W przypadku gospodarstwa rolnego występuje wysoka różnorodność zagrożeń mających w dużej mierze egzogeniczny charakter i cechujących się ograniczoną możliwością kontroli. Z tego względu dostęp do instrumentów pozwalających na finansowanie skutków materializacji tych zagrożeń ma znaczenie kluczowe, niezależnie od postawionego przez gospodarstwo celu (przetrwanie lub rozwój). Jednym z instrumentów kontroli finansowej są ubezpieczenia, w tym ubezpieczenia upraw.Ubezpieczenia upraw, niezależnie od rynku, na którym są oferowane, oparte były od początku na zasadzie odszkodowawczej, która stanowiła, że wypłaca-ne odszkodowanie pokrywało zaistniałą z umówionych przyczyn szkodę (przy czym, tak jak w innych rodzajach ubezpieczeń, dopuszczalne były różne formy ograniczania odpowiedzialności ubezpieczyciela). Ze względu jednak na wysoki poziom kumulacji ryzyka, problemy z dostępnością i wysoką cenę reasekuracji, poziom asymetrii informacji, skutkujący podwyższonym hazardem moralnym i motywacyjnym, a także kosztowną i wymagającą specjalistycznej wiedzy likwidację szkód, której towarzyszą liczne spory -koszty funkcjonowania tradycyjnych ubezpieczeń upraw były bardzo wysokie 1 . To zrodziło potrzebę poszukiwania innego sposobu konstrukcji umowy ubezpieczenia, któ-ra byłaby w mniejszym stopniu podatna na wymienione wcześniej problemy. W efekcie zastosowano do ubezpieczeń upraw indeks, który był już wykorzystywany w innych branżach (przede wszystkim energetycznej).Programy ubezpieczeniowe wykorzystujące ubezpieczenia indeksowe wprowadzono początkowo w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, a indeks dotyczył średniej wielkości plonów lub średniej wielkości dochodu z 1 ha upraw. Nieco później, gdyż pod koniec ubiegłego wieku, do produktów będących mikroubezpieczeniami i skierowanych do krajów rozwijających się zaczęto stosować także inne indeksy, tzw. pogodowe, które dotyczyły przede wszystkim wysokości opadów. W ciągu ostatnich 15 lat zainicjowano kilkadziesiąt programów pilo-1 W przypadku ubezpieczenia upraw typu multi-risk bądź o charakterze all risk gwarantowanych przez państwo uproszczony wskaźnik szkodowości kształtował się w różnych okresach lat 1970-1980 w USA, Indiach, Brazylii, Kostaryce, Japonii, Meksyku i na Filipinach w granicach od 2,6 do 5,74. J. Skees et al., New approaches to crop yield insurance in developing countries, EPTD
