THE ROLE OF SPORTS IN THE DEVELOPMENT OF INTERNATIONAL RELATIONS: AN EXAMPLE OF TURKISH-GREEK RELATIONS (1930-1931)MUSTAFA MUTLU * ÖZ Bu makalenin amacı sporun uluslararası ilişkilerdeki önemini Türk-Yunan ilişkileri çerçevesinde ortaya koymaktır. Spor, özünde insanların sosyal bir faaliyetidir ve insan toplumunun gelişimine bağlıdır. İngiltere'de başlayan modern sporlar zamanla dünyanın diğer bölgelerine yayıldı ve ulusal seviyeden uluslararası bir seviyeye yükseldi. Ülkeler arasındaki ilişkiler siyasi alanı aşarak sosyo-kültürel alanlarda da kendisini göstermeye başladı ve yapılan sportif etkinlik ve organizasyonların zamanla politik amaçlara hizmet edebileceği görüldü. Bunun en büyük kanıtı Olimpiyat Oyunları oldu. Baron Pierre de Coubertin, modern Olimpiyat Oyunları'nı vücuda getirirken farklı millet ve kültürlerden insanları aynı ortak paydada buluşturabilmek, ülkeler arasında dostane ilişkiler kurabilmek, iş birliğine dayalı politik, ekonomik ve kültürel ilişkiler geliştirmek üzere bir rol model oluşturmak gibi ulvi hedeflerle yola çıkmıştı. Nitekim olimpiyatların ve sportif faaliyetlerin söylem evreninin iki savaş arası dönemde ulus ötesi emelleri vardı ve bu emeller uluslararası diplomasinin gelişimine temel oluşturmuştu. Bu çerçevede çalışmada 1930 yılında imzalanan antlaşmalarla yumuşama sürecine giren Türk -Yunan ilişkilerinin, diplomatik ilişkilerin sürdüğü dönemde sportif faaliyetler ve Balkan Oyunları ile nasıl olumlu yönde gelişim gösterdiğini ortaya koymak hedeflenmiştir.

Bu çalışmada Amerika’da Young Men’s Christian Association (YMCA)’da beden eğitimi öğretmeni olarak görev yapan William George Morgan tarafından icat edilen voleybolun Türkiye’de doğuşu ve Atatürk dönemindeki gelişimi ele alınmıştır. Voleybolun Türkiye’de ilk kez ne zaman ve kimler arasında oynandığı gibi sorulara cevaplar aranmıştır. Ayrıca Mütareke döneminden itibaren ülkede etkinliğini arttıran YMCA’nın bu sporu yayma sürecinde ne gibi çalışmalarda bulunduğuna değinilmiştir. Bu bağlamda voleybolun gelişimi 1919’dan yaklaşık 1930 yılına kadar farklı aralıklarla cemiyetin tertip ettiği yaz kamplarıyla sağlanırken, diğer yandan tesis ettiği lig ve okul düzeyinde başlayan ve yayılım gösteren kulüpler arası maçlar vasıtasıyla olmuştur. Başlangıçta bir okul sporu olarak gelişim gösteren voleybol, YMCA ile birlikte sonradan Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı/ Türk Spor Kurumu tarafından tertip edilen İstanbul Voleybol ligleriyle ülkede daha popüler hale gelmiştir. Çalışmada spor tarihiyle alakalı telif eserler ve dönemin basın malzemeler temel başvuru kaynakları olmuştur. Çalışma kapsam olarak geniş bir tarih aralığında olduğundan ağırlıklı olarak voleybolun İstanbul’daki gelişimine değinilmiştir.