Bu çalışma yağışa dayalı koşullarda farklı durum buğday çeşitlerinin adaptasyon kabiliyetini belirlemek amacıyla Mardin/Midyat ilçesi 2018-2019 kış yetiştirme sezonunda tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Çalışmada, Güneydoğu Anadolu Bölgesine özgü 4 yerel (Bağacak, Sorgül,  Menceki, Havrani) ve farklı şirketlerden temin edilen 4 ticari çeşit (Cesara, Svevo, Burgos ve Ovidio) durum buğdayı çeşidi kullanılmıştır.  Araştırmada; başaklanma süresi (gün), bitki boyu (cm), başakta başakcık sayısı (adet), başakta tane ağırlığı (g), bin tane ağırlığı (g), tane verimi (kg/da), hektolitre ağırlığı (kg/hl), yaş gluten (%w/w), protein oranı (%) ve SDS Sedimantasyon (ml) özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre çeşitlerin ekolojik şartlardan önemli derecede etkilendikleri, başaklanma süresi 128.00-141.00 gün, bitki boyu 71.75-117.00 cm, başakta başakcık sayısı 18.15-22.13 adet, başakta tane ağırlığı 1.19-1.63 g, bin tane ağırlığı 26.52-37.96 g, tane verimi 133.50-198.75 kg/da, hektolitre ağırlığı 67.40-72.20 kg/hl, yaş gluten %16.20-34.35 ve protein oranı %15.85-19.40 ve sedimentasyon değeri 15.50-25.00 ml arasında değişmiştir. Yağışa dayalı şartlarda yerel ve ticari makarnalık (durum) buğday çeşitlerinin verim ve kalitesi üzerine önemli etkisinin olduğu görülmüştür.

No abstract

In Turkey, one of the essential grain legumes is lentil. It is usually perceived as a weak competitor with weeds. The research objective was to determine the tolerance of selected 145 mutagenized lentil genotypes at M5 generation to imazamox herbicide including 139 M5 lentil genotypes derived from Ethyl Methane Sulfonate (EMS) mutagenized seeds of cultivar Firat-87 and 6 control lentil cultivars were screened for imazamox herbicide tolerance. Experiments were carried out in the greenhouse and field. Herbicide was applied at 150% of the recommended dose of (100 ml/ha, or 40 g a.i/ha) imazamox when the plants were between 5 -6 node stage. The response of the genotypes to the herbicide was evaluated by measuring the plant height as a sign of the growth and also by visual scoring of foliar damage with a 1 to 5 scale at 45 and 60 days after a spraying in the field experiment and at 30 and 60 days after a spraying in the greenhouse experiment. The genotypes were categorized based on their reactions to herbicides as highly tolerant, tolerant, moderately tolerant, sensitive, and highly sensitive. The results showed significant differences among the genotypes for tolerance to the herbicide. At 60 days after spray, most of the genotypes showed some of the recoveries in both experiments. Five genotypes , displayed high herbicide tolerance in both experiments. The tolerant genotypes can be exploited in future breeding programs for improving herbicide tolerant lentil varieties.