Teachers' professional development is a complex and multi-faceted phenomenon that in recent decades, in many countries around the world, has been at the center of educational policy and become one of the central topics of scientific research aimed at improving the quality of educational work of modern - inclusive - school. The paper examines the professional development of teachers through the discourse of educational inclusion and current educational policies which intensively promote the right to quality education that best suits the child. The predictors of teachers' professional development in the model of an inclusive school are the topic of our research. The aim of the research was to determine the connection between a set of different factors - socio-demographic, personal, and contextual - with teachers' professional development and identify the determining factors among them. The research was conducted on a sample of 265 primary school teachers. Quantitative model, correlation design, and survey technique were used. The research results show that researching a wider range of factors was purposeful and indicate a different level of connection of the examined predictors with teachers' professional development. It has been determined that the predictors in the group of personal factors are central for the engagement and participation of teachers in professional development programs. In general, the research findings, with numerous new insights into the factors and limitations of teachers' professional development, contribute to building a more complete picture of the current practice of the professional development of teachers in inclusive school and are not only informative, but also useful to all actors in school practice, creators of educational policies in modeling and introducing changes in this area.

Apstrakt.Vizija celoživotnog učenja i kontinuiranog profesionalnog razvoja zahteva nastavnika koji će znati kritički da razmišlja, koji je osposobljen za refleksiju i samoevaluaciju, koji zna da potraži ili osigura preduslove za razvoj svakog pojedinačnog učenika, koji podstiče i podržava učenike u procesu učenja i razvoja. Od nastavnika se očekuje kontinuirani profesionalni razvoj i odgovorna participacija u svim segmentima rada škole. U ovom radu autorke se bave savremenim konceptom profesionalnog razvoja nastavnika kroz nastavničke forume kao specifičnim vidom horizontalnog učenja. Nastavnički forumi kao mogućnost za sticanje novih znanja i uspostavljanje saradnje sa kolegama, polako pronalaze svoje mesto u školskoj praksi.Ključne reči: profesionalni razvoj nastavnika, horizontalno učenje, stručno usavršavanje, nastavnički forumi. UVODProgres u naučno-tehnološkom smislu u svim aspektima čovekovog života i rada unosi drastične promene čiji su sadržaji i dimenzije postali mera progresa čitavog društva i u tom smislu obrazovanju je pripalo posebno mesto. Savremeno obrazovanje svakodnevno se suočava sa izazovima stalnog prilagođavanja sa posebnim naglaskom i insistiranjem na kvalitetu obrazovanja.* Nataša Tančić, natasakovacevic@ff.uns.ac.rs

No abstract

Rad je usmeren na analizu i istraživanje evaluativnog aspekta visokoškolske nastave i uloge nastavnika kroz percepciju studenata. U teoriji savremene nastave značajno se menja i uloga nastavnika. Posebno u paradigmi učenja ("učeće društvo"), uloga nastavnika se pomera na preparativnu fazu nastave, a u neposrednoj realizaciji nastave uloga nastavnika postaje saradnička, partnerska i mentorska u strukuiranju nastavnih aktivnosti, čiji su glavni akteri studenti. Svoju subjekatsku poziciju u nastavi, studenti dokazuju i u procesu evaluacije nastave i nastavnika. U radu se prikazuju rezultati mikropedagoškog istraživanja realizovanog na uzorku studenata treće godine Filozofskog fakulteta u Novom Sadu. U istraživanju je primenjen instrument za evaluaciju univerzitetskih nastavnika u izvođenju nastave. Analiza rezultata je pokazala jednofaktorsko rešenje upitnika. Akademski uspeh studenata ne ostvaruje značajnu pozitivnu korelaciju sa percipiranjem kvaliteta nastave i postoji značajna razlika u evaluaciji nastavnog procesa univerzitetskih nastavnika od strane studenata u odnosu na pol ispitanika. Studentska evaluacija je neophodna, ali i nedovoljna za višedimenzionalni konstrukt evaluacije nastavnog procesa univerzitetskih nastavnika. Koncept savremene pedagoške evaluacije, kako pokazuju i rezultati ovog istraživanja, mora uključiti sve elemente evaluacije visokoškolske nastave, pre svega samoevaluaciju nastavnika.Ključne reči: studenti, univerzitet, evaluacija, nastavni proces,uloga nastavnika. UVODPrvi podaci o evaluaciji nastavnika u okviru visokog obrazovanja vezuju se za 1970.godinu. Sve do 1990. godine evaluacije su rađene isključivo iz administrativnih razloga, dok je unapređenje rada bilo u drugom planu. Od 1999. godine sa početkom Bolonjskog procesa i političkim usaglašavanjem 48 zemalja, * borka.malcic@ff.uns.ac.rs ** Rad je nastao kao rezultat istraživanja u okviru projekta: Kvalitet obrazovnog sistema Srbije u evropskoj perspektivi koji finansira Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije OI-179010

U radu su opisane karakteristike učenika sa hiperkinetičkim poremećajem (ADHD) i ukazano je na osnovne simptome hiperkinetičkog poremećaja: hiperaktivnost, impulsivnost i deficit pažnje. Posebno se ističu preterana promenljivost u reakcijama na situacije i problemi slabe regulacije i inhibicije ponašanja. Teškoće u učenju, slaba školska postignuća, problemi u međuvršnjačkim odnosima, problemi sa kontrolom ponašanja svakodnevica su dece s ADHD-om. Nerazumevanje karakteristika samog poremećaja i detetovih osećanja, kao i nemogućnost deteta da se adekvatno nosi sa svakodnevnim zahtevima škole, u aktuelnoj školskoj praksi sreću se svakodnevno. Kako bi učenici razumeli svoju okolinu i snalazili se u svakodnevnim situacijama, neophodno je da usvoje socijalne veštine. Nepoznavanje efikasnih strategija rada sa učenicima sa hiperkinetičkim poremećajem može negativno uticati na socijalno ponašanje i akademska postignuća te grupe učenika. Upravo iz tog razloga u radu se ukazuje na neophodnost primene adekvatnih strategija poučavanja i intervencija u vaspitno-obrazovnom radu sa ovom populacijom učenika.