The aim of the study is to reconstruct the evolution of the cultural landscape of a settlement microregion located in Central-Eastern Europe, in the Sudetes Foothills. The microregion selected for the research, Wleń, is a good example to study and describe phenomena that are also typical of other similar administrative and economic territories in this cultural zone during the medieval period and the modern era. Archaeological evidence, written and cartographic sources, Airborne Laser Scanning, Geographical Information System and geomagnetic research were used to reconstruct the development and forms of particular elements of the settlement and the economic structure.

Wleń jako miejsce centralne Wleń as a central placeZarys treści. Artykuł zawiera próbę odtworzenia krajobrazu kulturowego wokół zamku Wleń na Przedgórzu Sudeckim. Wytypowany do badań teren daje możliwości opisania zjawisk typowych dla innych, podobnych terytoriów administracyjnych i gospodarczych, wytworzonych w podobnych warunkach geograficznych i ustrojowych. Opierając się na wynikach badań wykopaliskowych, analizie przekazów pisanych i kartograficznych, Airborne Laser Scanning (ALS), Geographical Information Systems (GIS) i prospekcji geomagnetometrycznej zrekonstruowano kolejność powstawania oraz formę poszczególnych elementów struktury osadniczej i gospodarczej. Składają się na nią: gród wczesnośredniowieczny, zamek książęcy z pełnego i późnego średniowiecza, miasto, wiejskie zaplecze osadnicze, ślady górnictwa metali nieżelaznych i kamienia budowlanego, granice podziałów własnościowych, sieć dróg i materialne relikty egzekucji prawa. Mikroregion ten stanowił od X wieku zwartą jednostkę administracyjną: okręg grodowy, dystrykt, weichbild, kreis, powiat. Obecna struktura powiatu jest odzwierciedleniem rozwoju historycznego.Słowa kluczowe: krajobraz kulturowy, Śląsk, mikroregion osadniczy, średniowiecze, nowożytność.Mikroregion Wleń powstał w wyniku skomplikowanych procesów osadniczych, gospodarczych i społecznych, na pograniczu stref kulturowych związanych ze zmieniającymi się politycznymi strukturami Polski, Czech i Niemiec 1 . Leży 1 W artykule wykorzystano materiały i wyniki uzyskane przez autorów w trakcie realizacji projektu pt. "Mikroregion osadniczy we Wleniu w X-XVIII wieku. Ewidencja elementów krajobrazu kulturowego" (nr 39424/13/A2) dofinansowanego przez Narodowy Instytut Dziedzictwa i Fundację Nauki Archaeologia Silesiae w Polsce.

The historic bricks from the ducal castle on Ostrów Tumski (Wrocław), one of the first brickwork structures in the Lower Silesia, which dates back to the XII and XIII century, were studied and characterised by a combination of classical petrographic studies (polarising microscopy), scanning microscopy, thermal analysis and X-ray diffraction. The combined results of these methods suggest that the firing temperature ranges from 950°C, through the most common temperatures of 850–900°C, to the infrequent temperatures below 750°C. Most of the bricks were fired under oxidising conditions, occasionally over a sequence of oxidising and reducing steps, resulting in a sandwich structure. The results indicate, that low-calcareous raw materials were used, presumably Miocene-Pliocene ‘flamy clays’, exploited a few kilometres away from the castle and tempered with locally obtained sand from the Odra river. Only small differences have been recognized in: 1) clay to aplastic material ratio, 2) amount of accessory minerals, 3) grain-size distribution of aplastic materials, but no significant changes in the brick technology were observed. The observed variability corresponds well to the different constructing phases, identified previously on the basis of archaeological work. Thus, our work proves that a detailed mineralogical and petrological study may help to identify different construction phases in historic monuments.