Symbolika bohaterów w powieści Wałerija Szewczuka Dom na wzgórzu (Дiм на горi)Słowa kluczowe: folklor, symbolika, antropologia kultury, żywioł, sacrum.Tematem artykułu jest symbolika bohaterów powieści Wałerija Szewczuka Dom na wzgórzu 1 . Bohaterowie powieści zostali uosobieni z określo-nymi siłami kosmicznymi (żywiołami). Ten zabieg wpisuje indywidualne postaci w szeroką, czasowo-przestrzenną strukturę utworu. Utożsamienie bohaterów z kosmicznymi żywiołami nieba i ziemi, pozwala nawiązać do wertykalnego podziału przestrzeni i podzielić powieściową rzeczywistość według opozycji przebiegającej na linii góra -dół. Tak odczytany utwór staje się rodzajem "tekstu kultury", możemy na jego przykładzie prześledzić, jak kategorie kulturowe znajdują przełożenie na język literatury i w jaki sposób determinują strukturę literackiej opowieści. Symbolika żywiołów łączy się z myśleniem mitologiczno-folklorystycznym, czyli z opisem rzeczywistości w kategoriach sakralnych.Kategoria sacrum stanowi bez wątpienia pozaliterackie, kulturowe pojęcie, które pojawia się od dawna w literaturze i jest poddawane litera-1 Wałerij Szewczuk (ur. 1939 w Żytomierzu) -jeden z debiutantów lat 60-tych (pokolenia zwanego w Ukrainie "zaduszonym odrodzeniem"). Debiutował w roku 61. Jest autorem licznych powieści, opowiadań, opracowań literaturoznawczych i kulturoznawczych. W swojej twórczości odwołuje się do historii ukraińskiej kultury, filozofii i literatury, wykorzystuje różnorodne konwencje literackie. Powieści Szewczuka przetłumaczono na wiele języków, m.in.: polski, rosyjski, węgierski, gruziński, białoruski, litewski, a także na niemiecki i angielski. Polskie tłumaczenie utworu, autorstwa Jerzego Litwiniuka, ukazało się w 1989 roku nakładem wydawnictwa PIW.
Artykuł dotyczy kobiecej cielesności jako metafory ukraińskich problemów tożsamościowych. Na podstawie fi lmu Kroniki Fortynbrasa Oksany Czepełyk (2002) pokazuję, jak za pomocą ciała artystka przekazuje treści polityczne, społeczne i kulturalne. Oksana Czepełyk łączy teorię postkolonializmu z teorią feministyczną, analizuje historię Ukrainy, jej tragiczne losy i traumatyczne doświadczenia totalitaryzmu. S ł o w a k l u c z o w e : ciało, tożsamość, postkolonializm, feminizm, fi lm Tematem artykułu jest kobieca cielesność jako forma obrazowania tożsamości postzależnościowej. Na podstawie fi lmu Kroniki Fortynbrasa (2002), autorstwa ukraińskiej artystki współczesnej Oksany Czepełyk 1 ,
The article concerns the novel The Plague (1989) by Valeriy Shevchuk, in which the author explores the motif of epidemic. In the novel, the epidemic is a metaphor for the lack of historical and cultural memory caused by an oppressive political system. Presented as a form of cultural and national amnesia, it serves as background for reflection on the post-totalitarian heritage of contemporary Ukrainian society. Valeriy Shevchuk’s novel is based on historical documents, but it is not a work of literary realism, but rather a kind of morality play that deals with universal issues.
The subject of the article is the analysis of post-Chernobyl themes in the novel by Oleksandr Irwaniec Ochamimriya and in Pawel Arje’s play At the beginning and end of time. The Chernobyl disaster played a key role in the development of contemporary Ukrainian literature and culture. Chernobyl very quickly became a universal metaphor that have gone far beyond ecology and into a cultural and political context. In both works, the atomic explosion (taken literally by Arje, as the explosion of the No. IV reactor in Chernobyl and by Irvacek more vaguely as an explosion) is a key element of the plot, aff ecting both the fate of the characters and the shape of the surrounding reality. Although these works belong to two diff erent literary genres and showcase two diff erent conventions of presenting reality, they are connected by a post-apocalyptic vision of the world and the concept of a looping time. The heroes of both texts live in a time after the catastrophe, deprived of civilized goods and isolated from the rest of the world. In the novel by Irwaniec, this time after the catastrophe is a sort of “new medieval” with a decidedly pessimistic expression while in Arje’s drama the return to the pre-industrial worldview contains hope for fi nding traditional values. Both texts also address issues relevant to the modern post-Soviet society, but they do so in very different ways. Irwaneć uses grotesque, to deprive his characters of complexity, while Arje makes his characters deeply tragic and psychologically probable.
Zespół redakcyjny Redaktor naczelny: dr hab. Beata Morzyńska-Wrzosek (UKW w Bydgoszczy) Z-ca redaktora naczelnego: dr Dorota Utracka (AHE w Łodzi) Redaktorzy językowi: dr Ewa Ciesielska-Gdak (AHE w Łodzi) (j. polski) dr Hanna Stypa (UKW w Bydgoszczy) (j. niemiecki) dr Michael Fleming (AHE w Łodzi) (j. angielski) Rada Naukowa dr Ewa Bagłajewska-Miglus (Europa-Universität Viadrina in Frankfurt/Oder / Niemcy) prof. dr hab. Margreta Grigorowa (Wielkotyrnowski Uniwersytet św. św. Cyryla i Metodego / Bułgaria) prof. dr hab. Andrzej de Lazari (Stowarzyszenie Mosty Europy) dr hab. (doc.) Libor Martinek, prof. UWr (Śląski Uniwersytet w Opawie / Czechy; Uniwersytet Wrocławski) dr Wiera Meniok (Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny im. Iwana Franki w Drohobyczu / Ukraina) dr hab. (doc.) Gabriela Olchowa (Uniwersytet Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy / Słowacja) dr hab. (doc.) Jana Raclavska (Uniwersytet Ostrawski / Czechy) prof. dr hab. Oleg V. Riabov (Saint Petersburg State University / Russia) prof. dr hab. Jerzy Smulski (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu) prof. dr hab. Jerzy Snopek (Instytut Badań Literackich PAN w Warszawie) prof. dr hab. Michaił Timofeev (Iwanowski Państwowy Uniwersytet w Iwanowie / Rosja) prof. dr hab. Jan Tomkowski (Instytut Badań Literackich PAN w Warszawie) dr hab. (doc.) Marta Vojteková (Uniwersytet Preszowski / Słowacja) prof. dr hab. Seweryna Wysłouch (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) prof. dr hab. Bogusław Żyłko (Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi) Recenzenci Lista recenzentów jest publikowana na stronie internetowej czasopisma.
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.
customersupport@researchsolutions.com
10624 S. Eastern Ave., Ste. A-614
Henderson, NV 89052, USA
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
Copyright © 2025 scite LLC. All rights reserved.
Made with 💙 for researchers
Part of the Research Solutions Family.