Over 235 million people struggle with asthma. Many patients suffering from a severe type of asthma have a problem with disease control. In this case, basic treatment like high-dose inhaled corticosteroids may not have a suitable effect. With the present level of knowledge about phenotypes and endotypes of asthma, there is a way to customise a more personalised and effective type of medication for every patient. Omalizumab was the first novel type of therapy, and almost 20 years since its approval, it is still one of the most commonly prescribed biologics for asthma treatment. Now, new types of innovating biologics are being invented. This overview presents drugs that are being investigated for treatment or have already been approved. Key woRds asthma, biologics, interleukins. stReszczenie Obecnie na świecie ponad 235 milionów ludzi zmaga się z astmą. Wielu pacjentów cierpiących na jej ciężką postać ma trudności z kontrolą choroby, a klasyczne leczenie astmy, takie jak podawanie wysokich dawek wziewnych glikokortykosteroidów, nie przynosi odpowiedniego efektu. Dzięki coraz większej wiedzy na temat występujących fenotypów i endotypów astmy możliwe jest dostosowanie leczenia w sposób bardziej spersonalizowany i co za tym idzie-skuteczniejszy. Omalizumab jako pierwsza nowatorska terapia astmy, mimo że jest dostępna od prawie 20 lat, nadal jest stosowana. Poniższy artykuł przedstawia przegląd obecnie badanych lub już zatwierdzonych leków biologicznych jako nowych rodzajów innowacyjnego leczenia astmy. słowa Kluczowe astma, leki biologiczne, interleukiny.

STreSzczenieOstatnio dokonuje się przełom w immunoterapiach. Rozwój produktów leczniczych terapii zaawansowanej (advanced therapy medicinal product -ATMP) jest tego dobitnym przykładem. Terapia CAR-T (chimeric antigen receptors T cell therapy) jest efektem współpracy biotechnologów, onkologów i immunologów. W artykule poruszono problematykę związaną z rozwojem technologii CAR-T. Omówiono podstawy projektowania CAR-T i mechanizm działania tej terapii. Przedstawiono generalne zasady tworzenia kolejnych generacji CAR-T. Wskazano sukcesy terapii opartej na CAR-T, związane głównie z leczeniem pacjentów z białaczkami i chłoniakami. Opisano główne cele molekularne CAR-T, takie jak CD19 czy CD22. Jednocześnie zwrócono uwagę na dotychczasowe ograniczenia dotyczące terapii pacjentów z guzami litymi. Opisano przykładowy cel dla terapii guzów litych, za jaki uznaje się zmutowany receptor dla naskórkowego czynnika wzrostu EGFRvIII. Wskazano jednak, na jakie trudności natrafia terapia przeciwko komórkom EGFRvIII-pozytywnym. Przedstawiono również rosnące znaczenie PSMA i GD2 jako celów dla CAR-T. Opisano nowe trendy w obrębie tej technologii, takie jak CAR-M. Scharakteryzowano potencjalne zastosowane CAR-T w chorobach nienowotworowych, w tym alergiach lub chorobach zakaźnych z włączeniem COVID-19. Słowa kluczoweCAR-T, białaczka, chłoniak, guzy lite, EGFRvIII, alergia, astma, zwłóknienie serca, COVID-19, choroby zakaźne.abSTracT Recently, there has been a breakthrough in immunotherapy. The development of the advanced therapy medicinal product (ATMP) is a striking example of that. Chimeric antigen receptors T cell therapy (CAR-T therapy) is the result of cooperation between biotechnologists, oncologists and immunologists. This article deals with the issues related to the development of CAR-T technology. The basics of CAR-T design and the mechanism of this therapy action are discussed. Its successes were indicated mainly in the treatment of patients with leukemias and lymphomas. EGFRvIII as an exemplary target for the therapy of solid tumors is described. However, it was pointed out what difficulties the therapy against mutated variant of epidermal growth factor receptor EGFRvIII-positive cells encounters. The growing importance of PSMA and GD2 as targets for CAR-T was also pointed out. New trends in this technology, such as the next generations of CAR-T and development of Amelia Kierasińska, Damian Ciunowicz oraz Marta Węgierska są ex aequo pierwszymi autorami tej pracy.

Asthma, chronic obstructive pulmonary disease (COPD) and asthma-COPD overlap syndrome (ACOS) significantly affect the patient's respiratory system, which requires individualised treatment and professional control. During the SARS-CoV-2 pandemic, all respiratory diseases were taken into consideration as risk factors for severe COVID-19. ACE2 and TMPRSS2 genes, which are crucial for SARS-CoV-2 to enter the host cell, have different expression in the occurrence of asthma or COPD. Also, comparing the severity and mortality of patients with coexistence of asthma or COPD and COVID-19, only COPD patients had worse outcomes of COVID-19, and their mortality was significantly higher. Although ACOS is also a potential risk factor for hospitalisation and mortality in COVID-19 patients, the condition still requires further studies. This overview presents the current state of knowledge on the relationship between the diseases mentioned above and COVID-19. Key wORDsbronchial asthma, chronic obstructive pulmonary disease (COPD), asthma-COPD overlap syndrome, COVID-19, SARS-CoV-2.stReszCzenie Astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) oraz zespół nakładania astmy i POChP (ACOS) znacząco wpływają na układ oddechowy pacjentów, co wymaga indywidualnego leczenia oraz specjalistycznej kontroli. W czasie pandemii SARS-CoV-2 wszelkie choroby związane z układem oddechowym zostały wzięte pod uwagę jako czynniki ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19. Potwierdzono, że geny ACE2 i TMPRSS2, kluczowe dla infekcji SARS-CoV-2, wykazują różną ekspresję w przypadku astmy i POChP. Ponadto, porównując ciężkość przebiegu COVID-19 oraz śmiertelność pacjentów cierpiących jednocześnie na COVID-19 i astmę lub POChP, tylko u chorych na POChP stwierdzono istotnie zwiększoną śmiertelność. Również ACOS jest potencjalnym czynnikiem ryzyka hospitalizacji i śmiertelności pacjentów z COVID-19, jednak nadal wymaga on dalszych badań. W niniejszej pracy przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat związku między wspomnianymi chorobami a COVID-19.