Gezgin satıcı problemi, optimizasyon alanında araştırmacı ve akademisyenler tarafından üzerinde uzun yıllardır yoğun olarak çalışılan çözümü zor (NP-hard) bir problemdir. Genetik algoritmalar GSP (gezgin satıcı problemi) gibi çeşitli NPhard problemleri çözmek için kullanılan en iyi yöntemlerden biridir. GSP problemi için çok sayıda çaprazlama operatörü önerilmiştir ve her çalışmada yenileri önerilmeye devam etmektedir. Bu çalışmanın amacı GSP çözümünü araştıran çalışmalarda kullanılan TSPLIB örnek olaylarının ve incelenen çaprazlama operatörlerinin detaylı bir envanterini çıkarmak ve bu konuda çalışmak isteyen araştırmacılara yön göstermektir. Literatürdeki çalışmalar geniş bir kapsamda (anahtar kelime ve yıl bazında) incelenerek ortak kullanılan örnek olayların ve bulunan sonuçların analizi yapılarak tablolaştırılmıştır.

Gezgin satıcı problemi, optimizasyon alanında araştırmacı ve akademisyenler tarafından üzerinde uzun yıllardır yoğun olarak çalışılan çözümü zor (NP-hard) bir problemdir. Gezgin satıcı problemi tanımlanması kolay olmasına rağmen optimal çözümü elde etmek çok zordur. Aynı zamanda birçok problem gezgin satıcı problemi olarak modellenebilmektedir. Problemdeki değişken sayısı arttıkça olası çözüm sayısı da büyük oranda arttığından kesin yöntemlerle kısa sürede optimal çözüm elde etmek mümkün değildir. Bu yüzden bu probleme kısa sürede makul bir çözüm bulan yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemlerden en sık kullanılan sezgisel yöntemlerden biri de genetik algoritmalardır. Genetik algoritmalar özellikle geleneksel optimizasyon yöntemlerinin daha az etkin olduğu zor optimizasyon problemlerini çözmek için uygundur. Genetik algoritmalar gezgin satıcı problemi gibi çeşitli NP-hard problemleri çözmek için kullanılan en iyi yöntemlerden biridir. Bu çalışmada genetik algoritmanın performansı üzerinde önemli etkiye sahip olan parametreleri üç farklı büyüklükteki problem ve üç farklı çaprazlama operatörü ile kıyaslayarak belirlemek amaçlanmıştır.

Simülasyon, gerçek sistemin davranışının bilgisayar ortamında taklit edilmesidir. Simülasyon, çalışan bir sistemi değiştirmeden ya da durdurmadan o sistem üzerinde ne türden değişiklikler yapabileceğimizi görmemize olanak sağlar. Aynı zamanda, alternatif senaryolar geliştirerek, gelecek durumda sistem üzerinde yapılabilecek iyileştirmeye dönük değişikliklerin sistem üzerindeki etkilerini görebilmemiz yine simülasyon sayesinde mümkündür. Ayrıca yeni bir sistem tasarlamak istediğimizde, sistemin performansı ve maliyeti göz önüne alınarak sistemin kurulup kurulmaması kararını verebilmemiz için simülasyon önemli bir yöntemdir. Yapılan çalışmada, simülasyon yardımıyla bir eğitim kurumundaki kayıt sürecinin iyileştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 2017/2018 eğitim yılı güz döneminde lisansüstü eğitim kayıt sisteminde üç gün boyunca toplanan verilerle yapılmıştır. Kayıt altına alınan veriler öncelikle MS Excel’e aktarılarak düzenlenmiştir. Elde edilen verilerle kayıt sistemi sürecinin daha iyi bir hale getirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Arena programı kullanılarak öncelikle mevcut durumun simülasyon modeli geliştirilmiştir. Daha sonra, mevcut durumda yaşanan sorunların ortadan kaldırılmasını amaçlayan senaryolar tasarlanmış ve sistemin gelecek durum simülasyon modeli geliştirilmiştir. Elde edilen sonuçlarla farklı senaryolar önerilmiştir.

Optimization is an iterative search process aimed at finding the best solution value for an objective function that satisfies constraints or bounded conditions in mathematically expressible problems. There are hundreds of books written in this field, and a new book is added to the list everyday. Since optimization is a very large field, each book is written for different disciplines. If you want to work on any subject related to this field, reaching the related book can be complicated and time consuming. The point to be reached in the research is to do an extensive research on the optimization books and to obtain relevant statistics. For this purpose, available optimization books related to the operations research of the last ten years were searched and examined in detail according to their topics. This work is aiming at leading the people who want to study about this topic by searching the literature about the optimization in the field of operations research.