Kavânîn-i mevzûanın en mühimmi şüphesiz kavânîn-i medeniyyedir. Düvel-i muhtelife kavânîni arasındaki ihtilâfât ve mübayenât en esaslı sûretde oradan başlar. Avrupa devletleri arasında öteden beri en ziyade iktibas-ı esâsât ettiğimiz Fransadır. Bunun içindir ki, kavânîn-i medeniyye mukayesesine de Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyyemizle Fransa Kavânin-i Medenîsinden başladık. Bundan başka Kanûn-ı Medenî ile Mecellenin esâsâtı da birdir, her ikisi ayn menba'-ı pür-feyz ve hükûmetden, ahkâm-ı fıkhiyyeden muktebesdir. Cümlenin ma'lûmudur ki, Kod Napolyon tesmiye edilen Fransa Kanûn-ı Medenîsi, Napolyonun Mısıra girdiği zaman Mısır kütübhânelerinde mevcûd mü'ellefât-ı İslâmiyeden, kütüb-i fıkhiyyeden tercüme ve iktibâs edilmişdir.