne grafiki książkowe dla dzieci i młodzieży prezentujące Warszawę można postrzegać jako swoiste wizualne archiwum pamięci o rzeczywistej i legendarnej przeszłości miasta.

Autorzy artykułu proponują w badaniach nad rozwojem rodzimej literatury dziecięcej i młodzieżowej koncepcję kamieni milowych, zaczerpniętą z międzynarodowych badań w tej dziedzinie (zwłaszcza ze studiów anglojęzycznych). Ta kwestia zostaje rozważona w odniesieniu do prozy i w kontekście nowoczesności (rozumianej jako formacja kulturowa). Jako dzieła literackie, które miały charakter przełomowy w pierwszej połowie XX w., zostają wskazane utwory Bolesława Leśmiana (Przygody Sindbada Żeglarza i Klechdy sezamowe; oba tomy wydane w 1913 r.), Janusza Korczaka (dylogia o Królu Maciusiu, 1923, Kiedy znów będę mały, 1925, oraz Kajtuś Czarodziej, 1934) i Jana Brzechwy (Akademia Pana Kleksa, 1946). Autorzy omawiają nowatorstwo treściowe i formalne tych utworów oraz ich wpływ na rozwój polskiej literatury dziecięcej i młodzieżowej.

Streszczenie: Artykuł dotyczy utworu Agnieszki Suchowierskiej Mat i świat, który zostaje ujęty jako tekst literatury antropologicznie wrażliwej. Autor prezentuje różne obrazy dzieciństwa przedstawione w opowieści o tytułowym pluszowym misiu, wykazując, że są one odległe od zachodnich wyobrażeń na temat tego, jakie dzieciństwo być powinno. Społecznie zaangażowany tekst Suchowierskiej wpisuje się tym samym w obecny we współczesnej polskiej literaturze dziecięcej trend polegający na wprowadzaniu w obręb utworu obrazów dzieciństwa kontrastujących z konstruowaniem tego okresu życia jako "cudownej krainy" -bezpiecznej, pełnej przygód i zabawy, odległej od dorosłości.