Kod JEL: H7 WstępWładze samorządu terytorialnego na mocy ustaw, w tym ustawy zasadniczej, otrzymały prawo do swobodnego decydowania o zaspokajaniu potrzeb wspólnoty lokalnej i regionalnej. Te uprawnienia nie są jednak nieograniczone. Określony przepisami prawa dostęp do środków finansowych, a także prawne granice zadłużania się samorządu terytorialnego wymuszają na władzach JST ograniczanie swobody decyzyjnej w zakresie finansowania zadań. Pojawiają się jednak pytania dotyczące tego, w czym tkwią przyczyny nadmiernego zadłużania się JST w Polsce oraz podejmowania działań prowadzących do nielegalnego zadłużania się i przerzucania 1 Publikacja została sfinansowana ze środków przyznanych Wydziałowi Finansów i Prawa Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie w ramach dotacji na utrzymanie potencjału badawczego.Pobrane z czasopisma Annales H -Oeconomia http://oeconomia.annales.umcs.pl Data: 20/06/2019 01:54:25 U M C S 454 KRZYSZTOF SURÓWKA, MATEUSZ WINIARZ długu na kolejne okresy. Czy wynikają one z braku zdyscyplinowania władz lokalnych w tym zakresie czy też z nazbyt ograniczonego dostępu polskiego samorządu terytorialnego do środków finansowych?Zagadnienia zawarte w opracowaniu, ze względu na ograniczone ramy artykułu, nie pozwalają na szczegółowe rozwiązanie powyższych kwestii. Jednakże w pracy zostały zasygnalizowane podstawowe problemy samorządu terytorialnego w Polsce i zweryfikowano je empirycznie. Problem zakresu kompetencji władz lokalnychZakres zadań realizowanych przez samorząd terytorialny w Polsce ma źródło w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Został on uszczegółowiony też w ustawach ustrojowych: ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym i ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa, a także w ustawach dotyczących poszczególnych rodzajów zadań.Zgodnie z art. 163 Konstytucji samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne niezastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla innych władz publicznych. Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina, która wykonuje wszystkie zadania samorządu niezastrzeżone dla innych jednostek samorządu terytorialnego (art. 164 Konstytucji).W przepisach ustawy zasadniczej ustanowiono zatem tzw. zasadę domniemania kompetencji. W zakresie realizowania zadań publicznych domniemanie ustalono na rzecz samorządu terytorialnego w ogóle, a spośród jednostek samorządu terytorialnego do wykonywania zadań, co do zasady, właściwa jest gmina. Jednak wobec szczegółowych regulacji ustawowych zakres zadań władz samorządowych stał się przedmiotem dyskusji, w szczególności w kontekście faktycznego zakresu kompetencji samorządu terytorialnego. Z art. 6 ustawy o samorządzie gminnym wynika, że do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów, a z kolei w art. 2 ustawy o samorządzie województwa stwierdzono, że do zakresu samorządu województwa należy wykonywanie zadań publicznych o charakterze wojewódzkim, niezastrzeżonych...