Outbreaks of lesser spruce sawfly, Pristiphora abietina (Christ) (Hymenoptera: Tenthredinidae), on conifers regularly occur in Turkey and other European countries. Chemical pesticides have been used to contain outbreaks, but those may damage the forest and disturb natural enemies. To minimize the use of chemical pesticides in the management of this forest pest, we identified the entomopathogenic fungi (EPF) that naturally occur on P. abietina and tested their efficacy against the pest under laboratory and semi‐field conditions. Using morphological and molecular techniques, 13 EPF isolates were obtained from the pest and identified as Beauveria bassiana (Bals.‐Criv.) Vuill., Beauveria pseudobassiana S.A. Rehner & Humber, and Lecanicillium muscarium (Petch.) Zare & W. Gams. A laboratory screening test at 106 conidia ml−1 showed that all isolates caused 59‐100% mortality after 14 days. Further experiments were performed with the three most effective isolates, all belonging to B. bassiana. For these isolates, an increase in conidia dose increased pest mortality. Also, the ability of horizontal transmission in the pest population was shown. All three isolates were effective in killing P. abietina on spruce under semi‐field conditions. These data will contribute to the development of an integrated pest management program for P. abietina based on microbial biological control.

Bu çalışma; Altındere Vadisi Milli Parkı kullanıcılarının rekreasyonel memnuniyetinin belirlenmesi amacı ile 2015 yılı yaz dönemi milli park alanında, 308 yerli kullanıcı ile yapılan anket çalışmalarını kapsamaktadır. Anket soruları ile kullanıcılarının bazı kişisel özellikleri, kullanım tercihleri, katıldıkları rekreasyonel etkinlikler, geliş amaçları, alan tercihleri, genel ve beklenen memnuniyetleri, alan farkındalığı, kullanıcı memnuniyet ve memnuniyetsizlik durumunu etkileyen faktörler ve bu faktörlerle kullanıcıların bazı kişisel özellikleri arasındaki ilişkiler istatistiksel yöntemlerle irdelenmiştir. Sonuç olarak; "milli parkın doğal ve kültürel peyzaj değerleri, görsel kalite", "alandan aktif olarak yararlanma isteği", "alandan pasif olarak yararlanma isteği", "macera ve kendini keşfetme", "açık hava aktivite olanakları", "sosyalleşme", "ulaşılabilirlik ve alan kullanımı" olarak tanımlanabilecek faktörlerin alandaki kullanıcı memnuniyeti üzerinde etkili olduğu, yine; "planlama-tasarım sorunları", "donatı elemanı eksikliği, yönetim", "taşıma kapasitesinin aşılması-kalabalık, gürültü kirliliği", "çevre-görüntü kirliliği, alt yapı-bakım eksikliği", "bilgi eksikliği ve yönetim" olarak tanımlanabilecek faktörlerin ise kullanıcı memnuniyetsizliği üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Kullanıcıların genel memnuniyet ve beklentilerinin karşılanma durumu orta düzeydir. Kullanıcıların memnuniyet faktörlerinin, geldiği yerin milli parka uzaklığı ve eğitim, memnuniyetsizlik faktörlerinin ise geldiği yerin milli parka uzaklığı, cinsiyet ve yaş olarak belirlenen etmenlerden etkilendiği saptanmıştır.