Anne sağlığında temel bir gösterge olan anne ölüm oranı özellikle gelişmekte ve az gelişmiş ülkelerde küresel bir sağlık sorunu olmaya devam etmektedir. Bu ülkelerde üreme çağındaki kadınlar genellikle gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemde görülen komplikasyonlar nedeniyle yaşamlarını kaybetmektedir. Sağlık hizmetlerinin ötesinde yer alan ve sağlık sonuçlarını etkileyen bir takım sosyal belirleyiciler anne sağlığının iyileştirilmesinde, ölüm oranlarının azaltılmasında, sağlık maliyetlerinin düşürülmesinde, hizmete erişim ve bakım kalitesinin artırılmasında sağlık sistemlerini destekleyici bir rol üstlenmektedir. Literatürde anne sağlığını etkileyen bir dizi yapısal ve ara belirleyiciler açıklanmıştır. Anne sağlığı, içinde yaşanan toplumun ekonomik, politik, sosyal ve kültürel yapı, aile özellikleri ve sağlık hizmetleri gibi bir takım sosyal ve ekonomik faktörden geniş ölçüde etkilenmektedir. Dünya Sağlık Örgütü anne sağlığının sosyal belirleyicilerine dikkat çekerek, annelerin yeterli sağlık hizmetlerine erişimini sınırlayan engellerin belirlenmesi ve sağlık sisteminin tüm seviyelerindeki hakkaniyetsizliklerin ele alınması gerektiğini vurgulamıştır. Ulaşılabilir ve kaliteli sağlık hizmetleri ile birlikte sağlıkta sosyal belirleyicilerin iyileştirilmesine dair politikalar anne sağlığını önemli ölçüde geliştirerek anne ölüm oranlarının azalmasına katkı sağlamaktadır.
Öz Hakkaniyet, ahlaki ve etik boyutu olan ve matematiksel eşitlik durumunun ötesinde bir kavramdır. Sağlıkta hakkaniyet, bireylerin ya da hane halklarının herhangi bir koşula bakılmaksızın ihtiyaç duyduğu sağlık hizmetini kullanabildiği durumu ifade etmektedir. Sağlıkta hakkaniyet “yatay” ve “dikey hakkaniyet” olmak üzere iki boyutta değerlendirilmektedir. Yatay hakkaniyet, eşit sağlık ihtiyacı olan bireylerin eşit düzeyde hizmet alabilmesidir. Dikey hakkaniyet ise, daha fazla sağlık ihtiyacı olan bireylere daha fazla sağlık hizmetinin sağlanması anlamına gelir. Dünyada özellikle az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelerde hakkaniyetli sağlık konusunda çeşitli sorunlar yaşanmaktadır. Bu sorunlar büyük ölçüde sağlığın sosyal belirleyicileri olarak adlandırılan sosyal ve ekonomik faktörlerden ve sağlık hizmeti kullanımına dair yetersizliklerden kaynaklanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü çalışmalarında sağlıkta yaşanan hakkaniyetsizliklere vurgu yaparak, sağlık bakım sistemi ve sağlığın sosyal belirleyicilerine ilişkin yapılması gerekenler konusunda ülkelere öneriler geliştirmiş ve sağlıktaki hakkaniyetsizlikleri azaltmaları konusunda tavsiyelerde bulunmaktadır. Bu derlemede sağlıkta hakkaniyet kavramı, hakkaniyetin boyutları, sağlıkta hakkaniyeti artırmaya yönelik bilgiler sunulmaktadır.
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.
customersupport@researchsolutions.com
10624 S. Eastern Ave., Ste. A-614
Henderson, NV 89052, USA
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
Copyright © 2025 scite LLC. All rights reserved.
Made with 💙 for researchers
Part of the Research Solutions Family.